การประยุกต์หลักพุทธธรรมเพื่อการป้องกันและแก้ไขปัญหายาเสพติดของคณะกรรมการชุมชนเทศบาลนครขอนแก่น อำเภอเมือง จังหวัดขอนแก่น

บทคัดย่อ

บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษา (1) ระดับการป้องกันและแก้ไขปัญหายาเสพติดของคณะกรรมการชุมชนในเขตเทศบาลนครขอนแก่น อำเภอเมือง จังหวัดขอนแก่น (2) ความสัมพันธ์ระหว่างหลักอิทธิบาท 4 กับการดำเนินงานด้านการป้องกันและแก้ไขปัญหายาเสพติดของคณะกรรมการชุมชน และ (3) การประยุกต์ใช้หลักอิทธิบาท 4 ในกระบวนการป้องกันและแก้ไขปัญหายาเสพติด โดยใช้ระเบียบวิธีวิจัยแบบผสานวิธีทั้งเชิงปริมาณและเชิงคุณภาพ การวิจัยเชิงปริมาณ ใช้แบบสอบถามเป็นเครื่องมือ การเก็บรวบรวมข้อมูลจากกลุ่มตัวอย่างซึ่งเป็นคณะกรรมการชุมชน จำนวน 282 คน และวิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนา ได้แก่ ค่าความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และสถิติเชิงอนุมาน ส่วนการวิจัยเชิงคุณภาพ เป็นการสัมภาษณ์เชิงลึกกับผู้ให้ข้อมูลหลัก จำนวน 15 รูปหรือคน และวิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้เทคนิควิเคราะห์เนื้อหาเชิงพรรณนา

ผลการวิจัยพบว่า ระดับการดำเนินงานของคณะกรรมการชุมชนในการป้องกันและแก้ไขปัญหายาเสพติด โดยภาพรวมอยู่ในระดับมาก โดยเฉพาะด้านการติดตามและประเมินผล นอกจากนี้ยังพบว่าหลักอิทธิบาท 4 มีความสัมพันธ์เชิงบวกในระดับสูงกับการดำเนินงานของคณะกรรมการชุมชน (r = 0.85, p < 0.01) ซึ่งชี้ให้เห็นว่าการยึดหลักพุทธธรรมสามารถเป็นกลไกสำคัญในการขับเคลื่อนงานด้านสังคมได้อย่างมีประสิทธิภาพ นอกจากนั้นการประยุกต์ใช้หลักอิทธิบาท 4 พบว่า คณะกรรมการชุมชนสามารถนำหลักฉันทะ วิริยะ จิตตะ และวิมังสา มาใช้เป็นแนวทางการสร้างแรงจูงใจ เสริมพลังใจ ประสานความร่วมมือ และวางแผนอย่างเป็นระบบในการแก้ไขปัญหายาเสพติดอย่างยั่งยืน สะท้อนให้เห็นถึงบทบาทของหลักธรรมทางพุทธศาสนาในการส่งเสริมความเข้มแข็งของชุมชน และเป็นแนวทางที่สามารถประยุกต์ใช้ได้จริงในการพัฒนาสังคมไทยในระดับฐานราก