พุทธกสิกรรมธรรมชาติกับการแก้ปัญหาความยากจนอย่างยั่งยืน: กรณีศึกษากรณีศึกษาศูนย์กสิกรรมธรรมชาติ ตำบลหนองบัวบาน อำเภอรัตนบุรี จังหวัดสุรินทร์

บทคัดย่อ

บทความนี้ มีวัตถุประสงค์ในการศึกษา เพื่อศึกษา 1) แนวคิดพุทธกสิกรรมธรรมชาติ 2) แนวคิดการพัฒนาที่ยั่งยืน และ 3) วิเคราะห์กระบวนการแก้ปัญหาความยากชนด้วยหลักพุทธกสิกรรมธรรมชาติ: กรณีศึกษาศูนย์กสิกรรมธรรมชาติ ตำบลหนองบัวบาน อำเภอรัตนบุรี จังหวัดสุรินทร์  โดยใช้วิธีการศึกษาเชิงเอกสาร การสัมภาษณ์ และการสนทนากลุ่ม แล้วนำเสนอเชิงพรรณนาวิเคราะห์ ผลการศึกษาพบว่า 1) แนวคิดพุทธกสิกรรมธรรมชาติ คือ  แนวทางการทำเกษตรที่ผสมผสานหลักธรรมคำสอนในพระพุทธศาสนาเข้ากับการทำเกษตรแบบธรรมชาติ โดยมีเป้าหมายเพื่อสร้างความสมดุลระหว่างคนกับธรรมชาติ และสร้างความยั่งยืนให้กับการเกษตร โดยมีหลักการสำคัญดังนี้ การพึ่งพาตนเอง: ลดการพึ่งพาปัจจัยภายนอก เช่น ปุ๋ยเคมี สารเคมีกำจัดศัตรูพืช และเมล็ดพันธุ์ที่ต้องซื้อทุกปี โดยเน้นการผลิตปัจจัยการผลิตเอง เช่น ปุ๋ยหมัก ปุ๋ยชีวภาพ และเมล็ดพันธุ์ การอนุรักษ์ทรัพยากร: ดูแลรักษาดิน น้ำ และป่าไม้ โดยใช้เทคนิคการทำเกษตรที่ช่วยลดการชะล้างพังทลายของดิน การใช้น้ำอย่างมีประสิทธิภาพ และการรักษาสมดุลของระบบนิเวศ การผลิตอาหารที่ปลอดภัย: ผลิตอาหารที่ปราศจากสารเคมีที่เป็นอันตรายต่อสุขภาพ โดยเน้นการใช้ชีววิธีในการควบคุมศัตรูพืชและโรคพืช การสร้างความมั่นคงทางอาหาร: ผลิตอาหารให้เพียงพอต่อความต้องการของตนเองและชุมชน โดยเน้นการปลูกพืชที่หลากหลายและหมุนเวียน การมีจิตใจที่สงบ: ทำเกษตรด้วยความเมตตา กรุณา และมีสติ โดยไม่เบียดเบียนชีวิตสัตว์และสิ่งมีชีวิตอื่นๆ  2) แนวคิดการพัฒนาที่ยั่งยืน คือ แนวทางการทำเกษตรแบบยั่งยืน ที่มุ่งเน้นการรักษาสมดุลระหว่างการผลิตอาหารและผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม และให้ความสำคัญกับการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติ ลดการใช้สารเคมี และสร้างความมั่นคงทางอาหารในระยะยาว ไม่เกิดผลกระทบต่อระบบนิเวศในภายหลัง เป็นการสร้างสมดุล ระหว่าง เศรษฐกิจ สังคม และสิ่งแวดล้อม 3) วิเคราะห์กระบวนการแก้ปัญหาความยากชนด้วยหลักพุทธกสิกรรมธรรมชาติ: กรณีศึกษาศูนย์กสิกรรมธรรมชาติ ตำบลหนองบัวบาน อำเภอรัตนบุรี จังหวัดสุรินทร์ พบว่า กลุ่มเกษตรกร ตำบลหนองบัวบาน อำเภอรัตนบุรี จังหวัดสุรินทร์ สามารถรวมกลุ่มและสร้างเครือข่ายหลายอำเภอในจังหวัด ทำให้มีผลผลิตหลากหลาย ทางกลุ่มเกษตรได้ร่วมกันพัฒนาผลผลิตเหล่านั้นให้มีคุณภาพ สดใหม่ น่ารับประทาน และได้เพิ่มมูลค่าของสินค้า ภายใต้แบรนด์ บวร ได้การรับรองมาตรฐานจาก อินทรีย์วิถีไทย หรือ EarthSafe Standard ทำให้สามารถไปวางขายในห้างสรรพสินค้าได้ จนนำไปสู่การเพิ่มรายได้และสามารถพึ่งตนเองด้วยการทำเกษตรกรรม