การพัฒนาตัวบ่งชี้ภาวะผู้นำทางวิชาการของผู้บริหารสถานศึกษา สังกัดสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน
THE DEVELOPMENT OF THE ACADEMIC LEADERSHIP INDICATORS OF SCHOOL ADMINISTRATORS UNDER OFFICE OF THE BASIC EDUCATION COMMISSION
คำสำคัญ:
การพัฒนาตัวบ่งชี้, ภาวะผู้นำทางวิชาการ, ผู้บริหารสถานศึกษาบทคัดย่อ
การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) พัฒนาตัวบ่งชี้ภาวะผู้นำทางวิชาการของผู้บริหารสถานศึกษา สังกัดสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐานและ 2) ทดสอบความสอดคล้องของโมเดลโครงสร้างภาวะผู้นำทางวิชาการของผู้บริหารสถานศึกษา สังกัดสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐานจากการพัฒนาขึ้นกับข้อมูลเชิงประจักษ์ กลุ่มตัวอย่างเป็นผู้บริหารสถานศึกษา สังกัดสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน จำนวน 1,020 คน ได้มาโดยการสุ่มแบบหลายขั้นตอน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยเป็นแบบสอบถามมาตรประมาณค่า
5 ระดับ มีค่าความเที่ยงตรง (Content validity) ทั้งฉบับเท่ากับ .904 มีค่าความเชื่อมัน (Reliability) ทั้งฉบับเท่ากับ 0.985 การพัฒนาตัวบ่งชี้และการวิเคราะห์ข้อมูลเชิงยืนยัน (CFA) โดยการทดสอบความสอดคล้องตามทฤษฎีกับข้อมูลเชิงประจักษ์ ผลการวิจัยพบว่า
1) ผลการพัฒนาตัวบ่งชี้ ปรากฏว่า ได้ตัวบ่งชี้ภาวะผู้นำทางวิชาการสำหรับผู้บริหารสถานศึกษา สังกัดสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน ที่พัฒนาขึ้น 5 องค์ประกอบหลัก 20 องค์ประกอบย่อย 85 ตัวบ่งชี้ ประกอบด้วย (1) องค์ประกอบการกำหนดวิสัยทัศน์ พันธกิจ และเป้าหมายทางวิชาการ จำนวน 20 ตัวบ่งชี้
(2) องค์ประกอบการพัฒนาหลักสูตรและด้านการบริหารจัดการหลักสูตร จำนวน 16 ตัวบ่งชี้ (3) องค์ประกอบการสร้างวัฒนธรรมการเรียนรู้ในองค์กร จำนวน 18 ตัวบ่งชี้ (4) องค์ประกอบการนิเทศ ติดตาม และประเมินผลการเรียนรู้ของนักเรียน จำนวน 17 ตัวบ่งชี้ และ (5) องค์ประกอบการส่งเสริมและพัฒนาครูอย่างต่อเนื่อง จำนวน 14 ตัวบ่งชี้
2) ผลการทดสอบความสอดคล้องของโมเดลโครงสร้างภาวะผู้นำทางวิชาการสำหรับผู้บริหารสถานศึกษา สังกัดสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน ที่ได้พัฒนาขึ้น พบว่า มีความสอดคล้องกับข้อมูลเชิงประจักษ์ โดยข้อมูลเชิงยืนยันอันดับสอง (CFA) มีค่า Chi-Square= 67.273, df = 55, p= 0.124, GFI=0.993, AGFI = 0.981, RMSEA= 0.016 ซึ่งทั้งหมดแสดงให้เห็นถึงความสอดคล้องของโมเดลในระดับดีมาก
เอกสารอ้างอิง
จรูญกลิ่น มาตาชาติ. (2562). ภาวะผู้นำทางวิชาการของผู้บริหารสถานศึกษาที่มีผลต่อการดำเนินการประกันคุณภาพภายในของสถานศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาอุบลราชธานี เขต 4 วิทยานิพนธ์ครุศาสตรมหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยราชภัฏอุบลราชธานี. อุบลราชธานี, ประเทศไทย.
ไชยา ภาวะบุตร. (2560). ภาวะผู้นำทางวิชาการ ฉบับปรับปรุง พ.ศ. 2560. สกลนคร: มหาวิทยาลัยราชภัฏสกลนคร.
