การพัฒนาตัวกั้นสีบาติกจากแบะแซ และการสร้างลวดลายประยุกต์ จากแผนผังพระปรางค์วัดอรุณราชวรารามราชวรมหาวิหาร
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
งานวิจัยเรื่องการพัฒนาตัวกั้นสีบาติกจากแบะแซ และการสร้างลวดลายประยุกต์จากแผนผังพระปรางค์วัดอรุณราชวรารามราชวรมหาวิหาร มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาอัตราส่วนตัวกั้นสีบาติกจากแบะแซ 2) ศึกษาลวดลายและกลุ่มสีจากแผนผังพระปรางค์วัดอรุณราชวรารามราชวรมหาวิหารสำหรับทำบาติก 3) ศึกษาความพึงพอใจของบุคคลทั่วไปที่มีต่อ ผ้าบาติกพิมพ์ลวดลายจากแผนผังพระปรางค์วัดอรุณราชวรารามราชวรมหาวิหาร โดยใช้ตัวกั้นสีจากแบะแซ มีวิธีดำเนินงาน คือ ศึกษาอัตราส่วนแบะแซกับน้ำเปล่า 7 ระดับ เพื่อเปรียบเทียบลักษณะและขนาดของเส้นลวดลายกั้นสีบาติกตามเกณฑ์มาตรฐานผลิตภัณฑ์ชุมชน (มผช.) ออกแบบลวดลายและกำหนดกลุ่มสี ประเมินโดยผู้เชี่ยวชาญ จำนวน 5 คนโดยวิธีเจาะจง ใช้แบบสอบถามปลายเปิด ใช้คะแนนจากค่าความถี่ นำมาสร้างลวดลายบาติกบนผ้า และศึกษาความพึงพอใจของบุคคลทั่วไปที่มีต่อผ้าบาติกพิมพ์ลาย วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้ค่าร้อยละ และค่าเฉลี่ย ผลการศึกษาพบว่า ตัวกั้นสีจากแบะแซสามารถกั้นสีลวดลายบาติกได้ดี คือ ระดับ 80:20 70:30 และ 60:40 ลวดลายที่ได้รับการคัดเลือก คือ ลวดลายที่ 2 4 และ 9 กลุ่มสีที่ได้รับการคัดเลือก คือ กลุ่มที่ 4 5 และ 6 ความพึงพอใจของผู้ตอบแบบสอบถามที่มีต่อลวดลายจาก ตัวกั้นสีแบะแซ ทั้ง 3 ลวดลาย พบว่า มีความพึงพอใจอยู่ในระดับมากที่สุดทั้ง 3 ลวดลาย คือ ลวดลายที่ 2 กลุ่มสีที่ 4 แบะแซ 80:20 มีค่าเฉลี่ย 4.78 ลวดลายที่ 4 กลุ่มสีที่ 5 แบะแซ 70:30 มีค่าเฉลี่ย 4.78 และลวดลายที่ 9 กลุ่มสีที่ 6 แบะแซ 60:40 มีค่าเฉลี่ย 4.74 ตามลำดับ จากผลการศึกษาแบะแซกั้นสีได้จริง ลวดลายมีความคมชัด มีศักยภาพสูง สามารถทดแทนเทียนได้
Article Details
เอกสารอ้างอิง
กรมควบคุมมลพิษ. (2565, ธันวาคม 2). ศกพ.แถลงเตรียมรับมือฝุ่น pm2.5 ปี 2566. https://www.pcd.go.th/pcd_news/28006.
จักรพันธ์ กิตตินรรัตน์ และอรณัฏฐ์ อชีรญาวัฒน์. (2567). การสุ่มตัวอย่างในงานวิจัย: หลักการวิธีการ และการประยุกต์ใช้. วารสารนวัตกรรมการบริหารและการจัดการศึกษา, 2(1), 39-55.
จุฑาวรรณ วรงค์. (2559). การออกแบบสื่ออินเตอร์แอคทีฟเพื่อส่งเสริมการท่องเที่ยวเชิงมรดกวัฒนธรรมไทย กรณีศึกษาวัดอรุณราชวราราม ราชวรมหาวิหาร. วารสารวิชาการVeridian E-Journal, Silpakorn University สาขามนุษยศาสตร์ สังคมศาสตร์และศิลปะ, 9(2), 2408-2423.
