การศึกษาเรื่องศูนยตาในสํานักมาธยมิกะ

บทคัดย่อ

บทความนี้นําเสนอ เรื่องศูนยตาในสํานักมาธยามิกะ ซึ่งเน้นเรื่องศูนยตา (สุญญตา) มี แนวคิดว่า “ความรู้ขั้นสูงสุดของสรรพส่ิงในฐานะเป็นศูนยตาบริสุทธิ์ ไม่ได้แตกต่าง จากขันธ์ ธาตุ อายตนะ การดับข้ันสุดท้ายของธรรมเหล่าน้ี ถือว่าเป็นความรู้ขั้นสูงสุด สรรพสิ่งท่ีเป็นของว่าง ใน ความเป็นจริง ไม่มีกระบวนการ ไมมีการดับ ความจริง (Truth) ไม่เป็นท้ังสิ่งท่ียั่งยืน และสิ่งที่ไม่ ยั่งยืน แต่เป็นความว่างที่บริสุทธิ์ เป็น ตถตา สิ่งที่ปรากฎเป็นเพียงมายา ไม่มีความจริงท่ีแท้ สังสาระ กับ นิพพาน ไม่มีความแตกต่างกัน เพียงแต่มอง คนละมุม สมมุติ กับ ปรมัตถ์ คือ เรื่องเดียวกัน ปรมัตถ์ซ่อนในสมมุติ” มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1. ศึกษาความหมายของสุญญตา 2. เพื่อวิเคราะห์แนวคิด เรื่องสุญญตาในสํานักมาธยามิกะทางด้านจริยศาสตร์ อภิปรัชญา และญาณวิทยา

โดยสรุป ความหมายของสุญญตามีอยู่ 4 นัย คือ 1. ความว่างจากตนและขันธ์ 5 2. ความ ว่าง จากราคะ โทสะ โมหะ และกิเลสอื่นๆ 3. ความเสื่อมไป ส้ินไป หายไป จากการ มีสิ่งอื่นมาแทนท่ี และ 4. นิพพาน