ธิดารักษ์ โมเล็ก. (2562). ภาวะผู้นำทางวิชาการของผู้บริหารสถานศึกษา สังกัดสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน. วารสารบริหารการศึกษา มหาวิทยาลัยศิลปากร, 9(2), 45–59.
นงลักษณ์ วิรัชชัย. (2542). โมเดลลิสเรล: สถิติวิเคราะห์สำหรับการวิจัย (พิมพ์ครั้งที่ 3). กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
นิษฎาพร พรหมวัชรานนท์. (2561). สภาพและแนวทางการบริหารงานวิชาการของสถานศึกษาที่เข้าร่วมโครงการการจัดการเรียนรู้สะเต็มศึกษาสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 39 วิทยานิพนธ์การศึกษามหาบัณฑิต. มหาวิทยาลัยนเรศวร, พิษณุโลก.
สำนักงานรับรองมาตรฐานและประเมินคุณภาพการศึกษา (องค์การมหาชน). (2559). กรอบแนวทางการประเมินคุณภาพภายนอกรอบสี่ (พ.ศ. 2559–2563). กรุงเทพฯ: ผู้จัดพิมพ์.
สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา. (2560). แผนการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2560 – 2579. กรุงเทพมหานคร: พริกหวานกราฟฟิค จำกัด
อัศนีย์ สุกิจใจ. (2560). รูปแบบการพัฒนาภาวะผู้นำเชิงวิชาการตามหลักพุทธธรรมของผู้บริหารโรงเรียนวิถี พุทธ ในจังหวัดนครสวรรค์ ดุษฎีนิพนธ์พุทธศาสตรดุษฎีบัณฑิต, สาขาพุทธบริหารการศึกษา. มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
Davis, G. A., & Thomas, M. A. (1989). Effective schools and effective teachers. Boston, MA: Allyn and Bacon.
Day, C., Gu, Q., & Hopkins, D. (2020). Successful school leadership. Reading, United Kingdom: Education Development Trust.
Dimmock, C., & Walker, A. (2005). Educational leadership: Culture and diversity. SAGE.
Hallinger, P. (1987). Assessing and developing principal instructional leadership. Educational Leadership, 44(7), 54–61.
Hallinger, P., & Murphy, J. (1986). Instructional leadership in effective schools. ERIC Document No. ED309535. (pp. 3–4, 6).
Hallinger, P. (2003). Leading educational change: Reflections on the practice of instructional and transformational leadership. Cambridge Journal of Education, 33(3), 329–352. https://doi.org/10.1080/0305764032000122005
Hallinger, P., & Heck, R. H. (2011). Exploring the journey of school improvement: Classifying and analyzing patterns of change in school improvement processes and learning outcomes. School Effectiveness and School Improvement, 22(1),1–27. https://doi.org/10.1080/09243453.2010.536322
Hord, S. M. (1997). Professional learning communities: Communities of continuous inquiry and improvement. Austin, TX: Southwest Educational Development Laboratory. (pp. 6–7, 10–16, 13–15).
Robinson, V. M. J., Hohepa, M., & Lloyd, C. (2009). School leadership and student outcomes: Identifying what works and why Best Evidence Synthesis Iteration. Wellington, New Zealand: Ministry of Education. (pp. 38–39, 42).
Robinson, V. M. J., Lloyd, C. A., & Rowe, K. J. (2008). The impact of leadership on student outcomes: An analysis of the differential effects of leadership types. Educational Administration Quarterly, 44(5), 635–674. https://doi.org/10.1177/0013161X08321509 (pp. 659–661)
Sharif, U. M., Yaakob, M. F. M., & Mohamad, M. M. (2020). The role of the principal in developing an instructional leadership team in school. Educational Research and Reviews,
Hord, S. M. (1997). Professional learning communities: Communities of continuous inquiry and improvement. Austin, TX: Southwest Educational Development Laboratory. (pp. 6–7, 10–16, 13–15).
Davis, G. A., & Thomas, M. A. (1989). Effective schools and effective teachers. Boston, MA: Allyn and Bacon.
Sharif, U. M., Yaakob, M. F. M., & Mohamad, M. M. (2020). The role of the principal in developing an instructional leadership team in school. Educational Research and Reviews,