ทิพย์ทิวา สัมพันธมิตร, อภินันท์ เอื้ออังกูร, สานิตย์ ศรีชูเกียรติ, นินนาท์ จันทร์สูรย์, อานุช คีรีรัฐนิคม, ณภัทร แก้วภิิบาล สุธี โง้วศิริ, วิศาล อดทน, อัฏฐพล เทพยา, มูหำหมัด สาแลบิง, เกสราพร อินทสโร, อัถพงศ์ ปิ่นทองพันธ์, ขวัญจิตต์ สุวรรณนพรัตน์, สุพิพัฒน์ วงศ์พรต และสมัคร แก้วสุกแสง. (2568). ศรีนาคาโมเดล: การพัฒนาวิสาหกิจชุมชนศรีนาคาสู่เศรษฐกิจเกื้อกูล ตําบลบ้านนา อําเภอศรีนครินทร์ จังหวัดพัทลุง. วารสารวิจัยเพื่อการพัฒนาเชิงพื้นที่, 17(3), 195-211.
นันท์นภัส วิศาลโภคะ. (2562). การพัฒนาและออกแบบเครื่องประดับปรับเปลี่ยนได้จากมรดกสถาปัตยกรรมไทย [ปริญญาศิลปกรรมศาสตรมหาบัณฑิต]. มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ
บริษัท เจริญวรกิจ จำกัด. (2567, ธันวาคม 8). คุณสมบัติและประโยชน์ของ “แบะแซ” ที่ไม่ใช่แค่ความหวานอย่างเดียว. https://surl.li/vlmohs
บุญใจ ศรีสถิตย์นรากูร. (2550). ระเบียบวิธีการวิจัยทางพยาบาลศาสตร์ (พิมพ์ครั้งที่ 4). คณะพยาบาลศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
พวงรัตน์ ทวีรัตน์. (2540). วิธีการวิจัยทางพฤติกรรมศาสตร์และสังคมศาสตร์ (พิมพ์ครั้งที่ 7) สํานักทดสอบทางการศึกษา และจิตวิทยามหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒประสานมิตร.
พิมพ์ประไพ พิศาลบุตร. (2560, กันยายน 15). ความรู้จากเศษกระเบื้องจีน [เอกสารนำเสนอ]. 250 ปีเสียกรุงศรีอยุธยา-สถาปนากรุงธนบุรี 2310-2560. หอประชุม ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน) กรุงเทพมหานคร, ประเทศไทย.
มาหามะ อารียู. (2562). การพัฒนารูปแบบการจัดการสิ่งแวดล้อมในอุตสาหกรรมการผลิตผ้าบาติกใน 3 จังหวัดชายแดนภาคใต้ของประเทศไทยในอนาคต (รายงานการวิจัย). มหาวิทยาลัยราชภัฏยะลา.
วันเช็ง สิทธิกิจโยธิน. (2559). สารกั้นสีทางธรรมชาติจากกัมจากเมล็ดพืชสำหรับการทำผ้าบาติก [วิทยานิพนธ์ปริญญาดุษฎีบัณฑิต] มหาวิทยาลัยบูรพา. https://buuir.buu.ac.th/xmlui/handle/1234567890/1959.
