ความสมเหตุสมผลของความรู้

REASONING OF KNOWLEDGE

ผู้แต่ง

  • พระไพทูรณ์ ฉนฺทกาโม (ห้าวหาญ) บัณฑิตวิทยาลัย, มหาวิทยาลัยมหามกุฎราชวิทยาลัย
  • พระสุริยน นริสฺสโร (ผึ่งผาย) บัณฑิตวิทยาลัย, มหาวิทยาลัยมหามกุฎราชวิทยาลัย
  • กฤตสุชิน พลเสน บัณฑิตวิทยาลัย, มหาวิทยาลัยมหามกุฎราชวิทยาลัย

คำสำคัญ:

ความสมเหตุสมผล, ความรู้

บทคัดย่อ

บทความวิชาการเรื่องนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาเรื่อง ความสมเหตุสมผลของความรู้ จากการศึกษาพบว่า ความสมเหตุสมผลของของรู้เกิดขึ้นโดยอาศัยหลักการทางตรรกศาสตร์ ว่าด้วยหลักการ กฎการให้เหตุผล สรุปผลแห่งความรู้ โดยอาศัยหลักการทางตรรกศาสตร์การให้เหตุผลแบบนิรนัย ตามหลักการที่เป็นที่ยอมรับแบบอริสโตเติล โดยการอ้างเหตุผลจากที่มีอยู่แล้วสรุป และการให้เหตุผลแบบอุปนัย เป็นการให้เหตุผลโดยอนุมานตามประสบการณ์ ความรู้เป็นเครื่องมือสำคัญที่มนุษย์ใช้ในการทำความเข้าใจโลกและสร้างความก้าวหน้าในหลากหลายมิติของชีวิต อย่างไรก็ตาม ความรู้ที่เกิดขึ้นนั้นจะทรงคุณค่าและน่าเชื่อถือได้ก็ต่อเมื่อมีความสมเหตุสมผลรองรับ ความสมเหตุสมผลของความรู้จึงเป็นกระบวนการสำคัญที่ช่วยให้เราสามารถแยกแยะข้อเท็จจริงออกจากความเชื่อที่คลาดเคลื่อนหรือไร้หลักฐาน การนำความรู้ไปปรับใช้ในชีวิตจริงความสมเหตุสมผลของความรู้มิได้เป็นเพียงเกณฑ์วัดความน่าเชื่อถือ แต่ยังเป็นรากฐานที่ช่วยส่งเสริมการตัดสินใจอย่างมีวิจารณญาณ และสนับสนุนการพัฒนาที่ยั่งยืนในทุกมิติ การพัฒนาศักยภาพและเป็นการเพิ่มคุณภาพในการดำเนินชีวิต นอกจากนี้ยังกล่าวถึงปัจจัยที่ส่งผลต่อการตัดสินว่า ความรู้ใดมีเหตุผลรองรับอย่างเพียงพอ และความรู้ใดอาจขาดความน่าเชื่อถือ เพื่อสร้างความเข้าใจที่ลึกซึ้งยิ่งขึ้นเกี่ยวกับบทบาทของความรู้ในสังคมและชีวิตของเรา สรุปความสมเหตุสมผลของความรู้มีความสำคัญต่อการดำเนินชีวิตในทุกอาชีพ เช่น ผู้พิพากษา ต้องอาศัยความรู้และความสมเหตุสมผลในการทำงาน เป็นต้น

เอกสารอ้างอิง

โกเมนทร์ ชินวงศ์. (2556). ตรรกศาสตร์เบื้องต้น. กรุงเทพฯ : สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์.

คณาจารย์มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2553). ตรรกศาสตร์เบื้องต้น (Introduction

to Logic). พระนครศรีอยุธยา : โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

ชัยวัฒน์ อัตพัฒน์. (2555). ญาณวิทยา (ทฤษฎีความรู้). นครปฐม : สาละพิมพกา.

บุญยงค์ เกศเทศ และคณะ. (2553). มนุษย์กับการใช้เหตุผล. มหาสารคาม : โรงพิมพ์ ทีคิวพี จำกัด.

ลักษณวัต ปาละรัตน์. (2565). ญาณวิทยา (EPISTEMOLOGY). กรุงเทพฯ : สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัย

รามคำแหง.

วิทยา ศักยาภินันท์. (2554). ตรรกศาสตร์ : ศาสตร์แห่งการใช้เหตุผล. กรุงเทพ : สำนักพิมพ์มหา-

วิทยาลัยเกษตรศาสตร์.

วิโรจน์ นาคชาตรี และ ชเอิญศรี อิศรางกูร ณ อยุธยา. (2560). การใช้เหตุผล. กรุงเทพฯ : สำนักพิมพ์

มหาวิทยาลัยรามคำแหง.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2025-06-30

ฉบับ

ประเภทบทความ

บทความวิชาการ