การใช้สิทธิขอตรวจดูเอกสารของผู้ถูกกล่าวหาร้องเรียน (คำสั่งศาลปกครองสูงสุดที่ คร. 21/2565)

บทคัดย่อ

          คดีนี้เป็นตัวอย่างประเด็นการใช้สิทธิเพื่อขอตรวจดูข้อมูลจากหน่วยงานของที่มีการนำมาพิจารณาในที่ประชุมใหญ่ของตุลาการในศาลปกครองสูงสุด ว่าข้อพิพาทที่เกิดขึ้นเป็นการใช้สิทธิขอตรวจดูเอกสารตามมาตรา ๓๑ แห่งพระราชบัญญัติวิธีปฏิบัติราชการทางปกครอง พ.ศ. ๒๕๓๙ หรือเป็นการใช้สิทธิขอข้อมูลข่าวสารตามมาตรา ๑๑ แห่งพระราชบัญญัติข้อมูลข่าวสารของราชการ พ.ศ. ๒๕๔๐ เนื่องจากการอ้างสิทธิที่แตกต่างกันนี้ให้ผลต่อคดีว่า ศาลจะรับคำฟ้องไว้พิจารณาได้หรือไม่แตกต่างกันด้วย ผู้ฟ้องคดีกล่าวอ้างว่า การที่ผู้ฟ้องคดีมีหนังสือถึงคณะกรรมการ ป.ป.ท. ขอตรวจดูเอกสารหรือพยานหลักฐานที่เกี่ยวข้องกับเรื่องที่ถูกกล่าวหาร้องเรียน ตามสิทธิขอตรวจดูเอกสารตามมาตรา ๓๑ แห่งพระราชบัญญัติวิธีปฏิบัติราชการทางปกครอง พ.ศ. ๒๕๓๙ และอ้างว่าผู้ถูกฟ้องคดีเป็นคณะกรรมการ ผู้ฟ้องคดีจึงไม่ต้องอุทธรณ์ก่อนนำคดีมาฟ้องตามมาตรา ๔๘ ประกอบมาตรา ๘๗ แห่งพระราชบัญญัติเดียวกัน ขณะที่ศาลปกครองสูงสุดวินิจฉัยว่าคดีนี้เป็นเรื่องการใช้สิทธิขอข้อมูลข่าวสาร ตามมาตรา ๑๑ แห่งพระราชบัญญัติข้อมูลข่าวสารของราชการ พ.ศ. ๒๕๔๐ เมื่อผู้ฟ้องคดีไม่ได้อุทธรณ์โต้แย้งคำสั่งปฏิเสธการขอตรวจและคัดสำเนาเอกสาร ซึ่งเป็นการไม่ดำเนินการแก้ไขความเดือดร้อนหรือเสียหายตามที่กฎหมายกำหนดไว้โดยเฉพาะก่อนยื่นฟ้องคดีต่อ
ศาลปกครองตามมาตรา ๔๒ วรรคสอง แห่งพระราชบัญญัติจัดตั้งศาลปกครองและวิธีพิจารณาคดีปกครอง พ.ศ. ๒๕๔๒ ศาลจึงไม่อาจรับคำฟ้องนี้ไว้พิจารณาพิพากษาได้ โดยบทวิเคราะห์คดีนี้นำเสนอเหตุผลที่ศาลนำพระราชบัญญัติข้อมูลข่าวสารของราชการ พ.ศ. 2540 มาปรับใช้แก่ข้อเท็จจริงแห่งคดี เหตุที่ไม่อาจนำ
การใช้สิทธิขอตรวจดูเอกสารตามมาตรา ๓๑ แห่งพระราชบัญญัติวิธีปฏิบัติราชการทางปกครอง พ.ศ. ๒๕๓๙ มาปรับใช้ และความแตกต่างของการใช้สิทธิเพื่อขอข้อมูลจากหน่วยงานของรัฐตามกฎหมาย 2 ฉบับ รวมถึงวิเคราะห์อำนาจหน้าที่และผลการชี้มูลความผิดของคณะกรรมการ ป.ป.ท. ด้วย