การประยุกต์ใช้ท่าฤาษีดัดตนเพื่อการเจริญสติ

บทคัดย่อ

บทความวิจัย เรื่อง “การประยุกต์ใช้ท่าฤาษีดัดตนเพื่อการเจริญสติ” มีวัตถุประสงค์ (1) เพื่อศึกษาหลักการและแนวคิดของท่าฤาษีดัดตน (2) เพื่อศึกษาการเจริญสติในทางพระพุทธศาสนา และ (3) เพื่อวิเคราะห์การประยุกต์ใช้ท่าฤาษีดัดตนเพื่อการเจริญสติ เป็นงานวิจัยเชิงคุณภาพ

ผลการวิจัย พบว่า การฝึกท่าฤาษีดัดตน เป็นการฝึกกายและฝึกจิตใจให้ประสานกัน เพื่อดูแลรักษาร่างกาย ป้องกันไม่ให้เกิดโรคภัย ทำให้เกิดพลังชีวิต มีอายุที่ยืนยาว เป็นท่าปรับสมดุลโครงสร้างร่างกาย โดยลักษณะการบริหารใช้การนั่ง นอน และยืน ร่วมกับการกด คลึง ดึง ดัด เหยียด คู้ และการกำหนดลมหายใจเข้าออกไปพร้อมๆ กับการบริหาร โดยหายใจให้ผ่อนลมหายใจออกอย่างช้าๆ ช่วยทำให้ระบบการไหลเวียนเลือดและน้ำเหลืองของร่างกายทำงานได้ดี อวัยวะภายในทำงานร่วมกันอย่างสมดุล ส่วนด้านจิตใจใช้หลักสติปัฏฐาน 4 คือ กายานุปัสนาภาวนา เวทนานุปัสสนาภาวนา จิตตานุปัสสนาภาวนา และธัมมานุปัสสนาภาวนา เมื่อกายกับใจสงบก็ทำให้อกุศลกรรมดับ กุศลกรรมก็เกิดขึ้นได้ ทำให้เกิดสุขภาวะที่ดีต่อการดำเนินชีวิตทั้งทางด้านกาย จิต สังคม และปัญญา

การฝึกลมหายใจโดยการประยุกต์ใช้ท่าฤาษีดัดตนเพื่อการเจริญสติ เป็นอีกแนวทางหนึ่งที่จะสามารถพัฒนาสุขภาวะองค์รวมตามแนวพระพุทธศาสนา การฝึกท่าฤาษีดัดตนสามารถพัฒนาการเจริญสติสู่ระดับกายานุปัสสนาภาวนาและในระดับเวทนานุปัสสนาภาวนา ยังไม่สามารถพัฒนาการเจริญสติสู่ระดับจิตตานุปัสสนาภาวนาและในระดับธัมมานุปัสสนาภาวนา