การปรับเปลี่ยนวิธีการบำเพ็ญกุศลที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อมของชาวบ้าน ในชุมชนหมู่บ้านไดมอนด์วิลล์ ตำบลศาลายา อำเภอพุทธมณฑล จังหวัดนครปฐม
THE ADAPTATION OF ENVIRONMENTALLY FRIENDLY MERIT-MAKING PRACTICES AMONG RESIDENTS IN THE DIAMONDVILLE COMMUNITY, SALAYA SUBDISTRICT, PHUTTHAMONTHON DISTRICT, NAKHON PATHOM PROVINCE
คำสำคัญ:
การปรับเปลี่ยนวิธีการบำเพ็ญกุศล, สิ่งแวดล้อม, ชุมชนหมู่บ้านไดมอนด์วิลล์บทคัดย่อ
งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาวิธีการบำเพ็ญบุญที่ส่งผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมของชาวบ้านในชุมชนหมู่บ้านไดมอนด์วิลล์ ตำบลศาลายา อำเภอพุทธมณฑล จังหวัดนครปฐม 2) ปรับเปลี่ยนวิธีการบำเพ็ญกุศลให้เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม และ 3) เสนอกระบวนการปรับเปลี่ยนที่เหมาะสมกับบริบทชุมชน การวิจัยนี้ใช้ระเบียบวิธีวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วม โดยอาศัยการเก็บข้อมูลจากการสังเกต การสัมภาษณ์ และกิจกรรมของชาวบ้านและพระสงฆ์
ผลการวิจัยพบว่า กิจกรรมบำเพ็ญกุศลโดยเฉพาะการตักบาตรและถวายภัตตาหารในชุมชนเดิมส่งผลให้เกิดขยะจากวัสดุใช้ครั้งเดียวจำนวนมาก เช่น ถุงพลาสติกและกล่องโฟม อย่างไรก็ตาม ชาวบ้านเริ่มปรับเปลี่ยนพฤติกรรมโดยนำภาชนะใช้ซ้ำมาใช้แทน และเลือกวัสดุจากธรรมชาติ ส่งผลให้ปริมาณขยะลดลงอย่างเห็นได้ชัด การเปลี่ยนแปลงนี้ประสบความสำเร็จด้วยการสร้างความตระหนักผ่านกิจกรรมและการสื่อสารในชุมชน รวมทั้งความร่วมมือระหว่างชาวบ้าน พระสงฆ์ และองค์กรที่เกี่ยวข้อง และก่อให้เกิดรูปแบบการบำเพ็ญกุศลที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อมอย่างยั่งยืนและสอดคล้องกับวิถีชุมชน จุดเด่นของกระบวนการนี้คือการใช้การมีส่วนร่วมของชุมชนเป็นหัวใจหลัก เปิดโอกาสให้เกิดการเรียนรู้ร่วมกัน สร้างความเข้าใจใหม่ต่อการบำเพ็ญบุญควบคู่กับการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม ช่วยให้ชาวบ้านมีบทบาทเชิงรุกและปรับตัวต่อความเปลี่ยนแปลงได้อย่างยืดหยุ่นและมีประสิทธิภาพ
เอกสารอ้างอิง
GREEN NETWORK. ทั่วโลกกำจัดขยะ (พลาสติก) แก้ปัญหาสิ่งแวดล้อม ร่วมกันอนุรักษ์พลังงาน, [ออนไลน์], แหล่งที่มา:https://www.greennetworkthailand.com [๑๘ กันยายน ๒๕๖๗].
กนิษฐา รัตนสินธ. การลดการใช้พลาสติกของประชากรในจังหวัดฉะเชิงเทรา, [ออนไลน์], แหล่งที่มา:http://mmm.ru.ac.th/MMM/IS/sun17/6114070022.pdf [๑๘ กันยายน ๒๕๖๗].
กมลศักดิ์ วงศ์ศรีแก้ว และคณะ. (2560). การพัฒนาชุมชนเข้มแข็ง: กรณีศึกษาชุมชนพูนบำเพ็ญ เขตภาษีเจริญ กรุงเทพมหานคร. วารสารการพัฒนาชุมชนและคุณภาพชีวิต.
กนกพร กระจ่างแสง และ รศ.ดร.พิทักษ์ ศิริวงศ. (2561). การดำรงลักษณ์ทางชาติพันธุ์และวัฒนธรรมมอญกระทุ่มมืด อำเภอไทรน้อย ตำบลไทรใหญ่ จังหวัดนนทบุรี: ภาคปฏิบัติการทางวาทกรรมสู่ความยั่งยืนของชุมชน. วารสารวิชาการมหาวิทยาลัยธนบุรี.
