สมรรถนะที่จำเป็นของครูด้านการประเมินเพื่อพัฒนาผู้เรียน : กรอบแนวคิดในการขับเคลื่อนการประเมินในชั้นเรียน
TEACHER COMPETENCIES FOR ASSESSMENT FOR LEARNING: A FRAMEWORK FOR CLASSROOM IMPLEMENTATION
คำสำคัญ:
สมรรถนะ, การประเมินเพื่อพัฒนา, ชั้นเรียนบทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) สังเคราะห์กรอบแนวคิดสมรรถนะครูด้านการประเมินเพื่อพัฒนาผู้เรียน
2) พัฒนาเครื่องมือในการประเมินสมรรถนะครูด้านการประเมินเพื่อพัฒนาผู้เรียน ดำเนินการวิจัยเป็น 2 ระยะ ดังนี้ ระยะที่ 1 สังเคราะห์กรอบสมรรถนะครูด้านการประเมินเพื่อพัฒนาผู้เรียนโดยศึกษาเอกสารและงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง และตรวจสอบโดยการสัมภาษณ์ผู้เชี่ยวชาญ ระยะที่ 2 สร้างแบบประเมิน และตรวจสอบคุณภาพของแบบประเมิน กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ ผู้เชี่ยวชาญ จำนวน 3 ท่าน และครูผู้สอน จำนวน 30 คน ในการทดลองใช้เครื่องมือ เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ 1) แบบสัมภาษณ์สมรรถนะครูด้านการประเมินเพื่อพัฒนาผู้เรียน 2) แบบประเมินสมรรถนะครูด้านการประเมินเพื่อพัฒนาผู้เรียน วิเคราะห์คุณภาพเครื่องมือ ได้แก่ ค่าความตรงเชิงเนื้อหา (IOC) และค่าความเชื่อมั่น (Reliability) โดยคำนวณหาค่าสัมประสิทธิ์แอลฟาครอนบาค (Cronbach’s Alpha coefficient)วิเคราะห์ข้อมูลโดยค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย และการวิเคราะห์เนื้อหา (content analysis)
ผลการวิจัยพบว่า 1) กรอบแนวคิดสมรรถนะครูด้านการประเมินเพื่อพัฒนาผู้เรียนมี 7 องค์ประกอบ 16 ตัวบ่งชี้ 39 รายการพฤติกรรม ดังนี้ 1.1) การกำหนดเป้าหมายการเรียนรู้ 1.2) การชี้แจงวัตถุประสงค์ของการประเมิน
1.3) การเก็บรวบรวมข้อมูลการเรียนรู้ 1.4) การประเมินผลจากหลักฐานการเรียนรู้ 1.5) การสะท้อนผลการเรียนรู้
1.6) การปรับปรุงและพัฒนาการเรียนรู้ 1.7) การสรุปผลการเรียนรู้ และจากการตรวจสอบองค์ประกอบโดยการสัมภาษณ์ผู้เชี่ยวชาญมีความเหมาะสม สามารถนำไปใช้เป็นกรอบในการวิจัยได้ คิดเป็นร้อยละ 100 2) แบบประเมินสมรรถนะครู
ด้านการประเมินเพื่อพัฒนาผู้เรียนมีลักษณะมาตรวัดประมาณค่า 5 ระดับ คือ ปฏิบัติน้อยที่สุด น้อย ปานกลาง มาก และมากที่สุด ผลการตรวจสอบคุณภาพของแบบประเมินมีค่าดัชนีความสอดคล้องของเนื้อหามีค่าตั้งแต่ 0.67-1.00 และค่าความเชื่อมั่น ทั้งฉบับเท่ากับ 0.956
เอกสารอ้างอิง
กุลิสรา จิตรชญาวณิช. (2564). การจัดการเรียนรู้. พิมพ์ครั้งที่ 3. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
ภัทราพร เกษสังข์. (2566). การวิจัยปฏิบัติการ. พิมพ์ครั้งที่ 3. กรุงเทพฯ : สำนักพิมพ์จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
รวิชญุฒม์ ทองแม้น. (2560). การออกแบบกิจกรรมการเรียนรู้ในชั้นเรียนโดยประยุกต์กระบวนการประเมินเพื่อพัฒนาผู้เรียนสำหรับนักเรียนระดับประถมศึกษา. ดุษฏีนิพนธ์ ปรัชญาดุษฎีบัณฑิต. มหาวิทยาลัยบูรพา.
สถาบันวิจัยเพื่อการพัฒนาประเทศไทย. (2556). การศึกษาไทยกับการพัฒนาทักษะแห่งศตวรรษที่ 21. กรุงเทพฯ: สถาบันวิจัยเพื่อการพัฒนาประเทศไทย (TDRI).
สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน. (2553). คู่มือการประเมินสมรรถนะครู. กรุงเทพฯ : โรงพิมพ์ชุมนุมสหกรณ์การเกษตรแห่งประเทศไทย จำกัด.
. (2562). แนวทางการพัฒนาสมรรถนะครูเพื่อยกระดับคุณภาพการศึกษา. กรุงเทพฯ : สพฐ.
สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา. (2560). รายงานการวิเคราะห์สมรรถนะและการปฏิบัติงานด้านการวัดและประเมินของครูในระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน. กรุงเทพฯ: พริกหวานกราฟฟิค.
สำนักนวัตกรรมการเรียนรู้ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ. (2564). การประเมินผลการเรียนรู้แบบ Formative Assessment ในการจัดการเรียนรู้แบบ Active Learning แบบออนไลน์สำหรับห้องเรียนขนาดใหญ่ [Online] https://sites.google.com/g.swu.ac.th/km- learning/%E0%B8%9B%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%A8%E0%B8%81%E0%B8%A9%E0%B8%B2-2564. [2565, ตุลาคม 20].
สำนักวิชาการและมาตรฐานการศึกษา. (2560). การประเมินเพื่อการเรียนรู้: การตั้งคำถามและการให้ข้อมูลย้อนกลับ เพื่อส่งเสริมการเรียนรู้. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์ชุมนุมสหกรณ์การเกษตรแห่งประเทศไทย.
สุรศักดิ์ หลาบมาลา. (2551). การประเมินเพื่อการเรียนรู้. วารสารการศึกษาไทย. 4(48), 28-34.
ขจรศักดิ์ บัวระพันธ์. (2550, พฤษภาคม–สิงหาคม). การประเมินผลระหว่างเรียน: แนวคิดและวิธีการ. วารสารศึกษาศาสตร์ปริพันธ์. 22(2), 29-39.
พวงเพ็ญ อินทรประวัติ และคณะ. (2564, มกราคม-มิถุนายน). สมรรถนะของครู 4 ด้านที่ส่งผลต่อการเรียนรู้ของ ผู้เรียนมากที่สุด. วารสารวิชาการศึกษาศาสตร์. 22(1), 180-195.
บังอร เสรีรัตน์. (2565, มกราคม-มิถุนายน). ครู กับการพัฒนาสมรรถนะผู้เรียน. วารสารศิลปากรศึกษาศาสตร์วิจัย, 14 (1), 1-11.
Best, J. W., & Kahn, J. V. (2006). Research in education. 10th ed. Boston: Pearson Education.
Black, P., & Wiliam, D. (1998). Assessment and classroom learning. Assessment in Education: Principles, Policy & Practice, 5(1), 7–74.
Heritage, M. (2010). Formative assessment: Making it happen in the classroom. Thousand Oaks CA: Corwin.
