การออกแบบและประเมินการเรียนรู้เชิงผู้ประกอบการในรายวิชาธุรกิจสตาร์ทอัพ ด้วยโมเดล “Spark → MVP → Pitch”
DESIGN AND EVALUATION OF ENTREPRENEURIAL LEARNING IN THE STARTUP BUSINESS COURSE USING THE “SPARK → MVP → PITCH” MODEL
คำสำคัญ:
โมเดล Spark→MVP→Pitch, การเรียนรู้เชิงผู้ประกอบการ, การเรียนรู้เชิงประสบการณ์, ลีนสตาร์ทอัพ, การเป็นผู้ประกอบการบทคัดย่อ
การศึกษาครั้งนี้เป็นการวิจัยในชั้นเรียนแบบเชิงคุณภาพ มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) พัฒนาโมเดลการเรียนรู้ เชิงผู้ประกอบการในรายวิชาธุรกิจสตาร์ทอัพ โดยใช้โมเดล “Spark → MVP → Pitch” และ 2) ประเมินประสิทธิผลของโมเดลดังกล่าวในการส่งเสริมสมรรถนะเชิงผู้ประกอบการของนักศึกษาในด้านความคิดสร้างสรรค์ การลงมือปฏิบัติ และการนำเสนอพร้อมการสะท้อนผล กลุ่มประชากรคือ นักศึกษาชั้นปีที่ 3 สาขาวิชาบริหารธุรกิจและการเป็นผู้ประกอบการ มหาวิทยาลัยแม่โจ้-ชุมพร จำนวน 18 คน ที่ลงทะเบียนเรียนในรายวิชาธุรกิจสตาร์ทอัพ เครื่องมือที่ใช้ ได้แก่ โมเดล “Spark → MVP → Pitch” ใบงาน แบบประเมินรูบริก และแบบสะท้อนผล การวิเคราะห์ข้อมูลใช้การวิเคราะห์เนื้อหาเชิงคุณภาพ ผลการวิจัยพบว่า โมเดลดังกล่าวสามารถนำไปใช้ได้จริงในสภาพแวดล้อมการเรียนออนไลน์ โดยช่วยจัดโครงสร้างกระบวนการเรียนรู้ให้เป็นระบบ และเชื่อมโยงกระบวนการเรียนรู้เข้ากับประสบการณ์ของผู้เรียนได้อย่างตามหลักการของการเรียนรู้เชิงผู้ประกอบการ ทั้งยังสอดคล้องกับแนวคิดการสร้างธุรกิจแบบลีน (Lean Startup) นักศึกษาแสดงพัฒนาการอย่างชัดเจนในด้านการคิดสร้างสรรค์ การริเริ่มแนวคิดใหม่ การพัฒนาผลิตภัณฑ์ต้นแบบขั้นต่ำ (Minimum Viable Product: MVP) และการนำเสนอผ่านกิจกรรม “Pitch” ซึ่งช่วยส่งเสริมทักษะการคิดวิเคราะห์ การสื่อสารเชิงกลยุทธ์ และการสะท้อนตนเองในสถานการณ์จำลอง อย่างไรก็ตาม พบประเด็นที่ควรพัฒนาเพิ่มเติมในด้านทักษะการตอบคำถามเชิงกลยุทธ์ในกิจกรรม “Pitch” งานวิจัยนี้จึงสะท้อนถึงศักยภาพของโมเดล “Spark → MVP → Pitch” ในการสร้างประสบการณ์การเรียนรู้ที่มีความหมายและเป็นระบบ ซึ่งสามารถนำไปประยุกต์ใช้ในรายวิชาอื่นเพื่อเสริมสร้างสมรรถนะผู้ประกอบการของนักศึกษาให้สอดคล้องกับมาตรฐาน AUN-QA และทักษะแห่งศตวรรษที่ 21
เอกสารอ้างอิง
จีรพงศ์ อ่อนน้อม และคณะ. (2566). การปลูกฝังผู้เรียนยุคใหม่โดยใช้แนวคิดแบบผู้ประกอบการ. วารสารนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ นายเรืออากาศ, 11: 92-107.