วิลาสินี น้อยใหม่. (2557, กรกฎาคม 21). วิจัยน้ำยางพาราเขียนลายผ้าบาติก สร้างเอกลักษณ์พัฒนาผลิตภัณฑ์สิ่งทอ. https://www.rmutt.ac.th/2014/07/21/latex/
ศักรินทร์ หงส์รัตนาวรกิจ. (2567). การพัฒนาผลิตภัณฑ์ของที่ระลึกชุดขนมมงคลไทยด้วยการแกะสลักสบู่. วารสารคหกรรมศาสตร์และวัฒนธรรมอย่างยั่งยืน, 6(1), 1-14
ศูนย์ส่งเสริมศิลปาชีพระหว่างประเทศ (องค์กรมหาชน). (ม.ป.ป.). งานศิลปหัตถกรรมประเภท ผ้าเขียน-พิมพ์ลาย บาติก. https://shorturl.asia/tU1gP
สถาบันมะเร็งแห่งชาติ กรมการแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข. (ม.ป.ป.). ข่าวสารมะเร็งเชิงรุก ข่าวสารที่น่าสนใจในต่างประเทศ พบ “ควันเทียนเพิ่มความเสี่ยงเป็นมะเร็ง”. https://www.nci.go.th/th/Knowledge/download/2Tean.pdf
สำนักงานบริหารและพัฒนาความรู้. (2564, กันยายน 1). Sustainable Fashion เทรนด์แฟชั่นที่ยั่งยืน. https://www.okmd.or.th/okmd-kratooktomkit/4419/
สำนักงานมาตรฐานผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรม (สมส.) กระทรวงอุตสาหกรรม. (2557). มาตรฐานผลิตภัณฑ์ชุมชน ผ้าบาติก มผช.51/2557. https://tcps.tisi.go.th/pub/tcps0051_57(%e0%b8%9c%e0%b9%89%e0%b8%b2%e0%b8%9a%e0%b8%b2%e0%b8%95%e0%b8%b4%e0%b8%81).pdf
สุทธาสินี จิตรกรรมไทย เจียจันทร์พงษ์. (2567, มีนาคม 19). “วัดอรุณ” แลนด์มาร์กดังเมืองไทย มีสัญลักษณ์อะไรซ่อนอยู่บ้าง?. https://www.silpa-mag.com/culture/article_129292
สุวดี ประดับ. (2563). บาติกอาเซียน : การสร้างสรรค์ด้วยการผสมผสานจากศิลปะบาติกแห่งอาเซียน [วิทยานิพนธ์ปริญญาดุษฎีบัณฑิต]. มหาวิทยาลัยบูรพา.
โสพิศ คํานวนชัย และนุชจรา บุญถนอม. (2567). เส้นทางความสัมพันธ์ของการออกแบบผ้าทอของกลุ่มสตรีผ้าทอที่มีอิทธิพลต่อความพึงพอใจและการตัดสินใจใช้ผ้าทอของผู้บริโภค ตําบลบ้านทราย อําเภอบ้านหมี่ จังหวัดลพบุรี. วารสารการจัดการและการพัฒนามหาวิทยาลัยราชภัฏอุบลราชธานี, 11(2), 331-348.
โสภาพรรณ ซอหะซัน, สาคร ชลสาคร และรัตนพล มงคลรัตนาสิทธิ์. (2563). การประยุกต์ใช้แป้งเมล็ดขนุนเพื่อทดแทนสารกั้นสีในการเขียนผ้าบาติก. วารสาร มทร.อีสาน ฉบับวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี, 13(2), 145-158.
อรุณ-สวัสดิ์. (2022). คติสัญลักษณ์ในการออกแบบพระปรางค์วัดอรุณราชวราราม. https://arun-sawas.com/article/คติสัญลักษณ์ในการออกแบ/
Ballie, J. & Woods, M. (2018). Circular by design: a model for engaging fashion/textile SMEs with strategies for designed reuse. In Unmaking waste in production and consumption: Towards the circular economy (pp. 103-121). Emerald Publishing Limited.
Guntur, G., Ponimin, P. & Purnomo, M. A. J. (2023). Innovation and creativity in batik motif design: a study of students’ art theses. Creativity Studies, 16(2), 668-681. https://doi.org/10.3846/cs.2023.14838
Mayusoh, C., Juysukha, S. & Phriwanrat, K. (2025). Textile Pattern Design and Development for Women Inspired by Tourist Attractions in Bangkok. In International Academic Multidisciplinary Research Conference (pp. 94-101). ICBTS Conference & Publication.
Sarakadeelite. (2023). เปลือยโครงสร้าง วัดอรุณฯ ผ่านหนังสือใหม่ แบบสำรวจรังวัดสถาปัตยกรรมวัดอรุณราชวราราม. https://www.sarakadeelite.com/ arts_and_culture/book-wat-arunratchawararam/
UN Global Compact. (2025). Environment. https://unglobalcompact.org/ what-is-gc/our-work/ environment
