การศึกษาภาวะผู้นำตามหลักสังคหวัตถุ 4 ของผู้บริหาร โรงเรียนเอกชน เขตยานนาวา กรุงเทพมหานคร
A STUDY OF THE ADMINISTRATOR’S LEADERSHIP UNDER THE SANGAHAVATTHUS IV IN PRIVATE SCHOOL YAN NAWA DISTRICT BANGKOK
คำสำคัญ:
ภาวะผู้นำ, สังคหวัตถุ 4, ผู้บริหารโรงเรียนเอกชนบทคัดย่อ
การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาระดับภาวะผู้นำตามหลักสังคหวัตถุ 4 ของผู้บริหารโรงเรียนเอกชน เขตยานนาวา กรุงเทพมหานคร , 2) เปรียบเทียบความคิดเห็นเกี่ยวกับภาวะผู้นำฯ ของครู โดยจำแนกตามเพศ ระดับการศึกษา และประสบการณ์สอน และ 3) ศึกษาแนวทางการพัฒนาภาวะผู้นำตามหลักสังคหวัตถุ 4 ของผู้บริหาร กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการวิจัยคือครูในโรงเรียนเอกชน 4 แห่งในเขตยานนาวา จำนวน 217 คน ซึ่งได้มาโดยใช้สูตรของเครซี่และมอร์แกน เครื่องมือที่ใช้เป็นแบบสอบถาม ที่ผ่านการตรวจสอบความตรงเชิงเนื้อหา (IOC) และมีค่าความเชื่อมั่นทั้งฉบับเท่ากับ 0.96 สถิติที่ใช้วิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน การทดสอบค่าที (t-test) และการวิเคราะห์ความแปรปรวนทางเดียว (One-Way ANOVA)
ผลการวิจัยพบว่า
ระดับภาวะผู้นำตามหลักสังคหวัตถุ 4 ของผู้บริหารโรงเรียนเอกชน เขตยานนาวา กรุงเทพมหานคร โดยรวมอยู่ในระดับมากที่สุด (ค่าเฉลี่ย = 4.60, S.D. = 0.536)
ผลการเปรียบเทียบความคิดเห็นเกี่ยวกับภาวะผู้นำฯ พบว่า ครูที่มีเพศ ระดับการศึกษา และประสบการณ์การทำงานต่างกัน มีความคิดเห็นต่อภาวะผู้นำตามหลักสังคหวัตถุ 4 ของผู้บริหาร ไม่แตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05
แนวทางการพัฒนาภาวะผู้นำฯ ที่ได้รับการเสนอแนะมากที่สุด คือ ผู้บริหารควรให้ความสำคัญกับการสื่อสารและรับฟังความคิดเห็นของบุคลากร (ร้อยละ 20.74) รองลงมาคือ การจัดอบรมเพื่อเพิ่มพูนทักษะ (ร้อยละ 16.59) และการให้รางวัลและสวัสดิการแก่บุคลากร (ร้อยละ 15.67)
การทดสอบสมมติฐานด้วย t-test และ ANOVA พบว่า ความคิดเห็นของครูเกี่ยวกับภาวะผู้นำตามหลักสังคหวัตถุ 4 ของผู้บริหารโรงเรียนเอกชน เขตยานนาวา กรุงเทพมหานคร ไม่แตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 เมื่อจำแนกตามเพศ ระดับการศึกษา และประสบการณ์การทำงาน ได้แนวทางที่พบ คือ ผู้บริหารควรให้ความสำคัญกับการสื่อสารและรับฟังความคิดเห็นของบุคลากรอย่างเปิดเผยและจริงใจ รวมถึงการจัดอบรมเพื่อเพิ่มพูนทักษะของบุคลากร เพื่อส่งเสริมภาวะผู้นำตามหลักสังคหวัตถุ 4 อย่างมีประสิทธิภาพ
เอกสารอ้างอิง
กฤชชุดา เทพพิทักษ. (2566). ภาวะผู้นำการเปลี่ยนแปลงของผู้บริหารกับคุณภาพของผู้เรียนในสถานศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษานครปฐม เขต 2. วิทยานิพนธ์ หลักสูตรศึกษา ศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการบริหารการศึกษา ภาควิชาการบริหารการศึกษา มหาวิทยาลัยศิลปากร.
จิราภรณ์ แก้วเชือกหนัง. (2559). ภาวะผู้นำของผู้อำนวยการโรงเรียนธัญบุรี จังหวัดปทุมธานี ตามหลักสังคหวัตถุ 4, รัฐประศาสนศาสตรมหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยศรีปทุม.
เดือนนพัทธ์ แก้วภูบาล. (2561). ภาวะผู้นำของผู้บริหารสถานศึกษาตามหลักสังคหวัตถุ 4 โรงเรียนพระปริยัติธรรมแผนกสามัญศึกษา สังกัดสำนักงานพระพุทธศาสนา จังหวัดอุดรธานี. วิทยานิพนธ์ หลักสูตรพุทธศาสตรมหาบัณฑิต. สาขาวิชาพุทธบริหารการศึกษา บัณฑิตวิทยาลัย : มหาวิทยาลัยมหาจุฬา ลงกรณราชวิทยาลัย.