ชมพูนุช ลลิตมงคล และอุบลวรรณ หงษ์วิทยากร. (2014). กระบวนการเรียนรู้ของเยาวชนเพื่อเสริมสร้างภูมิคุ้มกันทางวัฒนธรรม. วารสารอิเล็กทรอนิกส์ทางการศึกษา, 9(2): 683-694.
พิทยา บุณยศิวาพงศ. (2566). กิจกรรมเสริมสร้างทักษะผู้ประกอบการโดยใช้สถานประกอบการธุรกิจชุมชนตำบลเขาแก้ว ศรีสมบูรณ์เป็นฐานการเรียนรู้ สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาตอนปลาย. การค้นคว้าอิสระปริญญาการศึกษามหาบัณฑิต สาขาวิชาสังคมศึกษา, มหาวิทยาลัยนเรศวร.
เมธาพร อิ่นคำ และคณะ. (2566). การพัฒนาเครื่องมือวัดความเป็นผู้ประกอบการของนักศึกษาระดับปริญญาตรี
ในสถาบันอุดมศึกษา. วารสารศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยนเรศวร, 25(2): 265-277.
มนกนก ภาณุสิทธิกร. (2562). กระบวนการเรียนรู้ของผู้ประกอบการสตาร์ทอัพ. วิทยานิพนธ์ปริญญาศึกษาศาสตรมหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
ASEAN University Network. (2020). AUN-QA Manual for the Implementation of the ASEAN Quality Assurance Framework. https://www.aunsec.org/aunqa
Austin, M. J., & Rust, D. Z. (2015). Developing an Experiential Learning Program: Milestones and Challenges. International Journal of Teaching and Learning in Higher Education, 27: 143-153.
Bell, H., & Bell, R. (2018). Applying enterprise: Active learning environments for business higher national diploma students. Journal of Further and Higher Edu cation, 42(5): 649-661.
Blank, S., & Dorf, B. (2013). The startup owner’s manual: The step-by-step guide for building a great company. K&S Ranch, Inc.
Chen C.C., Greene P.G., & Crick A. (1998). Does entrepreneurial self–efficacy distinguish entrepreneurs from managers? Journal of Business Venturing, 13(4): 295–316.
Cope, J. (2005). Toward a Dynamic Learning Perspective of Entrepreneurship. Entrepreneurship Theory and Practice, 29(4): 373-397.
Cuervo, Á., Ribeiro, D., Roig, S. (2007). Entrepreneurship: Concepts, Theory and Perspective. Introduction. In: Cuervo, Á., Ribeiro, D., Roig, S. (eds) Entrepreneurship. Springer, Berlin, Heidelberg. https://doi.org/10.1007/978-3-540-48543-8_1
Dweck, C. S. (2006). Mindset: The new psychology of success. Random House.
Fayolle, A., & Gailly, B. (2015). The impact of entrepreneurship education on entrepreneurial attitudes and intention: Hysteresis and persistence. Journal of Small Business Management, 53(1): 75–93.
Gibb, A. A. (2002). In pursuit of a new ‘enterprise’ and ‘entrepreneurship’ paradigm for learning: Creative destruction, new values, new ways of doing things and new combinations of knowledge. International Journal of Management Reviews, 4(3): 233–269.
Kamnang Ngansop, F. (2024). Mastering the Pitch: Enhancing Startup Effectiveness Through Clarity, Understandability, and Inspiration. International Journal of Entrepreneurship, 28(5): 1-5.
King’s Entrepreneurship Lab. (2024). SPARK 1.0 Incubator. https://www.kingselab.org/spark
Kolb, D. A. (1984). Experiential learning: experience as the source of learning and development. Englewood Cliffs, N.J: Prentice-Hall.