กรรณิการ์ บุตรเอก และคณะ. (2554). สถานการณ์การจัดการขยะมูลฝอยของมหาวิทยาลัยราชภัฏพิบูลสงคราม. Rajabhat Journal of Science, Humanities & Social Sciences.
จิราภรณ์ วุฒิโสภณ. (2559). ศึกษาวิเคราะห์กุศลกรรมที่ทำให้เกิดความงามในพระไตรปิฎก. สารนิพนธ์ปริญญาพุทธศาสตรดุษฎีบัณฑิต. มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
ณัฐธิดา แดงงาม. (2558). การมีส่วนร่วมของประชาชนในการบริหารจัดการขยะมูลฝอยในเขตเทศบาลตำบลเกาะสีชัง อำเภอเกาะสีชัง จังหวัดชลบุรี. วิทยานิพนธ์ปริญญารัฐศาสตรมหาบัณฑิต. มหาวิทยาลัยบูรพา.
นาดียา กูโน และคณะ. (2563). การรับรู้ข่าวสารและทัศนคติที่ส่งผลต่อพฤติกรรมการใช้ถุงพลาสติกของประชากรในจังหวัดสงขลา. วารสารสิ่งแวดล้อม.
นาดียา กูโน, อภิชัย อารยะวณิชย์ และพัชรี อินทร์ใจเอื้อ. (2563). การสร้างจิตสำนึกในการจัดการขยะโดยชุมชน. วารสารสิ่งแวดล้อมไทย.
ปภาวรินท์ นาจำปา. (2557). การมีส่วนร่วมของประชาชนต่อการจัดการขยะมูลฝอยของเทศบาลตำบลคลองใหญ่ อำเภอคลองใหญ่ จังหวัดตราด. วิทยานิพนธ์ปริญญารัฐประศาสนศาสตรมหาบัณฑิต. มหาวิทยาลัยบูรพา.
พระครูวิบูลภัทรโอภาโส. (2563). รูปแบบการจัดงานบุญผะเหวดในฐานะทุนทางสังคม – วัฒนธรรมเชิงพุทธบูรณาการ ในอำเภอกู่แก้ว จังหวัดอุดรธานี. วารสารสันติศึกษาปริทรรศน์ มจร.
พระศักดิ์ชัย อนิญฺชิโต. (2565). แนวทางการปลูกจิตสำนึกในการลดใช้ถุงพลาสติกของชุมชน ตำบลคลองจินดา อำเภอสามพราน จังหวัดนครปฐม. วิทยานิพนธ์ปริญญาพุทธศาสตรมหาบัณฑิต. มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
พระวสุพล วชิรปิโย. (2564). รูปแบบการจัดการขยะมูลฝอยแบบมีส่วนร่วมของชุมชนยายชา อำเภอสามพราน จังหวัดนครปฐม. วิทยานิพนธ์ปริญญาพุทธศาสตรมหาบัณฑิต. มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
วารี โศกเตี้ย และสมศักดิ์ บุญปู่. (2565). การเสริมสร้างจิตสำนึกด้านสิ่งแวดล้อมในชุมชน: กรณีศึกษาชุมชนตำบลหนองบัว. วารสารวิจัยและพัฒนาระบบสุขภาพชุมชน.
สุจิตรา วาสนาดำรงดี. (2562). ภาพรวมมาตรการลดขยะพลาสติกแบบใช้ครั้งเดียวแล้วทิ้งในต่างประเทศ. วารสารสิ่งแวดล้อม.
สุวศรี เตชะภาส. (2561). ผลกระทบของขยะพลาสติกต่อสิ่งแวดล้อมทางทะเล. กรุงเทพมหานคร: สำนักสิ่งแวดล้อมทางทะเล.
สุวศรี เตชะภาส. (2561). รักษ์โลก ลดใช้พลาสติก. วารสารกรมวิทยาศาสตร์บริการ.
เทเวศ อร่ามเรือง. (2551). การนำนโยบายอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมไปปฏิบัติของเทศบาลเขมราฐ จังหวัดอุบลราชธานี. วิทยานิพนธ์ปริญญารัฐประศาสนศาสตรมหาบัณฑิต. มหาวิทยาลัยขอนแก่น.
Arnstein, S. R. (1969). A ladder of citizen participation. Journal of the American Institute of Planners, 35(4), 216–224. https://doi.org/10.1080/01944366908977225