ศึกษาวิเคราะห์อิทธิพลโลกวัชชะกับการบัญญัติพระวินัยในพระพุทธศาสนา

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้ มีวัตถุประสงค์ 2 ประการ 1) เพื่อศึกษาแนวคิดโลกวัชชะในพระพุทธศาสนา (2) เพื่อศึกษาวิเคราะห์อิทธิพลโลกวัชชะกับการบัญญัติพระวินัย เป็นงานวิจัยเชิงคุณภาพ

ผลการศึกษาวิจัยพบว่า 1) คำว่า “โลกวัชชะ” มี 2 ประการ คือ ประการแรก โลกวัชชะในความหมายโทษทางพระวินัย ใช้เรียกอาบัติหรือความผิดของพระภิกษุที่ชาวโลกตำหนิติเตียนว่าไม่ควรแก่สมณะ ประการที่สอง โลกวัชชะหมายถึงอาบัติที่เป็นโทษทางโลก คือ คนสามัญที่มิใช่ภิกษุทำเข้าก็เป็นความผิดความเสียหายชาวโลกติเตียน เช่น การดื่มสุรา มีโทษทางพระวินัยและเป็นโลกวัชชะที่ถูกตำหนิ พระอรรถกถาจารย์และฏีกาจารย์ได้ขยายขอบเขตไปถึงสิกขาบทว่า สิกขาบทข้อใดที่ต้องอาบัติด้วยอกุศลจิตล้วนๆ สิกขาบทนั้นชื่อว่าเป็นโลกวัชชะ

2) ในส่วนอิทธิพลโลกวัชชะ วิเคราะห์จะเห็นว่า มีความสำคัญอย่างมากต่อการบัญญัติพระวินัย ซึ่งมีอยู่ 2 ประการ คือ (1) โลกวัชชะกับพระวินัยในส่วนของประโยชน์ของพระศาสนา หมายถึงตัวพระวินัยหรือตัวสิกขาบท พระภิกษุที่ไม่มีเป้าหมายคือพระนิพพาน การล่วงละเมิดพระวินัย ปรากฏอยู่ในพระวินัยปิฎกอยู่มากหลายสิกขาบท การกระทำของพระภิกษุที่ละเมิดนี้จึงถูกชุมชนสังคมตำหนิ ไม่เหมาะกับสมณวิสัย (2) โลกวัชชะกับพระวินัยในส่วนของประโยชน์ของประชาชนหมายถึงความสัมพันธ์ระหว่างสงฆ์กับชุมชนสังคม ภิกษุอาศัยการดำรงชีวิตด้วยปัจจัย 4 จากชุมชุนสังคม และชุมชนสังคมเองก็อาศัยการภิกษุได้ศึกษาพระธรรมวินัยแล้วเอื้อเฟื้อด้วยหลักธรรม