ศาลปกครองกับการตรวจสอบการกระทำทางปกครอง ขององค์กรฝ่ายนิติบัญญัติ : ศึกษากรณีการใช้อำนาจของวุฒิสภา ในการให้ความเห็นชอบให้บุคคลดำรงตำแหน่ง (คำสั่งที่ คบ. ๒๖/๒๕๖๕ วินิจฉัยโดยที่ประชุมใหญ่)

บทคัดย่อ

บทคัดย่อ
ตามทฤษฎีแบ่งแยกอำนาจ รัฐสภาเป็นองค์กรผู้ใช้อำนาจนิติบัญญัติ โดยเป็นองค์กรทางการเมืองตามหลักประชาธิปไตยที่จัดตั้งขึ้นตามรัฐธรรมนูญ และมีอำนาจหน้าที่ตามที่บัญญัติไว้ในรัฐธรรมนูญ กฎหมายประกอบรัฐธรรมนูญและกฎหมายอื่น ดังนั้น หากพิจารณาจากเกณฑ์องค์กรประกอบกับแนวคิดดั้งเดิมตามทฤษฎีแบ่งแยกอำนาจ รัฐสภา สภาผู้แทนราษฎรและวุฒิสภาจึงย่อมไม่ใช่องค์กรฝ่ายปกครอง (ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งขององค์กรผู้ใช้อำนาจบริหาร) หากแต่เป็นองค์กรฝ่ายนิติบัญญัติ อย่างไรก็ดี องค์กรของรัฐในยุคปัจจุบันมีการกระทำในลักษณะผสมผสาน (Hybrid) ตามภารกิจหน้าที่ที่เพิ่มมากขึ้นและซับซ้อนขึ้นตามยุคสมัย องค์กรผู้ใช้อำนาจอธิปไตยของรัฐทั้ง ๓ ด้าน จึงอาจไม่ได้ใช้อำนาจตามภารกิจดั้งเดิมเริ่มต้นเพียงอย่างเดียว หากแต่มีการใช้อำนาจอื่นที่นอกเหนือไปจากอำนาจดั้งเดิมด้วย จึงไม่อาจนำหลักแบ่งแยกอำนาจมาใช้กำหนดขอบเขตการกระทำขององค์กรของรัฐอย่างชัดเจนเด็ดขาด โดยเฉพาะองค์กรฝ่ายนิติบัญญัติ อันได้แก่ รัฐสภา สภาผู้แทนราษฎรและวุฒิสภา ซึ่งนอกจากจะมีอำนาจหน้าที่กระทำการทางนิติบัญญัติ (Les actes législatifs) แล้ว ยังมีการใช้อำนาจกระทำการอื่นที่ไม่ใช่การกระทำทางนิติบัญญัติ (Les actes non législatifs) กล่าวคือ เป็นการใช้อำนาจประการอื่นที่ไม่ใช่การตรากฎหมาย โดยอาจเป็นการใช้อำนาจทางการเมืองตามที่กฎหมายบัญญัติให้อำนาจไว้โดยเฉพาะ หรืออาจมีการใช้อำนาจกระทำการที่มีลักษณะเป็นการกระทำทางปกครองอีกด้วย ด้วยเหตุนี้ หากพิจารณาจากเกณฑ์การกระทำ จึงอาจมีกรณีที่องค์กรฝ่ายนิติบัญญัติ อันได้แก่ รัฐสภา สภาผู้แทนราษฎรหรือวุฒิสภา ใช้อำนาจกระทำการที่เข้าลักษณะเป็นการกระทำทางปกครอง บทความนี้มีความมุ่งหมายเพื่อศึกษาหลักเกณฑ์ที่ใช้พิจารณาความมีอยู่ของการกระทำทางปกครองขององค์กรฝ่ายนิติบัญญัติ และศึกษาอำนาจของศาลปกครองในการที่จะรับพิจารณาพิพากษาการกระทำทางปกครองขององค์กรฝ่ายนิติบัญญัติ โดยวิเคราะห์คำวินิจฉัยของศาลปกครองในคดีเกี่ยวกับการใช้อำนาจของวุฒิสภาในการให้ความเห็นชอบให้บุคคลดำรงตำแหน่ง (คำสั่งที่ คบ. ๒๖/๒๕๖๕ วินิจฉัยโดยที่ประชุมใหญ่)