ผลการจัดกิจกรรมการเรียนรู้แบบกรณีศึกษา เรื่อง การเป็นพลเมืองดิจิทัลที่ดี เพื่อส่งเสริมการคิดอย่างมีวิจารณญาณทางสื่อของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6
THE EFFECTS OF CASE STUDY LEARNING ACTIVITIES ON BEING A GOOD DIGITAL CITIZEN TO ENHANCE MEDIA CRITICAL THINKING OF GRADE 6 STUDENTS
คำสำคัญ:
การคิดอย่างมีวิจารณญาณทางสื่อ, การจัดกิจกรรมการเรียนรู้แบบกรณีศึกษาบทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) เปรียบเทียบความสามารถด้านการคิดอย่างมีวิจารณญาณทางสื่อของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 ก่อนและหลังการจัดกิจกรรมการเรียนรู้แบบกรณีศึกษา 2) เปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 ก่อนและหลังการจัดกิจกรรมการเรียนรู้แบบกรณีศึกษา เรื่อง การเป็นพลเมืองดิจิทัลที่ดี กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการวิจัย คือ นักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6/1 จำนวน 28 คน ที่กำลังศึกษาอยู่ในภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2568 โรงเรียนบ้านห้วยไม้ซอด ได้มาจากการสุ่มกลุ่มตัวอย่างแบบเจาะจง (Purposive sampling) เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ประกอบด้วย แผนการจัดกิจกรรมการเรียนรู้แบบกรณีศึกษา แบบประเมินความสามารถด้านการคิดอย่างมีวิจารณญาณทางสื่อ และแบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน แบบประเมินความสามารถด้านการคิดอย่างมีวิจารณญาณทางสื่อได้ตรวจสอบความเที่ยงตรงเชิงเนื้อหา โดยผู้ทรงคุณวุฒิ 5 ท่าน ได้ค่าดัชนีความสอดคล้องระหว่างจุดประสงค์กับพฤติกรรมเท่ากับ 0.67 – 1.00 และแบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนโดยผู้ทรงคุณวุฒิ 5 ท่าน ได้ค่าดัชนีความสอดคล้องตั้งแต่ 0.60 ขึ้นไปทุกข้อ การวิเคราะห์ข้อมูลดำเนินการโดยการวิเคราะห์ค่าเฉลี่ย ค่าส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และการทดสอบทีแบบกลุ่มเดียว โดยมีแบบแผนการวิจัยแบบ One Group Pretest – Posttest Design
ผลวิจัยพบว่า 1) นักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 ที่เรียนโดยการจัดกิจกรรมการเรียนรู้แบบกรณีศึกษา (Case Study-Based Learning) เรื่อง การเป็นพลเมืองดิจิทัลที่ดี มีความสามารถด้านการคิดอย่างมีวิจารณญาณทางสื่อของนักเรียนหลังเรียนด้วยการจัดกิจกรรมการเรียนรู้แบบกรณีศึกษา มีค่าเฉลี่ย = 4.80, S.D. = 0.06 สูงกว่าก่อนเรียนที่มีค่าเฉลี่ย = 2.39, S.D. = 0.22 อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 2) ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนหลังเรียนของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 ที่เรียนโดยการจัดกิจกรรมการเรียนรู้แบบกรณีศึกษา (Case Study-Based Learning) มีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนหลังเรียนมีค่าเฉลี่ย = 24.96, S.D. = 1.95 สูงกว่าก่อนเรียนที่มีค่าเฉลี่ย = 11.86, S.D. = 2.76 อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05
เอกสารอ้างอิง
กชกร ช้างทอง, สุธิดา กรรณ์สูตร, และ ยุพิน ยืนยง. (2567). การพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนและ ความสามารถในการคิดอย่างมีวิจารณญาณรายวิชาวิทยาศาสตร์ด้วยการจัดการเรียนรู้ โดยใช้กรณีตัวอย่างเป็นฐานร่วมกับเทคนิคการตั้งคำถาม สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษา ปีที่ 5. วารสารมหาวิทยาลัยราชภัฏเพชรบุรี, 14(2), 55–70. สืบค้นจาก https://so06.tci-thaijo.org/index.php/mcjou/article/view/273443
บุญชม ศรีสะอาด. (2560). การวิจัยเบื้องต้น. พิมพ์ครั้งที่ 10. กรุงเทพฯ: สุวีริยาสาส์น.
ปุณยนุช พิมใจใส. (2563). ความสามารถในการคิดและทักษะการคิด. วารสารมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลล้านนา เชียงราย, 5(1), 179–190. สืบค้นจาก https://he01.tci- thaijo.org/index.php/CUTJ/article/view/241816
วิชญา นรถี. (2563). การพัฒนาทักษะการคิดวิเคราะห์รายวิชาสังคมศึกษาโดยใช้การจัดการเรียนรู้แบบกรณีศึกษา วิทยานิพนธ์ครุศาสตรมหาบัณฑิต. มหาวิทยาลัยธุรกิจบัณฑิตย์ https://libdoc.dpu.ac.th/thesis/Wichaya.Nor.pdf
สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา. (2560). แผนการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2560–2579. กรุงเทพมหานคร: กระทรวงศึกษาธิการ.
Amelia, R., Sukroyanti, B. A., & Prayogi, S. (2024). The impact of case-based learning on students’ critical thinking: Insights from an experimental study. Lensa: Jurnal Kependidikan Fisika, 12(2), 244–259. https://www.researchgate.net/publication/387774338
Hosseinzadeh, H., Ratan, Z. A., Shnaigat, M., Edwards, J., Niknami, M., et al. (2022). Effectiveness of case scenario-based teaching to transition international Master of Public Health students specialising in health promotion from memorization to critical thinking. Health Promotion Journal of Australia, 33(S1), 39–49. https://doi.org/10.1002/hpja.630
Ronglong, P. (2024, July 1). Digital Literacy ทักษะการเข้าใจและรู้เท่าทันสื่อดิจิทัล. [Online]. Available: https://blog.think-digital.app/2024/07/01/digital-literacy/ [Accessed 22 October 2025].
Savin-Baden, M., & Major, C. H. (2004). Foundations of problem-based learning. Society for Research into Higher Education & Open University Press.
Silitubun, E., Mustaji, M., & Dewi, U. (2025). The effectiveness of case-based learning in enhancing students’ critical thinking skills. Journal of Neonatal Surgery, 14(2), 136–141. https://doi.org/10.52783/jns.v14.1844
UNESCO. (2018). A Global Framework of Reference on Digital Literacy Skills for Indicator 4.4.2. Montreal : UNESCO Institute for Statistics. [Online]. Available : https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000370731 [2025, ตุลาคม 22].
World Economic Forum. (n.d.). เด็กไทยยังขาด Critical Thinking [Thai students still lack critical thinking]. DOI System of Thailand. Retrieved from https://doi.nrct.go.th/Article/article/83
