Buddhist Art as a Medium of Dhamma: A Powerful Tool for Cultivating Ethics in the Age of Globalization
Main Article Content
Abstract
Corruption and moral decline are pressing issues that threaten the stability and development of the nation. While religion plays a key role in fostering morality within society, many individuals struggle to access or understand core religious teachings, contributing to the erosion of ethical values. Buddhist art has long served as a medium for moral cultivation, offering a means to communicate Dhamma quickly and effectively without requiring extensive textual engagement.
This study aims to analyze the role and effectiveness of Buddhist art in communicating Dhamma principles. It examines the forms of expression and public interpretations of Dhamma as conveyed through Buddhist art, while also proposing methods for adapting such art to contemporary social contexts. Comparative analysis is conducted on the evolution of religious art in both Christianity and Buddhism in response to changes in communication paradigms. The study further explores the challenges and factors influencing the modes of Dhamma communication through Buddhist art. The findings lead to recommendations for the development of national moral policies and an effective moral evaluation system. The study proposes a model in which temples and communities are
interconnected through state support, aiming to build sustainable moral
foundations for Buddhism and Thai society.
Article Details
References
จาก https://stat.bora.dopa.go.th/stat/statnew/statyear/#/
กองแผนงานอาชญากรรม.(2568). สถิติคดีอาญา, สืบค้นเมื่อ 24 พฤษภาคม 2568, จาก http://thaicrimes.org/crimestat/.
กัญญาพัชร บุญนาคค้า. (2557). จิตรกรรมเรื่องพุทธประวัติและเวสสันดรชาดกผลงานของครูเหม เวชกร. วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต. มหาวิทยาลัยศิลปากร.
จารุวรรณ พึ่งเทียร. (2555). พุทธศิลป์. พิมพ์ครั้งที่ 1. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
ชาญคณิต อาวรณ์. (2563). จิตรกรรมล้านนา. นนทบุรี: มิวเซียมเพรส.
เชษฐ์ ติงสัญชลี. (2554). พระพุทธรูปอินเดีย. พิมพ์ครั้งที่ 1. กรุงเทพมหานคร: ด่านสุทธาการพิมพ์.
เทพพร มังธานี (2565). เจดีย์ตามคติทางพระพุทธศาสนา : ความหมายและแนวคิดพื้นฐานทางประติมานวิทยา. ปรัชญาและศาสนา. 7 (1), 93-115.
ธนพล จุลกะเศียน. (2565). แอนิเมชันจากจิตรกรรมฝาผนังพระอุโบสถวัดสุวรรณารามราชวรวิหาร. วิจิตรศิลป์ 13(1), 50-80.
ธวัชชัย ทําทอง, และคณะ. (2565). มรดกทางวัฒนธรรม 8 วิถี จังหวัดลำปาง. รายงานวิจัย. มหาวิทยาลัยราชภัฏลำปาง.
พระเกรียงไกร สุทฺธมโน (ยางเครือ). (2556). การศึกษาวิเคราะห์ปัญจอันตรธานในพระพุทธศาสนาเถรวาท. วิทยานิพนธ์พุทธศาสตรมหาบัณฑิต. มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย.
พระครูอาทรยติกิจ (เขื่อน ขำวงษ์). (2559). การเผยแผ่พระพุทธศาสนาในยุคโลกาภิวัตน์. มจร มนุษยศาสตร์ปริทรรศน์. 2 (2), 106-115.
พระครูสุนทรธรรมโสภณ. (2560). Post Globalization Higher Education. สิรินธรปริทรรศน์. 18 (1), 146-150.
พระปลัดพงศ์ศิริ พุทฺธิวํโส. (2563). ชื่อปีนักษัตรที่ปรากฏในตุงล้านนา. วิทยานิพนธ์มหาบัณฑิต. มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย.
พระมหา เสรีชน นริสฺสโร (พันธ์ประโคน) (2557). เส้นทางประวัติศาสตร์และการเปลี่ยนแปลงในยุค โลกาภิวัตน์. รายงานวิจัย. สถาบันวิจัยพุทธศาสตร์มหาวิทลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
พระพุทธโฆสเถระ แปลโดย สมเด็จพระพุทฒาจารย์(อาจ อาสภมหาเถร). (2554). วิสุทธิมรรคฉบับสมบูรณ์. พิมพ์ครั้งที่ 10. กรุงเทพมหานคร: บริษัทธนาเพรส จำกัด.
พระราชปริยัติกวี. (2561). การศึกษาวิเคราะห์แก่นธรรมจากชาดก. พุทธศาสตร์ปริทรรศน์. 5(2), 1-17.
พระอุดรคณาธิการ และ รศ.ดร.จำลอง สารพัดนึก. (2530). พจนานุกรมบาลี–ไทย ฉบับนักศึกษา. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
ภัททิยา คําโยธาภูบดี และ ขันทอง วัฒนะประดิษฐ์. (2567). แนวทางการเสริมสร้างศรัทธาต่อพระพุทธศาสนาตามหลัก พุทธสันติวิธีของชาวพุทธเจเนอเรชั่นวาย. สันติศึกษาปริทรรศน์ มจร. 6(1), 233-245.
