มนุษยธรรมการปกครองในปรัชญาขงจื๊อ

Main Article Content

พระธีรพล ณฏฺฐิโก บัวทอง

บทคัดย่อ

บทความวิชาการนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาวิเคราะห์แนวคิดเรื่อง “มนุษยธรรมการปกครอง” ในปรัชญาขงจื๊อ ซึ่งสะท้อนการเชื่อมโยงระหว่างจริยธรรมส่วนบุคคลกับระเบียบทางสังคม ผลการศึกษาพบว่า ขงจื๊อมองมนุษยธรรม (เหริน – 仁) ว่าเป็นหลักการสูงสุดแห่งการดำรงอยู่ร่วมกัน โดยเน้นการบ่มเพาะคุณธรรมผ่านการประพฤติปฏิบัติในชีวิตประจำวัน อันเป็นรากฐานของสังคมที่สงบสุขและเป็นธรรม การสร้างระเบียบในสังคมเริ่มต้นจากความกลมกลืนในครอบครัว ซึ่งความกตัญญูและการธำรงสัมพันธ์อันดีระหว่างบุพการีและบุตรถือเป็นหัวใจของการอยู่ร่วมกันอย่างมีคุณค่า
ปรัชญาขงจื๊อมิได้มุ่งสู่โลกหน้า แต่ให้ความสำคัญกับ การสร้างสรรค์ความดีงามในปัจจุบัน ผ่านการควบคุมอารมณ์และการใช้มโนธรรมเป็นหลักนำชีวิต เพราะอารมณ์คือพลังขับเคลื่อนที่มีผลต่อพฤติกรรมและความสัมพันธ์ในระดับบุคคลและสังคม ขงจื๊อชี้ว่า “มนุษยธรรม” มิใช่ภาวะที่เกิดขึ้นโดยธรรมชาติ แต่เป็น กระบวนการพัฒนาตนอย่างต่อเนื่อง ผ่านการเรียนรู้ การฝึกฝนทางคุณธรรม ความรู้ และการปฏิบัติอย่างเหมาะสม ซึ่งไม่เพียงยกระดับจิตใจของปัจเจกบุคคล แต่ยังส่งอิทธิพลเชิงบวกต่อสังคมโดยรวม นำไปสู่ความกลมกลืน ความสงบ และระเบียบในสังคมในที่สุด

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
ณฏฺฐิโก บัวทอง พ. . (2025). มนุษยธรรมการปกครองในปรัชญาขงจื๊อ. วารสารปรัชญาอาศรม, 7(2), 14–25. สืบค้น จาก https://so09.tci-thaijo.org/index.php/jpar/article/view/6816
ประเภทบทความ
บทความวิชาการ

เอกสารอ้างอิง

Aristotle. (2009). The Nicomachean Ethics (W. D. Ross, Trans.). Oxford University Press.

Bell, D. A. (2008). China’s new Confucianism: Politics and everyday life in a changing society. Princeton University Press.

Boonsuwan, K. (2004). Three eras of China (Revised ed.). Sukkapabjai Publishing.

Dokbua, F. (2012). Chinese philosophies (4th ed.). Sayam Publishing.

Fingarette, H. (1972). Confucius: The secular as sacred. Harper & Row.

Hall, D. L., & Ames, R. T. (1987). Thinking through Confucius. State University of New York Press.

Kabilsingh, C. (1989). Confucius: Philosophical and religious teachings. Journal of East Asian Studies, 2(1), 260.

Kaewsuwan, J. (2023). A study of the concept of filial piety in Confucianism through the Four Books. Humanities Academic Journal, 28(1), 263.

Kim, S. (2015). Human governance: A new vision for sustainable leadership. Routledge.

Legge, J. (1920). The Analects. Book II: 2. Ssu Shu: The Four Books. Hong Kong: The International Publication Society.

Li, X. L. (2018). Confucian humanism and global ethics. Beijing University Press.

Satha-anand, S. (2014). Reciprocal ethics in Confucian philosophy. Chuanan Publishing.

Satha-anand, S. (2019). Lunyu. Openbooks.

Tatchaviset, Y. (2023). The meaning of the “New Confucianism Movement”. Kasetsart University Journal of Chinese Studies, 8(2), 248.

Thai-khieow, C. (2024). Kongzi Jiayu: Confucian apocrypha. Goodhead Printing and Packaging Group.

PhraTerapon Nutthiko (Buathong). (2021). A comparative study of the concept of the sage in Theravāda Buddhist philosophy and Confucian philosophy [Master’s thesis, Mahachulalongkornrajavidyalaya University]. https://e-thesis.mcu.ac.th/thesis/4077

Tu, W. M. (1985). Confucian thought: Selfhood as creative transformation. State University of New York Press.