ญาณวิทยาตามทัศนะของปรัชญาโยคาจาร

บทคัดย่อ

บทความวิชาการนี้ ผู้เขียนต้องการค้นคําตอบที่เกี่ยวกับญาณวิทยาตามทัศนะ ของสํานักปรัชญาโยคาจาร โดยใช้กรอบแนวคิดของญาณวิทยา ซึ่งศึกษาเกี่ยวกับความรู้ ของมนุษย์หรือวิธีการแสวงหาความรู้ของมนุษย์และเชื่อว่าความรู้เป็นสิ่งที่มีอยู่จริง และเรา สามารถแสวงหาความรู้นั้นได้ ผลจากการศึกษาพบว่า หลักการสําคัญของสํานักปรัชญาโย คาจารอยู่ที่การยอมรับว่า “จิต” เท่านั้นเป็นความจริงสูงสุดเพียงอย่างเดียว ไม่มีความจริง อื่นนอกจากจิต โลกภายนอกเป็นเพียงภาพลวงของชีวิตที่เกิดจากการสร้างของจิต เสมือน หนึ่งว่า “จิต เป็นดั่ง จักรพรรดิ” โยคาจารเน้นการบําเพ็ญเพียร หรือโยคะ (กรรมฐาน) เพื่อ ควบคุมกายและจิตให้เกิดความสงบ (สมาธิ) และวิธีปฏิบัตินี้ก็ดําเนินตามรอยเบื้องบาท พระพุทธองค์ ซึ่งทรงเน้นข้อปฏิบัติทางกายและทางใจเป็นสําคัญ เพื่อนําไปสู่การรู้แจ้งใน สัจธรรมของชีวิต ข้อปฏิบัติทางจิตก็คือการฝึกจิตเพื่อให้รู้แจ้งสัจธรรมขั้นสูงสุด

สํานักปรัชญาโยคาจารมุ่งศึกษาให้รู้แจ้งสัจธรรมขั้นสูงสุด ซึ่งความหมายของ ความรู้แจ้งในสัจธรรมขั้นสูงสุดนั้นจะมีลักษณะรู้และเข้าใจตามความเป็นจริงของธรรมดา ของชีวิต ตามสภาวธรรมที่เกิดขึ้นและความรู้ที่เกิดขึ้นนั้นจะต้องมาจากการปฏิบัติธรรมทาง จิตใจที่เกิดขึ้นจากภายในจนก้าวเข้าสู่ภูมิธรรมทั้ง 10 ของโพธิสัตว์และหยั่งถึงพุทธจิตในที่สุด