วนาลี ชาฌรังศรี (2565). การพัฒนานิทรรศการศิลปะไทยแบบมีส่วนร่วมเพื่อส่งเสริมการประยุกต์ใช้ใน ชีวิตประจำวันสำหรับเยาวชน. วิทยานิพนธ์ครุศาสตรมหาบัณฑิต. มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
วนิดา เปรมวุฒิ. (2523). การศึกษาเชิงวิเคราะห์ปรัชญาในศิลปะของไมเคิลแอนเจโล. วิทยานิพนธ์อักษรศาสตรมหาบัณฑิต. จุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย.
วิชุดา ผาทอง. (2567). ทฤษฎีความสัมพันธ์เชิงอํานาจ: บทวิเคราะห์กรณีศึกษาสังคมร่วมสมัย. วารสารนวัตกรรมสังคมศาสตร์. 1(5), 34-43.
สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระปรมานุชิตชิโนรส. (2539). ปฐมสมโพธิกถา. กรุงเทพมหานคร: กองวรรณกรรมและประวัติศาสตร์ กรมศิลปากร.
สมชาย ณ นครพนม. (2546). ทวารบาล ผู้รักษาศาสนสถาน. กรุงเทพมหานคร: สำนักพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ.
สันติ เล็กสุขุม, (2560). ประวัติศิลปะไทย. นนทบุรี: เมืองโบราณ.
สันติ เล็กสุขุม. (25543). งานช่างคำช่างโบราณ. กรุงเทพมหานคร:รุ่งศิลป์การพิมพ์.
สันติ เล็กสุขุม. (2555). คุยกับช่างไทยโบราณ. กรุงเทพมหานคร: ด่านสุทธาการพิมพ์
สันติ เล็กสุขุม. (2567). เกร็ดความรู้องค์ประกอบ “เจดีย์ทรงระฆัง” บัลลังก์ ปล้องไฉน มาลัยเถา มีที่มาจากไหน. ศิลปะวัฒนธรรม. สืบค้นเมื่อ 25 ตุลาคม 2567. จาก https://www.silpa-mag.com/art/article_87683
สำนักงานสถิติแห่งชาติ. (2566). ข้อมูลสถิติและตัวชี้วัดสำคัญ. สืบค้นเมื่อ 24 พฤษภาคม 2568. จาก https://www.nso.go.th/nsoweb/nso/statistics_and_indicators?impt_branch=304
สิรีรัศมิ์ สิงห์สนธิ. (2566). พระพุทธรูป : การตีความเชิงสัญลักษณ์ทางพระพุทธศาสนาวิชาการสถาบันพัฒนา. วิทยานิพนธ์มหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย.
สุวิภา จำปาวัลย์ และ ชัปนะ ปิ่นเงิน. (2557). พุทธศิลป์ล้านนา. ลำพูน: ห.จ.ก.สามัญณัฐพลการพิมพ์.
แสงสุรีย์ สำอางค์กูล (2524). จิตวิทยาภาษา. เชียงใหม่: มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.
ศักดิ์ชัย สายสิงห์ (2564). “วัด : จากพุทธศรัทธาสู่พาณิชย์ กรณีศึกษาการจัดการพุทธสถาน”. กรุงเทพมหานคร: มูลนิธิสถาบันศึกษานโยบายสาธารณะ. (อัดสำเนา).
ศิริศักดิ์ อภิศักดิ์มนตรี. (2566). พุทธศิลป์ล้านนา. เชียงใหม่: ห้างหุ้นส่วนจำกัดเชียงใหม่แสกนเนอร์.
เหมันต สุนทร. (2552). สิบสองนักษัตรความเชื่อที่แสดงออกในงานศิลปกรรมล้านนา : กรณีศึกษาวัดในเชียงใหม่. ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต. มหาวิทยาลัยศิลปากร.
อริสรา คงประเสริฐ. (2563). ขันแก้วทั้งสาม. สืบค้นเมื่อ 25 พฤศจิกายน 2567. จาก https://www.finearts.go.th
เอเดรียน สนอดกราส แปลโดย ผศ.ดร.ชลธิชา บำรุงรักษ์. (2536). สัญลักษณ์แห่งพระสถูป. กรุงเทพมหานคร: มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
อู่ทอง ประศาสน์วินิจฉัย. (2551). ซ่อนไว้ในสิม. กรุงเทพมหานคร: โฟคัสอิมเมจพริ้นติ้งกรุ๊ป.
Beth Williamson. (2004). Christian Art: A Very Short Introduction. Oxford University Press.
Elizabeth Lyons. Two Dvaravati Figuringes. Journal of the Siam Society. 61(1), 195.
James Payne. (2022). The greatest art explain. Retrieved March 22, 2025. from https://www.greatartexplained.com/
Justin Thomas McDaniel. (2022) Surface Reading in Thai Buddhist Decorative Art. Decoding southeast Asian art. ed. by nicolaS revire & PitcHaya Soomjinda. Bangkok : River Books Press.
Ginevieve Gamache. (2010). “Between Localism and Nationalism: Two cotemporary examples of Thai temple Art and Archeteture in Nothern Thailand”. Ph.D. Dissertation of the Department of Philosophy, University of McGill
Stephanie A. Slocum-Schaffer. (2018). Morality Policy. Retrieved March 22, 2025.from https://encyclopedia.federalism.org/index.php/Morality_Policy
Trench, Brian and Quinn. (2003). Online News and Changing Models of Journalism. Retrieved March 22, 2025. from https://doras.dcu.ie/3631/1/online_news_changing_models.pdf