มุมมองใหม่เกี่ยวกับพุทธปฎิมาล้านนา : คติ สัญญะและอิทธิพลศิลปกรรม

บทคัดย่อ

แต่เดิมการสร้างพระพุทธปฎิมาในล้านนานอกจากเป็นการบำเพ็ญกุศลตามคติศาสนาแล้ว ยังมีนัยยะสัมพันธ์กับอำนาจการเมือง ความสัมพันธ์กับแหล่งอิทธิพลอารยธรรมข้างเคียงหลากหลายมิติ เช่นในกรณีพระพุทธรูปทรงเครื่องล้านนาอาจมีนัยยะเสมือนตัวแทนด้านอำนาจการปกครองของพระมหากษัตริย์ ในฐานะมหาธรรมราชาผู้ค้ำชู้พระพุทธศาสนาอย่างลัทธิลังกาวงศ์ แต่มีความสัมพันธ์ทางด้านรูปแบบประติมานวิทยากับศิลปกรรมปาละพุกาม บทความนี้มุ่งที่จะนำเสนอองค์ความรู้เกี่ยวกับ รูปแบบศิลปกรรมของพระปฏิมาล้านนา ความหมาย คุณค่า โดยลำดับความจากรูปแบบพัฒนาการประวัติศาสตร์ศิลปะของพระพุทธรูปในล้านนา ต่อด้วยคติความเชื่อในการสร้างพระพุทธรูปอย่างล้านนาซึ่งมีความเป็นเอกลักษณ์ชัดเจนแตกต่างจากภูมิภาคอื่น และท้ายสุดคือรูปแบบการสร้างพระเจ้าทรงเครื่องล้านนา ซึ่งเชื่อมโยงกับพระปฏิมาบางหมวดของพุกาม-ปาละ ซึ่งอาจมีนัยยะแสดงถึงความหลากหลายของความเชื่อพุทธศาสนาในล้านนาที่มีความซับซ้อนในแนวปฏิบัติดังที่เคยรับรู้แต่เดิม อันจะเป็นเครื่องสะท้อนโลกทัศน์ สภาพสังคมล้านนาได้เป็นอย่างดี