บทบาทของพระพุทธศาสนากับการส่งเสริมค่านิยมคนรุ่นใหม่ไม่ยุ่งเกี่ยวอบายมุข
THE ROLE OF BUDDHISM IN PROMOTING VALUES AMONG THE YOUNGER GENERATION TO PREVENT INVOLVEMENT WITH VICES
คำสำคัญ:
พระพุทธศาสนา, ค่านิยมคนรุ่นใหม่, อบายมุข, หลักธรรม, การป้องกันอบายมุขบทคัดย่อ
บทความวิชาการนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อนำเสนอบทบาทของพระพุทธศาสนาในการส่งเสริมค่านิยมที่ถูกต้องแก่คนรุ่นใหม่ เพื่อป้องกันและลดปัญหาการยุ่งเกี่ยวกับอบายมุข โดยวิเคราะห์ผ่านแนวคิดหลักทางพระพุทธศาสนา สถานการณ์ปัจจุบัน และแนวทางการประยุกต์ใช้หลักธรรมในชีวิตประจำวัน ผลการศึกษาพบว่า หลักธรรมสำคัญ เช่น ศีล 5 โดยเฉพาะการงดเว้นจากสุราและยาเสพติด มีบทบาทในการเสริมสร้างจิตสำนึกและความรับผิดชอบของเยาวชน ในขณะที่สังคมปัจจุบัน เยาวชนมีความเสี่ยงสูงต่ออบายมุขจากปัจจัยหลายประการ เช่น อิทธิพลจากเพื่อน สื่อสังคมออนไลน์ และการขาดหลักยึดเหนี่ยวทางจิตใจ การวิเคราะห์ชี้ว่าการแก้ปัญหาต้องเน้นการเสริมสร้างภูมิคุ้มกันทางจิตใจและการเผยแพร่หลักธรรมที่เข้าถึงได้ง่าย
บทความยังนำเสนอแนวทางการประยุกต์ใช้หลักธรรม เช่น อิทธิบาท 4 เพื่อสร้างความเพียร ไตรสิกขา เพื่อพัฒนาศีล สมาธิ และปัญญา และมัชฌิมาปฏิปทา เพื่อการดำเนินชีวิตที่สมดุล นอกจากนี้ ยังแนะนำให้ใช้เทคโนโลยีสมัยใหม่ เช่น แอปพลิเคชันและพอดแคสต์ธรรมะ รวมถึงการสร้างความร่วมมือระหว่างครอบครัว โรงเรียน และสถาบันทางศาสนา สรุปได้ว่า พระพุทธศาสนาเป็นเครื่องมือสำคัญในการเสริมสร้างค่านิยมที่ถูกต้องและป้องกันอบายมุขอย่างยั่งยืน โดยต้องอาศัยการปรับตัวด้านสื่อ การศึกษา และกิจกรรมให้สอดคล้องกับวิถีชีวิตของเยาวชนในยุคปัจจุบัน
เอกสารอ้างอิง
กรมการศาสนา. (2563). พระพุทธศาสนากับสังคมไทยสมัยใหม่. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์กรมการศาสนา.
กรมการศาสนา. (2563). พระพุทธศาสนากับการพัฒนาคุณภาพชีวิตเยาวชนไทย. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์ชุมชน.
กระทรวงสาธารณสุข. (2565). รายงานสถานการณ์สุขภาพและอบายมุขในกลุ่มเยาวชน. กรุงเทพฯ: สำนักนโยบายและยุทธศาสตร์.
จิตติมา สุวรรณโชติ. (2564). การเสริมสร้างภูมิคุ้มกันทางจริยธรรมในเยาวชนไทย. วารสารวิจัยและพัฒนาสังคม, 18(2), 45-62.
ปราณี นิลกาญจน์. (2565). อิทธิบาท 4 กับการพัฒนาค่านิยมเยาวชนในสังคมยุคใหม่. วารสารวิชาการศาสนาและปรัชญา, 22(1), 89-103.
ปรียาพร ศิริชัย. (2563). บทบาทของพระพุทธศาสนาในการป้องกันพฤติกรรมเสี่ยงของเยาวชน. วารสารศาสนาและสังคม, 10(1), 77-94.
ปรียาพร ศิริชัย. (2563). การศึกษาแนวทางการป้องกันพฤติกรรมเสี่ยงในกลุ่มเยาวชนผ่านหลักธรรมทางพระพุทธศาสนา. วารสารศึกษาศาสตร์, 18(2), 45-62.
______. (2563). บทบาทของพระพุทธศาสนาในการสร้างภูมิคุ้มกันทางจิตใจให้กับเยาวชน. วารสารมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์, 12(3), 134-150.
พระธรรมปิฎก. (2556). หลักธรรมเพื่อชีวิต. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
พระธรรมโกศาจารย์. (2557). พุทธธรรมกับการพัฒนาสังคมไทย. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์มหามกุฏราชวิทยาลัย.
พระธรรมปิฎก. (2564). แนวทางการดำเนินชีวิตตามหลักพุทธธรรม. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์พุทธธรรม.
พุทธทาสภิกขุ. (2558). อริยมรรคมีองค์แปด. สุราษฎร์ธานี: สำนักพิมพ์สวนโมกขพลาราม.
มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2563). พระไตรปิฎกฉบับสำหรับประชาชน. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
มหามกุฏราชวิทยาลัย. พระไตรปิฎก เล่มที่ 10 ข้อ 198. (2560). กรุงเทพฯ: มหามกุฏราชวิทยาลัย.
สำนักงานสถิติแห่งชาติ. (2566). รายงานสถานการณ์พฤติกรรมเสี่ยงของเยาวชนไทย. กรุงเทพฯ: กระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม.
มูลนิธิศูนย์พุทธศรัทธา. (2565). รายงานผลการดำเนินงานโครงการ "บวชใจไม่พึ่งยา". กรุงเทพฯ: มูลนิธิศูนย์พุทธศรัทธา.
______. (2565). รายงานผลโครงการบวชใจไม่พึ่งยา. กรุงเทพฯ: มูลนิธิศูนย์พุทธศรัทธา.
วิชัย อรุณศรี. (2565). หลักพุทธธรรมสำหรับคนรุ่นใหม่. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
วรลักษณ์ ศิริธนากร. (2563). ปัญญากับการพัฒนาค่านิยมเชิงจริยธรรมในเยาวชนไทย. วารสารจริยศาสตร์, 15(1), 77-95.
ศิริพร ชัยวงษ์. (2563). บทบาทของพระพุทธศาสนาในการสร้างภูมิคุ้มกันทางจิตใจให้กับเยาวชน. วารสารมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์, 12(3), 134-150.
สถาบันวิจัยสังคม. (2564). พฤติกรรมเยาวชนไทยกับความเสี่ยงทางสังคม. กรุงเทพฯ: สำนักวิจัยสังคมแห่งชาติ.
สถาบันวิจัยเพื่อการพัฒนาประเทศไทย. (2564). รายงานการวิจัยปัญหาการยุ่งเกี่ยวกับอบายมุขของเยาวชนไทย. กรุงเทพฯ: ทีดีอาร์ไอ.
สมาคมควบคุมยาสูบแห่งประเทศไทย. (2566). การลดการใช้บุหรี่ไฟฟ้าในกลุ่มเยาวชนไทยผ่านกิจกรรมทางพระพุทธศาสนา. กรุงเทพฯ: สมาคมควบคุมยาสูบแห่งประเทศไทย.
สมาคมจิตวิทยาแห่งประเทศไทย. (2565). พฤติกรรมเสี่ยงของเยาวชนไทยในยุคดิจิทัล. กรุงเทพฯ: สมาคมจิตวิทยาแห่งประเทศไทย.
สมศักดิ์ จันทรวงศ์. (2564). หลักพุทธธรรมกับการพัฒนาเยาวชนไทย. เชียงใหม่: สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.
สำนักงานคณะกรรมการป้องกันและปราบปรามยาเสพติด. (2565). สถานการณ์ยาเสพติดในประเทศไทย. กรุงเทพฯ: สำนักงาน ป.ป.ส.
สำนักงานสถิติแห่งชาติ. (2566). รายงานสำรวจพฤติกรรมเสี่ยงในเยาวชนไทย. กรุงเทพฯ: สำนักงานสถิติแห่งชาติ.
สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการศึกษาแห่งชาติ. (2564). รายงานการวิจัยการส่งเสริมค่านิยมที่เหมาะสมในเยาวชนไทย. กรุงเทพฯ: สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการศึกษาแห่งชาติ.
สำนักงานสาธารณสุขแห่งชาติ. (2565). สถิติและแนวทางการลดปัญหาสุขภาพที่เกิดจากอบายมุขในเยาวชน. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์สุขภาพดี.
สำนักงานคณะกรรมการสุขภาพแห่งชาติ (สช.). (2566). รายงานสถานการณ์การใช้บุหรี่ไฟฟ้าในกลุ่มเยาวชนไทย. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์สุขภาพและสังคม.
สุชาติ สุนทรเสวี. (2565). ค่านิยมคนรุ่นใหม่กับบทบาทพระพุทธศาสนา. วารสารสังคมศาสตร์, 25(3), 33-50.
สุชาติ มหพันธ์. (2564). การประยุกต์ใช้หลักธรรมทางพระพุทธศาสนาเพื่อป้องกันอบายมุขในกลุ่มเยาวชน. วารสารสังคมศาสตร์, 20(4), 112-130.
Anderson, P., & Williams, R. (2018). Social Learning and Youth Behavior: A Cross-cultural Perspective. London: Academic Press.
Bandura, A. (1977). Social Learning Theory. Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall.
Johnson, T. (2019). Ethics and Moral Development in Buddhist Thought. New York: Oxford University Press.
Kumar, S., Patel, R., & Chen, L. (2021). Meditation Practices and Mental Health among Youths: A Buddhist Perspective. Journal of Mental Health Research, 12(3), 45-60.
Lee, H., & Park, J. (2022). Mindfulness Meditation and Adolescent Mental Health: Impacts on Stress and Cognitive Development. Asian Journal of Psychology, 14(1), 78-95.
Rawls, J. (1971). A Theory of Justice. Cambridge, MA: Harvard University Press.
Smith, J. (2020). Human Development and Buddhist Practices: An Integrative Approach. Journal of Humanistic Psychology, 60(2), 120-135.
Thomas, M., & Liu, Y. (2023). Risk Behavior Prevention through Buddhist Ethical Training: A School-based Approach. International Journal of Youth Studies, 18(2), 150-170.
