หลักธรรมทางพุทธศาสนาและแนวคิดปรัชญาจีนกับกับภาวะความเหงาในสังคมปัจจุบัน

BUDDHISM TEACHING AND CHINESE PHILOSOPHICAL CONCEPTS (TAOISM AND CONFUCIUS) RELATING LONELINESS IN CONTEMPORARY SOCIETY

บทคัดย่อ

งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาแนวคิดว่าด้วยหลักธรรมทางพระพุทธศาสนาและปรัชญาจีน (เต๋า,ขงจื๊อ) เรื่องความเป็นธรรมชาติของมนุษย์ 2) ศึกษาความต้องการแสวงหาความรู้ของมนุษย์เพื่อพัฒนาตน และ 3) ศึกษาการประยุกต์หลักธรรมในพุทธศาสนาและปรัชญาจีนกับประเด็นสุขภาพเรื่องความเหงา (Loneliness) และความเข้าใจตนเอง (Self-Awareness) ระเบียบวิธีเป็นการวิจัยด้านเอกสาร (Documentary research) โดยวิเคราะห์และสังเคราะห์ในประเด็นที่เกี่ยวข้อง (Content Analysis) พร้อมกับอภิปรายผลสอดคล้องกับวัตถุประสงค์ จากการวิจัยพบว่าหลักธรรมทางพระพุทธศาสนา ปรัชญาจีน (เต๋าและขงจื๊อ) มีวิธีคิดที่คล้ายคลึงกันในหลักของการเข้าใจธรรมชาติทั้งเข้าใจพื้นฐานธรรมชาติของตัวเอง (ความเป็นมนุษย์) และพื้นฐานธรรมชาติของสิ่งแวดล้อม หลักธรรมทางพระพุทธศาสนาเรื่อง ทิศ 6 ได้อธิบายถึงการมีปฏิสัมพันธ์ในสังคม ตามชื่อได้กล่าวชัดเจนถึงทิศรอบตัวหมายถึงสิ่งแวดล้อมที่เราอยู่อาศัย เริ่มต้นจากสังคมครอบครัว ชุมชน ประเทศชาติ และสถานะทางสังคม ดังนั้น ความเหงา (Loneliness) เป็นภาวะจิตใจที่รู้สึกขาดการมีปฏิสัมพันธ์ภายในสังคมซึ่งสังคมที่แวดล้อมด้วยผู้คนหรือแม้กระทั่งอยู่ท่ามกลางผู้คน การเข้าใจสังคม สิ่งแวดล้อม คนรอบข้าง และนำหลักวิธีคิดหรือหลักธรรมทางพุทธศาสนาและปรัชญาจีนไปประยุกต์ใช้จะเกิดผลลัพธ์ที่ดีและสามารถลดระดับความเหงาที่เกิดขึ้นกับตัวเองได้ในที่สุด ข้อเสนอแนะว่าด้วยหลักธรรมทางพระพุทธศาสนาในประเด็นทางปฏิบัติเพิ่มเติม อาทิ หลักการครองเรือนในปรัชญาพื้นฐานไทยรวมถึงปรัชญาจีนที่เป็นคติใหม่เกี่ยวกับเรื่องความเป็นธรรมชาติและการดำเนินชีวิตของมนุษย์เพื่อให้ครอบคลุมในบริบทสังคม สถานะและอื่นๆ ที่เกี่ยวข้องกับตัวเรามากยิ่งขึ้น และเพิ่มเติมการประยุกต์ประเด็นสุขภาพเรื่องความเหงา (Loneliness) และความเข้าใจตนเอง (Self-Awareness) ถึงผลกระทบในกลุ่มที่จำกัดมากยิ่งขึ้น เพื่อให้ได้ผลการวิจัยที่แตกต่างจากการวิจัยในเอกสารและสามารถกำหนดกลุ่มตัวอย่างได้อย่างชัดเจนมากยิ่งขึ้นต่อไป