สันโดษ : แนวทางการดำเนินชีวิตในยุคนววิถี

บทคัดย่อ

ประเทศไทยเข้าสู่ระบบทุนนิยม “เงิน” จึงมีความสำคัญและกลายมาเป็นเป้าหมายหลักในการดำเนินชีวิต ลักษณะบริโภคนิยมเป็นการวิ่งตามกระแสของสังคม มีการรับเอาวัฒนธรรมและเทคโนโลยีจากสังคมอื่นเข้ามาโดยขาดความรู้ความเข้าใจอย่างแท้จริง ด้วยความคิดที่ว่า “ความสุขนั้นจะได้มาด้วยการบริโภค ยิ่งบริโภคมากเท่าไร ก็ยิ่งมีความสุขมากเท่านั้น” จึงใช้จ่ายอย่างสุรุ่ยสุร่ายทำให้ประสบภาวะหนี้สิน เมื่อเกิดการระบาดของเชื้อไวรัสโควิด 19 ทำให้ธุรกิจจำนวนไม่น้อยต้องลดขนาดหรือถึงขั้นปิดกิจการ ส่งผลให้หลายคนขาดรายได้ ไม่สามารถเลี้ยงตนเองและครอบครัวได้การนำหลักธรรมทางพระพุทธศาสนาจึงเป็นทางออกที่ดีที่สุดในสถานะการณ์เช่นนี้

สันโดษ เป็นหลักธรรมที่กล่าวถึง ความยินดี ความพอใจ คือความรู้จักพอดี ความรู้จักพอเพียง มีลักษณะ 3 อย่าง คือ ยินดีในสิ่งที่ได้ ยินดีตามกำลัง สติปัญญา ความสามารถของตน และยินดีตามฐานะของตน และแบ่งปันส่วนที่เกินความจำเป็นให้ผู้อื่น ลักษณะทั้ง 3 นี้เป็นไปโดยชอบธรรม ไม่ทุจริต การปฏิบัติตามแนวทางของสันโดษ แบ่งออกเป็น 1. สันโดษในด้านความคิด คือ ไม่คิดอยากได้โน้นอยากได้นี่ที่มากเกินไป หรือในทางที่ผิด 2. สันโดษในการแสวงหา คือ แสวงหาแต่สิ่งที่ควรจะได้ที่จะบริโภคตามกำลังของตน และสมควรแก่ฐานะของตน 3. สันโดษในการรับ คือ รับแต่สิ่งที่ควรรับและรับพอประมาณ 4. สันโดษในการบริโภค คือ บริโภคในสิ่งที่ได้มาให้พอดี ด้วยเหตุผล ใช้ตามวัตถุประสงค์ การบริโภคจะต้องเป็นไปเพื่อบรรเทาทุกข์
ทำให้เกิดสุข และไม่ตกเป็นทาสของวัตถุนั้น ๆ