หลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐานกับหลักธรรมอริยสัจ 4 ในมุมมองความสอดคล้องด้านคุณลักษณะอันพึงประสงค์ของผู้เรียน

Main Article Content

กอปรคุณ อุดมธนวานิช
อิฐ แย้มยิ้ม

บทคัดย่อ

การศึกษาของไทยมีรากฐานมาจากพระพุทธศาสนามาตั้งแต่สมัยอดีต และได้พัฒนารูปแบบการศึกษาให้เป็นมาตรฐานสากลทำให้การศึกษาไทยมีหลากหลายรูปแบบ และการที่คนไทยส่วนใหญ่นับถือพระพุทธศาสนาเป็นศาสนาหลัก การพัฒนาการศึกษาจึงมีความเกี่ยวเนื่องและมีความสอดคล้องกับหลักทางพุทธปรัชญา ที่มุ่งเน้นการปลูกฝังค่านิยม คุณธรรม จริยธรรม และประเพณี วัฒนธรรมที่ดีงามผ่านระบบการศึกษา โดยในปัจจุบันการศึกษาขั้นพื้นฐานของไทยได้ประกาศใช้หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 และได้กำหนดคุณลักษณะอันพึงประสงค์ของผู้เรียนไว้ 8 ประการ ซึ่งคุณลักษณะที่หลักสูตรกำหนดผู้เรียนจะต้องได้รับการปลูกฝังและพัฒนาผ่านกิจกรรมการเรียนการสอน การปฏิบัติกิจกรรมพัฒนาผู้เรียนในลักษณะต่าง ๆ จนตกผลึกเป็นคุณลักษณะอันพึงประสงค์ในตัวผู้เรียน ส่งผลให้ผู้เรียนเป็นผู้ที่มีคุณธรรม จริยธรรม สามารถอยู่ร่วมกับผู้อื่นในสังคมได้อย่างมีความสุขในฐานะการเมืองพลเมืองไทยและพลเมืองโลก ดังนั้น การนำหลักทางพุทธปรัชญา (หลักธรรมอริยสัจ 4) ทั้ง 4 ประการ ได้แก่ ทุกข์ สมุทัย นิโรธ และมรรค มากำหนดเป็นกรอบทิศทางของกระบวนการจัดการเรียนการสอน และกรอบทิศทางการกำหนดหลักสูตรของสถานศึกษาจึงเป็นส่วนสำคัญในการพัฒนาผู้เรียนให้บรรลุคุณลักษณะอันพึงประสงค์ตามที่หลักสูตรกำหนดไว้

Article Details

บท
บทความวิชาการ

References

กระทรวงศึกษาธิการ. (2551). หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551. กรุงเทพมหานคร : โรงพิมพ์ชุมชนสหกรณ์การเกษตรแห่งประเทศไทยจำกัด.

เนตรชนก วิภาตะศิลปิน. (1 กุมภาพันธ์ 2564). พุทธปรัชญาการศึกษากับการศึกษาในศตวรรษที่ 21. สืบค้นเมื่อ 25 สิงหาคม 2566, จาก https://so02.tci-thaijo.org/index.php/EDMCU/ article/download/144449/106904/.

พระธรรมปิฎก (ประยุทธ์ ปยุตฺโต). (2542). พุทธธรรม. พิมพ์ครั้งที่ 8. กรุงเทพฯ : โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

พิชญาภา ยวงสร้อย. (2562). รายงานการวิจัยเรื่อง อริยสัจกับการเรียนรู้ด้วยโครงงานในยุคดิจิทัล. คณะศึกษาศาสตร์: มหาวิทยาลัยนเรศวร.

พุทธทาสภิกขุ. (2544). การศึกษาคืออะไร. กรุงเทพมหานคร : โรงพิมพ์ธรรมสภา.

มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ. (2549). การศึกษาและจริยธรรมศาสตราจารย์ ดร.สาโรชบัวศรี.

กรุงเทพมหานคร : คณะกรรมการจัดสร้างอนุสาวรีย์ศาสตราจารย์ ดร.สาโรช บัวศรี และงาน

ยุทธศาสตร์เพื่อการพัฒนามหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ.

ศักดา ปรางค์ประทานพร. (2526). ปรัชญาการศึกษาระดับพื้นฐาน. ชลบุรี : มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ.

ศินีนาถ ศรีบุรัมย์. (23 เมษายน 2563). ปรัชญาปฏิรูปนิยม (Reconstructionism). สืบค้นเมื่อ 10

กันยายน 2566, จาก https://www.gotoknow.org/posts/677142.

สำนักวิชาการและมาตรฐานการศึกษา. (2554). แนวทางการพัฒนา การวัดและประเมินผลคุณลักษณะอันพึงประสงค์ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551. กรุงเทพมหานคร : โรงพิมพ์ชุมชนสหกรณ์การเกษตรแห่งประเทศไทยจำกัด.