ศึกษาวิเคราะห์คุณค่าของรัตนชาติที่ปรากฏในงานพุทธศิลป์
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทความวิชาการนี้กล่าวถึงการศึกษาวิเคราะห์คุณค่ารัตนชาติหรืออัญมณีในพุทธศิลป์ การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์ ๓ ประการ คือ (๑) เพื่อศึกษารัตนชาติที่ปรากฏในคัมภีร์พระพุทธศาสนาเถรวาท (๒) เพื่อศึกษาคุณค่าของรัตนชาติที่ใช้ในงานพุทธศิลป์ และ (๓) เพื่อวิเคราะห์เหตุผลของการใช้อัญมณีในพุทธศิลป์ วิธีวิจัยที่ใช้ในการศึกษาครั้งนี้เป็นการวิเคราะห์เอกสารเป็นหลัก
ผลการวิจัยพบว่า คำว่า รัตนะ ในคัมภีร์เถรวาท หมายถึง สิ่งที่มีค่ามาก เช่น พระรัตนตรัย เป็นต้น พระวินัยห้ามพระครอบครองเพชรพลอย หากพบว่า พระรูปใดมีเพชรในครอบครองจะถูกปรับ นอกจากนี้ เพชรพลอยที่ปรากฏในพระคัมภีร์ล้วนเป็นอุปลักษณ์ของหลักการหรือคุณสมบัติที่ใช้กับทุกคน
ด้านมูลค่ารัตนชาติที่ใช้ในงานพุทธศิลป์ พบว่า มีคุณค่าทั้งเชิงสัญลักษณ์และด้านความงาม อัญมณีมักถูกใช้เพื่อประดับวัตถุทางศาสนา เช่น รูปปั้น สถูป และเครื่องประดับวัด คุณค่าของอัญมณีในพุทธศิลป์แตกต่างกันไปตามวัฒนธรรมและประเพณีของแต่ละภูมิภาค ตัวอย่างเช่น เพชรอาจเป็นสัญลักษณ์ของปัญญาและความชัดเจน ในขณะที่ทับทิมอาจแสดงถึงความเมตตาและอำนาจ การรวมหินเหล่านี้ไว้ในงานศิลปะช่วยสื่อสารคุณสมบัติเหล่านี้ทางสายตาและให้ความหมายทางจิตวิญญาณแก่พบเห็น
จากการวิเคราะห์เหตุผลและคุณค่าที่เกี่ยวข้องกับการใช้รัตนชาติหรืออัญมณีในพุทธศิลป์ เห็นได้ชัดว่าประเพณีการนำอัญมณีมาปฏิบัติสืบทอดกันมานานหลายศตวรรษ ความงาม สัญลักษณ์ ความหายาก และความคงทนของอัญมณีมีส่วนทำให้งานศิลปะมีความงามและความน่าดึงดูดใจ อัญมณียังเป็นสัญลักษณ์ในด้านต่าง ๆ ของพระพุทธศาสนาและแสดงถึงความเคารพต่อพระพุทธเจ้าและคำสอนของพระองค์ การปรากฏตัวของพวกเขาในพุทธศิลป์ส่งเสริมความรู้สึกสงบ เยือกเย็น และน่าเกรงขาม ทำหน้าที่เป็นเครื่องเตือนใจถึงความสำคัญของการเติบโตทางจิตวิญญาณและการดำเนินชีวิตอย่างมีจริยธรรม ตัวอย่างที่โดดเด่น ได้แก่ เพชรเป็นสัญลักษณ์ของปัญญา ดอกบัวแทนความรู้แจ้ง และมรกตแสดงความสงสาร
สรุปได้ว่าการใช้เพชรพลอยในพระไตรปิฎกเถรวาทและมัณฑนศิลป์มีความหมายลึกซึ้ง การรวมเข้าด้วยกันจะเพิ่มความสำคัญของงานศิลปะและอำนวยความสะดวกในการเชื่อมต่อกับเส้นทางแห่งจิตวิญญาณ งานวิจัยนี้เน้นความสำคัญของอัญมณีในพุทธศิลป์ ให้ความกระจ่างเกี่ยวกับคุณค่าทางสัญลักษณ์และความงามของอัญมณี และความสามารถในการทำให้เกิดประสบการณ์ทางจิตวิญญาณและการไตร่ตรอง การศึกษาเพิ่มเติมในพื้นที่นี้สามารถให้ข้อมูลเชิงลึกเกี่ยวกับความสัมพันธ์ที่ซับซ้อนระหว่างพุทธศาสนา เครื่องประดับ และการแสดงออกทางศิลปะ
Article Details
References
มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2539). พระไตรปิฎกฉบับภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
ศักดิ์ชัย สายสิงห์. (2554). พระพุทธรูปสำคัญและพุทธศิลป์ในดินแดนไทย. กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์เมืองโบราณ.
ศักดา ศิริพันธุ์. (2548). เพชร. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์บริษัท ด่านสุทธาการพิมพ์ จำกัด.
วรนันทน์ ชัชวาลทิพากร. (2544). พระพุทธรูป คู่บ้านคู่เมือง. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์ทิพากร
ภานุวัฒน์ เนียมบาง. (2553). ศึกษาเรื่องการศึกษาปรัชญาในงานพุทธศิลป์ต่อการเผยแผ่พระพุทธศาสนา
กรณีศึกษา วัดร่องขุ่น ต.ป่าอ้อดอนชัย อ.เมือง จ.เชียงราย. สารนิพนธ์ศาสนศึกษามหาบัณฑิต.
วิทยาลัยศาสนศึกษา มหาวิทยาลัยมหิดล.
พระราชวรมุนี (ประยุทธ์ ปยุตฺโต). (2540). พุทธธรรม: หนทางสู่ผู้ไม่ตาย. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
สมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปรินายก. (2554). เจ็ดตำนานพุทธมนต์และสิบสอง
ตำนานพุทธมนต์. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์มหามกุฏราชวิทยาลัย.
วรนันทน์ ชัชวาลทิพากร. (2544). พระพุทธรูปคู่บ้านคู่เมือง. กรุงเทพมหานคร: ทิพากร.
เสรี เรืองเนตร์. (2554). ศิลปะประยุกต์. กรุงเทพมหานคร: โอ. เอส. พริ้นติ้ง เฮ้าส์.
Bariand, P., Poirot, J.-P., and Duchamp, M. (1992). The Larousse Encyclopedia Of
Precious Gems. Van Nostrand.
Harlow, G. E., & American Museum of Natural History. (1998). The nature of diamonds.
Cambridge University Press in association with the American Museum of
Natural History.
Sgam-po-pa, The jewel ornament of liberation, S. G. Khenpo, Ed.First, Ser. (1999). The dalal
lama tibeto-indological series. Centra.Institute of Higher Tibetan Studies.
Mark Cook. (1980). (Aesthetics). Encyclopedia Britannica. 15th edition. United Kingdom: Encyclopaedia Britannica Ltd.
Charles Chicarelli. (2018). Buddhist Art: An Illustrated Introduction. United Kingdom, London: Thames & Hudson.