การสะท้อนคิดเชิงอัตชาติพันธุ์วรรณนาเพื่อระบุปัญหาการสอนในระดับบัณฑิตศึกษา
AUTOETHNOGRAPHIC REFLECTION TO ADDRESS TEACHING CHALLENGES IN GRADUATE EDUCATION
คำสำคัญ:
การสะท้อนคิด, อัตชาติพันธุ์วรรณนา, การสอน, บัณฑิตศึกษาบทคัดย่อ
การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ (1) ศึกษากระบวนการใช้การสะท้อนคิดเชิงอัตชาติพันธุ์วรรณนาที่เป็นระบบและวนซ้ำในการระบุปัญหาการสอนในระดับบัณฑิตศึกษา (2) ระบุและวิเคราะห์ปัญหาการสอนที่เปิดเผยผ่านกระบวนการสะท้อนคิดเชิงอัตชาติพันธุ์วรรณนา และ (3) อธิบายลักษณะ ความหมายและบริบทของปัญหาการสอนที่ระบุได้จากมุมมองของผู้สอนระดับบัณฑิตศึกษา งานวิจัยนี้ใช้ระเบียบวิธีแบบอัตชาติพันธุ์วรรณนา โดยเก็บรวบรวมข้อมูลจากบันทึกส่วนตัว ความทรงจำ และเอกสารที่เกี่ยวข้องกับผู้วิจัย จากนั้นนำข้อมูลที่ได้มาวิเคราะห์ด้วยวิธีการวิเคราะห์เชิงฉากทัศน์ (thematic analysis)
ผลการวิจัยแสดงให้เห็นว่าการสะท้อนคิดเชิงอัตชาติพันธุ์วรรณนาที่เป็นระบบและวนซ้ำเป็นเครื่องมือที่ทรงพลังในการทำความเข้าใจปัญหาการสอนในระดับบัณฑิตศึกษาอย่างลึกซึ้ง โดยช่วยให้ผู้วิจัยสามารถระบุปัญหาหลักสี่ด้าน ได้แก่ ความคาดหวังและบทบาท ความสัมพันธ์และอำนาจ วิธีการเรียนรู้และอารมณ์กับความเป็นตัวตน ซึ่งล้วนเชื่อมโยงกับอัตลักษณ์ของผู้สอนและบริบททางวัฒนธรรมของสถาบัน กระบวนการสะท้อนคิดไม่เพียงเผยให้เห็นความซับซ้อนของการสอนในฐานะการปฏิบัติทางอัตลักษณ์ แต่ยังนำไปสู่การตระหนักรู้และการเปลี่ยนแปลงภายในผู้สอนเอง ทั้งทางด้านอารมณ์ ทัศนคติและความสามารถในการจัดการกับความไม่แน่นอน ผลลัพธ์นี้ชี้ให้เห็นว่าการสะท้อนคิดเชิงอัตชาติพันธุ์วรรณนาไม่เพียงเป็นระเบียบวิธีวิจัยที่มีคุณค่าแต่ยังเป็นแนวทางพัฒนาวิชาชีพที่ส่งเสริมการเรียนรู้ การเติบโต การเป็นผู้สอนที่ตระหนักรู้ และยืดหยุ่นต่อบริบทการศึกษาที่เปลี่ยนแปลงอยู่เสมอ
เอกสารอ้างอิง
ตติยา ปัฐยาวัต. (2019). ความหมายของการเป็นอาจารย์มหาวิทยาลัย. Thammasat Journal, 38(2), 49–80. https://so05.tci-thaijo.org/index.php/tujo/article/view/211761
ถิตรัตน์ พิมพาภรณ์ และพิทักษ์ ศิริวงศ์. (2016). การให้ความหมาย ที่มาของความหมายและองค์ประกอบ ความสุขในการทำงานของกลุ่มอาจารย์มหาวิทยาลัยใน เจนเนอเรชั่นวาย: การวิจัยเพื่อสร้างทฤษฎีฐานราก. วารสารศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี, 12(1), 109–144. https://so03.tci-thaijo.org/index.php/jla_ubu/article/view/87628
อนิรุทธิ์ สมเสาร์, (2025). ความเข้าใจพื้นฐานเกี่ยวกับ “อัตชาติพันธุ์วรรณนา”. วารสารศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี, 21(1), 257–289.https://so03.tci-thaijo.org/index.php/jla_ubu/article/view/287968
อนิรุทธิ์ สมเสาร์. (2568). การเรียนรู้ความตระหนักรู้ในตนเองเพื่อก้าวผ่านความปั่นป่วนทางจิตวิญญาณ. วิทยานิพนธ์ปรัชญาดุษฎีบัณฑิต. มหาวิทยาลัยขอนแก่น.
