แนวคิดเรื่องข้าวในพระพุทธศาสนา

บทคัดย่อ

บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อที่จะศึกษาประวัติความเป็นมาของข้าวในพระพุทธศาสนา ข้าวเป็นพืชชนิดหนึ่งที่เป็นอาหารหลักประเภทหนึ่งที่เลี้ยงชีวิตให้ดำรงอยู่ ข้าวและพิธีกรรมเกี่ยวกับข้าวมีมาตั้งแต่ก่อนพุทธกาลแล้ว จะเห็นได้จากพระนามของกษัตริย์ศากยะที่มักมีคำต่อท้ายว่า ìโอทนะî แปลว่าข้าว ข้าวมีความสำคัญมากโดยเฉพาะการบรรลุธรรมขณะที่พระพุทธองค์ทรงบำเพ็ญทุกรกิริยา พระองค์ทรงทรมานตนเองด้วยการอดอาหาร ทรงพิจารณาว่าไม่ใช่หนทางที่จะบรรลุธรรมได้จึงกลับมาเสวยพระกระยาหารและได้ตรัสรู้ในที่สุด ข้าวเกี่ยวข้องกับวิถีชีวิตของเกษตรกรที่เป็นชาวนาในคัมภีร์พระพุทธศาสนา ซึ่งกล่าวกล่าวถึงเกษตรกรที่เป็นชาวนา ในสมัยพุทธกาล   โดยกล่าวถึงการทำนาเป็นอาชีพหนึ่งของศากยวงศ์ การทำนาจึงมีความหมายต่อราชตระกูลของเจ้าชายสิทธัตถะอย่างมาก ถึงขนาดว่าราชวงศ์ฝ่ายบิดาและมารดาเตรียมยกพลเข้าทำสงครามแย่งน้ำกันมาทำนา พระพุทธองค์ต้องเสด็จไปห้ามปรามบรรดาพระญาติให้ยุติการแย่งชิงน้ำกันเพื่อทำนา