บวรพัฒน์ : การพัฒนาพื้นที่เรียนรู้ต้นแบบด้านการดำเนินชีวิต ตามแนวคิดปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงในชุมชนตำบลหนองบัว จังหวัดสมุทรสาคร

BOWONPAT: DEVELOPING A MODEL LEARNING AREA FOR LIVING ACCORDING TO THE SUFFICIENCY ECONOMY PHILOSOPHY IN THE NONG BUA SUBDISTRICT COMMUNITY SAMUT SAKHON PROVINCE

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้เป็นการศึกษาแนวทาง “บวรพัฒน์ : การพัฒนาพื้นที่เรียนรู้ต้นแบบด้านการดำเนินชีวิตตามแนวคิดปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงในชุมชนตำบลหนองบัว จังหวัดสมุทรสาคร” ผลการศึกษาแบ่งออกเป็น 3 ประเด็นหลัก ได้แก่

1) บทบาทและกิจกรรมของศูนย์การเรียนรู้ต้นแบบ พบว่า ศูนย์การเรียนรู้ในตำบลหนองบัวทำหน้าที่เป็นแหล่งเรียนรู้ตลอดชีวิต โดยบูรณาการภาครัฐ ศาสนา และประชาชนผ่านกิจกรรมหลากหลาย เช่น การฝึกอาชีพ อบรมคุณธรรม และกิจกรรมจิตอาสา โดยยึดหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงควบคู่กับหลักธรรมทางพระพุทธศาสนา ได้แก่ ศีล 5 อิทธิบาท 4 และไตรสิกขา ส่งผลให้ประชาชนมีพัฒนาการด้านความรู้ ทัศนคติ และพฤติกรรม โดยเฉพาะในเรื่องการพึ่งพาตนเองและทักษะชีวิต

2) การสร้างเครือข่ายการเรียนรู้ ถือเป็นกลไกสำคัญในการขับเคลื่อนพื้นที่เรียนรู้อย่างยั่งยืน โดยรวมภาคีจากวัด โรงเรียน องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น และกลุ่มอาชีพต่าง ๆ เข้ามามีส่วนร่วม ถ่ายทอดองค์ความรู้ และขยายผลสู่ชุมชนใกล้เคียง ก่อให้เกิดระบบนิเวศแห่งการเรียนรู้ที่ยืดหยุ่น เหมาะสมกับบริบทท้องถิ่น และนำไปสู่ต้นแบบการบริหารครัวเรือนและการพัฒนาอาชีพอย่างเป็นรูปธรรม

3) การพัฒนาพื้นที่เรียนรู้ด้านการดำเนินชีวิต ดำเนินผ่านกิจกรรมที่บูรณาการ เช่น การเกษตรอินทรีย์ การแปรรูปสมุนไพร และกิจกรรมสร้างสรรค์ที่ส่งเสริมการมีส่วนร่วมของคนทุกช่วงวัย ทำให้เกิดวัฒนธรรมการเรียนรู้ร่วมกันในชุมชน ช่วยเสริมสร้างพฤติกรรมรู้คุณค่าทรัพยากร ลดการพึ่งพาภายนอก และยกระดับศักยภาพของประชาชนในการดำเนินชีวิตอย่างยั่งยืน

ข้อค้นพบสำคัญ คือ การประยุกต์ใช้แนวคิดเศรษฐกิจพอเพียงร่วมกับหลักธรรมทางพุทธศาสนา สามารถยกระดับความสามารถของประชาชนในชุมชนตำบลหนองบัว ทั้งในด้านการเรียนรู้ การสร้างเครือข่าย และการพึ่งพาตนเองอย่างเป็นระบบและต่อเนื่อง ซึ่งเป็นต้นแบบที่สามารถขยายผลสู่ชุมชนอื่นได้อย่างมีประสิทธิภาพ