อนิรุทธิ์ สมเสาร และอาทิฐยา วรนิตย์. (2568, กันยายน), อาจารย์, วิทยาลัยนครราชสีมา. บันทึกส่วนตัวและบันทึกสะท้อนคิด.
Anderson, L. (2006). Analytic autoethnography. Journal of Contemporary Ethnography, 35(4), 373–395. https://doi.org/10.1177/0891241605280449
Beauchamp, C. and Thomas, L. (2009). Understanding teacher identity: an overview of issues in the literature and implications for teacher education. Cambridge Journal of Education, 39(2), 175–189. https://doi.org/10.1080/03057640902902252
Boud, D., et al. (2013). Peer learning in higher education: Learning from and with each other. https://doi.org/10.4324/9781315042565
Brookfield, S. D. (2017). Becoming a critically reflective teacher (2nd ed.). Jossey-Bass.
Brown, B. (2018). Dare to lead: Brave work, tough conversations, whole hearts. Random House.
Chang, H. (2008). Autoethnography as method. Left Coast Press.
Darling-Hammond, L., et al. (2017). Effective teacher professional development. Learning Policy Institute.
Day, C. and Kington, A. (2008). Identity, well-being and effectiveness: The emotional contexts of teaching. Pedagogy, Culture and Society, 16(1), 7–23. https://doi.org/10.1080/14681360701877743
Ellis, C. and Adams, T. E. (2014). Autoethnography: An overview. Historical Social Research, 36(4), 273–290. https://www.jstor.org/stable/43282813
Ellis, C., et al. (2011). Autoethnography: An overview. Forum Qualitative Sozialforschung, 12(1). 345-357. https://doi.org/10.17169/fqs-12.1.1589
Ellis, C. and Bochner, A. (2000). Autoethnography, personal narrative, reflexivity: Researcher as subject. In N. K. Denzin & Y. S. Lincoln (Eds.), Handbook of qualitative research (2nd ed., pp. 733–768). Sage.
Farrell, T. S. C. (2012). Novice-service language teacher development: Bridging the gap between preservice and in-service education and development. TESOL Quarterly, 46, 435–449. https://www.jstor.org/stable/41576062
Freire, P. (1970). Pedagogy of the oppressed. Continuum.
Graham, S. H. (2019). The relationship between Thai culture and the learning and teaching of English in north-eastern Thailand. http://oro.open.ac.uk/59050/
Hooks, b. (1994). Teaching to transgress: Education as the practice of freedom. Routledge.
Kim Pham, C., et al. (2023). A phenomenographic research study of students’ conceptions of silence in face-to-face English as a foreign language learning. Sage Open, 13(4). https://doi.org/10.1177/21582440231216343
Knowles, M. S., et al. (2015). The adult learner (8th ed.). Routledge.
Kolb, D. A. (1984). Experiential Learning: Experience as the Source of Learning and Development. Englewood Cliffs, NJ: Prentice Hall.
Mezirow, J. (1991). Transformative dimensions of adult learning. Jossey-Bass.
Schön, D. A. (1983). The reflective practitioner. Basic Books.
Somsao, A. and Kuroda, A. (2025). Navigating spiritual turmoil in the doctoral journey: An autoethnographic perspective. Journal of Education and Learning, 14(6), 197–210. https://doi.org/10.5539/jel.v14n6p197
Starr, K. (2011). Principals and the politics of resistance to change. Educational Management Administration & Leadership, 39(6), 646–660.
Symonds, E. (2021). An “unavoidable” dynamic? Understanding the “traditional” learner–teacher power relationship within a higher education context. British Journal of Sociology of Education, 42(7), 1070–1085. https://doi.org/10.1080/01425692.2021.1962246