Lackéus, M. (2015). Entrepreneurship in education: What, why, when, how. OECD. https://www.oecd.org/cfe/leed/BGP_Entrepreneurship-in-Education.pdf
Lackéus, M. (2020). Comparing the impact of three different experiential approaches to entrepreneurship in education. International Journal of Entrepreneurial Behavior & Research, 26(5): 937–971.
Luo, Q., Nong, R., & Suacamram, M. (2023). An analysis of higher education entrepreneurship programs in Thailand: Current conditions and future challenges. Interdisciplinary Academic and Research Journal, 3(5), 99–110. https://doi.org/10.14456/iarj.2023.242
Lortie, J., Cox, K., DeRosset, S., Thompson, R. & Kelly, S. (2025). Unpacking the minimum viable product (MVP): a framework for use, goals and essential elements. Journal of Small Business and Enterprise Development, 32: 212-235.
Morris, M. H., & Kuratko, D. F. (2020). The entrepreneurial journey intention versus emergence. In What do entrepreneurs create? Understanding four types of ventures (pp.1–16). Edward Elgar Publishig.
Motta, V. F., & Galina, S. V. R. (2023). Experiential Learning in Entrepreneurship Education: A Systematic Literature Review. Teaching and Teacher Education, 121, Article 103919.
https://doi.org/10.1016/j.tate.2022.103919
Neck, H. M., & Greene, P. G. (2011). Entrepreneurship education: Known worlds and new frontiers. Journal of Small Business Management, 49(1): 55-70.
Nielsen, S.L. and Stovang, P. (2015). DesUni: university entrepreneurship education through design thinking. Education + Training, 57(8/9): 977-991.
Oliveira, A. W., & Brown, A. O. (2023). Pitching STEM: A Communicative Approach to Entrepreneurship in STEM Classrooms. In S. Kaya-Capocci & E. Peters-Burton (Eds.), Enhancing Entrepreneurial Mindsets Through STEM Education (pp. 325–342). Springer.
Pittaway, L., & Cope, J. (2007). Simulating Entrepreneurial Learning: Integrating Experiential and Collaborative Approaches to Learning. Management Learning, 38(2). 211-233. https://doi.org/10.1177/1350507607075776
Rae D. (2006). Entrepreneurial learning: A conceptual framework for technology-based enterprise. Analysis and Strategic Management, 18(1): 39–56.
Ries, E. (2011). The Lean Startup: How Today’s Entrepreneurs Use Continuous Innovation to Create Radically Successful Businesses. Crown Books.
Sarooghi, H., Sunny, S., Hornsby, J., & Fernhaber, S. (2019). Design thinking and entrepreneurship education: Where are we, and what are the possibilities? Journal of Small Business Management, 57(S1): 78–93.
Sarasvathy, S. D. (2001). Causation and effectuation: Toward a theoretical shift from economic inevitability to entrepreneurial contingency. Academy of Management Review, 26(2): 243–263.
Uncharted Learning. (2024). INCubatoredu. https://www.unchartedlearning.org/
Volkmann, C., Fichter, K., Klofsten, M., & Others. (2021). Sustainable entrepreneurial ecosystems: An emerging field of research. Small Business Economics, 56: 1047–1055.
van Laar, E., van Deursen, A. J. A. M., van Dijk, J. A. G. M., & de Haan, J. (2017). The relation between 21st-century skills and digital skills: A systematic literature review. Computers in Human Behavior, 72: 577–588.
Wardoyo, C., Narmaditya, B. S., Handayati, P., Fauzan, S., Prayitno, P. H., Sahid, S., & Wibowo, A. (2023). Determinant factors of entrepreneurial ideation among university students: A systematic literature review. Heliyon, 9(6), e17227.
World Economic Forum. (2020). The Future of Jobs Report 2020. https://www.weforum.org/reports/the-future-of-jobs-report-2020
