การสร้างสรรค์งานลายคำด้วยเทคนิคผสมระหว่าง แม่พิมพ์ฉลุลาย และขูดลาย ฮายดอก
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทความนี้ มุ่งศึกษาและสร้างสรรค์งานลายคำด้วยเทคนิคผสมผสานระหว่างการใช้แม่พิมพ์ฉลุลาย และเทคนิคการขูดลาย ฮายดอก โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาประวัติความเป็นมา เทคนิค และรูปแบบของลายคำล้านนา การพัฒนาเทคนิคการสร้างสรรค์งานลายคำด้วยการผสมผสานระหว่างแม่พิมพ์ฉลุลาย และเทคนิคการขูดลาย ฮายดอก หลังจากนั้นจึงการสร้างสรรค์ผลงานลายคำที่มีเอกลักษณ์เฉพาะตัว
ผลการศึกษาพบว่า ลายคำล้านนามีประวัติศาสตร์อันยาวนาน เทคนิคการสร้างสรรค์ลายคำมีหลากหลายรูปแบบ หนึ่งในเทคนิคที่นิยมใช้คือ เทคนิคผสมระหว่างแม่พิมพ์ฉลุลาย และขูดลาย ฮายดอก ด้วยเทคนิคผสมระหว่างแม่พิมพ์ฉลุลาย และขูดลาย ฮายดอก เป็นการปิดทองแม่พิมพ์ฉลุลายที่มีการขูดเส้นเพิ่มขึ้น หรือแต่งเติมเส้นเพื่อสร้างรายละเอียดให้เกิดความสวยงาม เทคนิคดังกล่าวนี้จะเป็นลักษณะเด่นและเอกลักษณ์เฉพาะงานลายคำล้านนา อันเป็นที่นิยมมากที่สุดและปรากฏอยู่โดยทั่วไปในงานประดับตกแต่งวิหารล้านนา ซึ่งแม่พิมพ์ฉลุลาย นิยมใช้สร้างรูปทรงหลักของลวดลาย มักเป็นลวดลายเรขาคณิต ลวดลายกนก ลายดอกไม้ หรือลวดลายเทพนม ส่วนการขูดลาย ฮายดอก ใช้สร้างรายละเอียดเพิ่มเติมบนลวดลาย โดยใช้เครื่องมือแหลมขูดขีดลงบนพื้นผิวที่ปิดทองไว้แล้ว งานลายคำที่สร้างสรรค์ด้วยเทคนิคผสมผสานนี้ จะได้ลวดลายที่สวยงาม ประณีต อ่อนช้อย เทคนิคทั้งสอง เป็นเทคนิคที่สามารถนำมาผสมผสานกันเพื่อสร้างสรรค์ผลงานลายคำที่มีเอกลักษณ์เฉพาะตัวได้ ผลงานลายคำที่ได้สร้างสรรค์ขึ้น แสดงถึงความประณีต สวยงาม และสะท้อนให้เห็นถึงเอกลักษณ์ของลายคำล้านนา
Article Details
เอกสารอ้างอิง
นิธิ สถาปิตานนท์. (2564). สถาปัตยกรรมล้านนา. กรุงเทพมหานคร : ลายเส้น พับบลิชชิ่ง.
ปกรณ์ พรหมวิทักษ์. (2554). จิตรกรรมฝาผนังในประเทศไทย. เข้าถึงเมื่อ 22 กุมภาพันธ์ 2563. เข้าถึงได้จากhttp://samforkner.org/thaiart/muralthai.html
พระวิจัย อิทฺธิโก. (2560). ความเชื่อเรื่องไตรภูมิของคนในสังคมล้านนา. วารสารมจรพุทธปัญญาปริทรรศน์. 2(3), 26.
ลิปิกร มาแก้ว, วิทยา พลวิฑูรย์, เนติ พิเคราะห์. (2562). หลักสูตรลายคำล้านนา(แม่พิมพ์ลายฉลุ) โครงการพัฒนาคุณภาพการศึกษาและการพัฒนาท้องถิ่นโดยมีสถาบันการศึกษาเป็นพี่เลี้ยง. เชียงใหม่: คณะศิลปกรรมและสถาปัตยกรรมศาสตร์มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลล้านนา.
พระอธิวัฒน์ ธรรมวัฒน์ศิริ, พิสิฎฐ์ โคตรสุโพธิ์, ลิปิกร มาแก้ว, พระวิทวัสโกฎิฉกรรจ์, จันทรัสม์ ตาปูลิง. (2567). พุทธศิลปกรรมบําบัด: จิตรกรรมภาพพระบฏจากเวสสันตรชาดก ในชุมชนบ้านห้วยชมพู อ.แม่แตง จ.เชียงใหม่. วารสารสหวิทยาการมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์. 7(1), 18.