บทวิเคราะห์หลักกฎหมายจากคดีปกครอง : คดีพิพาทเกี่ยวกับการดำเนินกิจการและการบริหารบุคลากรขององค์การทางศาสนา ศึกษากรณีศาสนาพุทธ

Abstract

บทความวิเคราะห์หลักกฎหมายจากคดีปกครองนี้เป็นบทความที่ต่อเนื่องจากบทความวิชาการเรื่อง “รัฐและศาสนจักร : มุมมองทางกฎหมายเกี่ยวกับความเป็นอิสระของสถาบันศาสนา และการผสานเสรีภาพในทางศาสนากับเรื่องทางโลกที่อยู่ในเขตอำนาจของรัฐ” ที่เป็นการศึกษาหลักกฎหมายมหาชนเปรียบเทียบเกี่ยวกับนิติสัมพันธ์ระหว่างรัฐและศาสนจักรในมิติของกฎหมายมหาชน ทั้งหลักการตามรัฐธรรมนูญอันเป็นการเมืองว่าด้วยเรื่องศาสนา และหลักกฎหมายปกครองเกี่ยวกับสถานะของศาสนจักรและองค์การศาสนา เพื่อที่จะนำมาสู่การศึกษาวิเคราะห์คดีปกครองไทยเกี่ยวกับการศาสนา โดยเฉพาะเกี่ยวกับนิติสัมพันธ์ระหว่างรัฐ (ราชอาณาจักร) ไทยและสถาบันพระพุทธศาสนาในประเทศไทย ซึ่งมีกรอบของกฎหมายที่เกี่ยวข้องได้แก่ รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย และพระราชบัญญัติคณะสงฆ์ พ.ศ. ๒๕๐๕ รวมทั้ง กฎและระเบียบของมหาเถรสมาคมเกี่ยวกับการใช้อำนาจปกครองคณะสงฆ์ และการจัดองค์การและบุคลากรของสงฆ์ โดยบทความนี้มุ่งศึกษาวิเคราะห์คดีพิพาทที่เกี่ยวกับการปกครองคณะสงฆ์ในพระพุทธศาสนาและการโต้แย้งกฎ ระเบียบและคำสั่งของมหาเถรสมาคม ดังนี้ ๑. คดีฟ้องเพิกถอนกฎ ระเบียบและประกาศของมหาเถรสมาคม ๒. คดีฟ้องเพิกถอนคำสั่งให้สละสมณเพศและคดีพิพาทเกี่ยวกับการจับสึกพระสงฆ์ ๓. คดีฟ้องเพิกถอนคำสั่งถอดถอนสมณศักดิ์และคำสั่งให้พ้นจากตำแหน่งของพระสงฆ์ ๔. คดีฟ้องเพิกถอนคำสั่งไล่ (ขับ) พระสงฆ์ออกจากวัด ซึ่งทั้ง ๔ กลุ่มคดี บางคดีมีการฟ้องเรียกค่าเสียหายจากการออกประกาศและคำสั่งดังกล่าวด้วย ๕. คดีเกี่ยวกับการบริหารจัดการของคณะสงฆ์ และการรักษาการตามกฎหมายว่าด้วยการปกครองคณะสงฆ์