หลักความได้สัดส่วนกับการบริหารจัดการพื้นที่เมือง : ศึกษาเปรียบเทียบระบบกฎหมายสหรัฐอเมริกา (The Principle of Proportionality and Urban Management : Concerning Case Studies from the United States Legal System)

บทคัดย่อ

ศาลปกครองเคยพิจารณาพิพากษาคดีพิพาทที่อยู่ในขอบเขตการตรวจสอบการใช้อำนาจรัฐอันเกี่ยวข้องกับการบริหารจัดการพื้นที่เมือง (Urban Management) พร้อมทั้งได้วางหลักการปฏิบัติราชการที่ดีผ่านคำพิพากษาในหลาย ๆ คดี โดยคดีพิพาทประเภทที่อาจจัดว่าเป็นส่วนหนึ่งของเรื่องการบริหารจัดการพื้นที่เมืองที่ดี ได้แก่ คดีพิพาทเกี่ยวกับการผังเมือง การควบคุมอาคาร การจัดสรรที่ดินและอาคารชุด การสาธารณสุขและเหตุเดือดร้อนรำคาญ การจัดการขยะ การจัดการมลพิษ และการจัดการสิ่งแวดล้อม เป็นต้น ซึ่งหากมองภาพรวมแล้วแต่ละประเภทคดีดังกล่าวมีความเกี่ยวเนื่องด้วยสวัสดิภาพและความเป็นอยู่ของประชาชนที่อาศัยในเขตเมืองอย่างสูง จากการศึกษากรณีของสหรัฐอเมริกาซึ่งมีช่วงที่มีการเติบโตของเมืองอย่างรวดเร็วมาก่อน ได้เคยประสบกับปัญหาการเติบโตของเมืองในลักษณะที่รัฐต้องรับมือกับปัญหาที่ตามมา จนกระทั่งมีการศึกษาของนักวิชาการอย่างจริงจังในการจัดการปัญหาของเมืองใหญ่ เช่น มหานครชิคาโก เป็นต้น ซึ่งกรณีศึกษาจากระบบกฎหมายและคำพิพากษาของสหรัฐอเมริกา โดยเฉพาะคดีเกี่ยวกับการผังเมืองและการควบคุมอาคารจึงสะท้อนหลักกฎหมายที่ศาลผูกพันในการพิจารณาพิพากษาภายใต้ระดับของการเข้าไปพินิจพิเคราะห์ (Levels of scrutiny) ซึ่งก็จะมีการประเมินหาจุดสมดุล (Balancing Test) กรณีการใช้ดุลพินิจในระบบกฎหมายสหรัฐอเมริกาด้วยระดับความรอบคอบอย่างสูงนี้ จึงมีความคล้ายคลึงกับการให้เหตุผลในคำพิพากษาภายใต้หลักความได้สัดส่วนของศาลในภาคพื้นยุโรปและศาลปกครองไทย