ถมรัตน์ ศิริภาพ, พร้อมพิไล บัวสุวรรณ และมีชัย ออสุวรรณ. (2565). ภาวะผู้นำทางวิชาการของผู้บริหารสถานศึกษากับการสร้างความเชื่อประสิทธิภาพของกลุ่ม : อิทธิพลปฏิสัมพันธ์ของการเป็นครูที่ ปรึกษา: Principal instructional leadership for building collective efficacy: The interaction effect of homeroom teacher. SOCIAL SCIENCES RESEARCH AND ACADEMIC JOURNAL. 17(3). 53–66.
นภา ชาลี. (2565). การบริหารสถานศึกษาตามหลักสังคหวัตถุ 4 ของผู้บริหารสถานศึกษา ขั้นพื้นฐาน สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาเลย เขต 2. วิทยานิพนธ์ หลักสูตรครุศาสตรมหาบัณฑิต. สาขาวิชาพุทธบริหารการศึกษา บัณฑิตวิทยาลัย : มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
บุญธิดา แก้วทอง. (2564). แนวทางการเสริมสร้างมนุษยสัมพันธ์ของบุคลากรตามหลักสังคหวัตถุ 4 ของผู้บริหารสถานศึกษาโรงเรียนประถมศึกษา อำเภอตากฟ้า จังหวัดนครสวรรค์. วิทยานิพนธ์ หลักสูตร ครุศาสตรมหาบัณฑิต. สาขาวิชาพุทธบริหารการศึกษา บัณฑิตวิทยาลัย : มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราช วิทยาลัย.
พระครูไพโรจน์กิจจาทร (สกุล สุภทฺโท), (2563), การพัฒนาผู้บริหารสถานศึกษาตามหลักสังคหวัตถุ 4 สําหรับโรงเรียนประถมศึกษาสังกัดกรุงเทพมหานคร. ดุษฎีนิพนธ์ หลักสูตรครุศาสตรดุษฎีบัณฑิต. สาขาวิชาพุทธบริหารการศึกษา บัณฑิตวิทยาลัย : มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
พระธรรมปิฎก (ป. อ. ปยุตฺโต). (2547). พจนานุกรมพุทธศาสตร์ ฉบับประมวลธรรม. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
พระมหาวรวุฒิ วรวุฑฺฒิเมธี (พุดศรี). สมบูรณ์ ตันยะ. สงวนพงศ์ ชวนชม และวรสิทธิ์ รัตนวราหะ. (2565). รูปแบบการพัฒนาภาวะผู้นำตามหลักสังคหวัตถุของผู้บริหารโรงเรียนพระปริยัติธรรม แผนก สามัญศึกษา เขต 11. สิกขาวารสารศึกษาศาสตร์. ปีที่ 9 (2) กรกฎาคม-ธันวาคม 2565. หน้า 76-88.
พระสุนทร ธมฺมธโร (บุญคง). (2560). การประยุกต์ใช้หลักสังคหวัตถุ ๔ ในชุมชนวัดหนองสนม จังหวัดระยอง. วิทยานิพนธ์ หลักสูตรพุทธศาสตรมหาบัณฑิต. สาขาวิชาพระพุทธศาสนา บัณฑิตวิทยาลัย : มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
มณีรัตน์ พรรณพุ่มพฤกษ์ และจิติมา วรรณศรี. (2562). การศึกษาทักษะผู้บริหารสถานศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษากำแพงเพชร เขต 2 (A STUDY OF ADMINISTRATIVE SKILLS OF THE SCHOOL ADMINISTRATORS UNDER KAMPHAENGPHET PRIMARY EDUCATIONAL SERVICE AREA OFFICE 2). Journal of Education and Innovation. ปีที่ 21(1). หน้า 172–182.
มนตรา ลิ้มสกุลวานิจ (2566). รูปแบบภาวะผู้นำใฝ่บริการตามหลักสังคหวัตถุ 4 สำหรับผู้บริหารสถานศึกษา สังกัดกรุงเทพมหานคร. ดุษฎีนิพนธ์ หลักสูตรครุศาสตรดุษฎีบัณฑิต, สาขาวิชาพุทธบริหาร การศึกษา บัณฑิตวิทยาลัย : มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
ยุวนาถ คงแหล่, สันติ อุนจะนำ และสรัญญา แสงอัมพร. (2024). การประยุกต์ใช้หลักสังคหวัตถุ 4 ในการบริหารสถานศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษานครศรีธรรมราช เขต 3. วารสาร ศึกษาศาสตร์ มมร. ปีที่ 12(1). หน้า 17–27.
สุวิจักขณ์ พุทธิชัยพาณิช. (2564), การบริหารงานบุคคลตามหลักสังคหวัตถุ 4 ของผู้บริหารสถานศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาเลย เขต 2. วิทยานิพนธ์ หลักสูตรครุศาสตร มหาบัณฑิต. สาขาวิชาพุทธบริหารการศึกษา บัณฑิตวิทยาลัย : มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
อนัฏติยา ซาระวงศ์. (2561). ภาวะผู้นำทางวิชาการที่ส่งผลต่อการพัฒนาองค์การแห่งการเรียนรู้ของผู้บริหารโรงเรียน. วารสารบัณฑิตศึกษา. ปีที่ 15(71). หน้า 153-163.
อัญชิสา ชูศรี. (2562). รูปแบบการพัฒนาภาวะผู้นำใฝ่บริการ สำหรับนักศึกษาพยาบาล วิทยาลัยพยาบาล กระทรวงสาธารณสุข. ดุษฎีนิพนธ์ หลักสูตรครุศาสตรดุษฎีบัณฑิต. สาขาวิชาพุทธบริหาร การศึกษาบัณฑิตวิทยาลัย : มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
