ภาพลักษณ์ของวัดในสื่อยุคใหม่ : การจัดการวิกฤตโดยเจ้าอาวาสต่อข่าวเชิงลบในสังคม
คำสำคัญ:
วัด, ภาพลักษณ์, การสื่อสารในภาวะวิกฤตบทคัดย่อ
ในยุคดิจิทัลที่ข้อมูลข่าวสารแพร่กระจายได้อย่างรวดเร็วและกว้างขวางผ่านสื่อสังคมออนไลน์ วัดในฐานะสถาบันทางศาสนาจึงเผชิญกับความเสี่ยงจาก “ข่าวเชิงลบ” ที่อาจส่งผลกระทบอย่างลึกซึ้งต่อความศรัทธาของประชาชน บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาลักษณะของข่าวเชิงลบที่มีผลต่อภาพลักษณ์ของวัด วิเคราะห์บทบาทของเจ้าอาวาสในการจัดการวิกฤตภาพลักษณ์ และเสนอแนวทางการสื่อสารเพื่อฟื้นฟูความเชื่อมั่นของสาธารณชน โดยใช้แนวคิดจากทฤษฎีการสื่อสารในภาวะวิกฤต (Crisis Communication Theory) ทฤษฎีการฟื้นฟูภาพลักษณ์ (Image Restoration Theory) และหลักธรรมาภิบาลในองค์กรทางศาสนาเป็นกรอบวิเคราะห์ ผลการวิเคราะห์ชี้ให้เห็นว่า ข่าวที่เกี่ยวข้องกับพฤติกรรมไม่เหมาะสมของพระภิกษุหรือการบริหารจัดการที่ขาดความโปร่งใสมักถูกขยายผลผ่านสื่อโซเชียลอย่างรวดเร็ว และก่อให้เกิดกระแสวิพากษ์วิจารณ์ในสังคมออนไลน์อย่างรุนแรง เจ้าอาวาสในฐานะผู้นำองค์กรทางศาสนาจึงจำเป็นต้องมีทั้งภาวะผู้นำ การตัดสินใจที่ชาญฉลาด และทักษะการสื่อสารที่สอดคล้องกับยุคสมัย แนวทางการจัดการที่ประสบความสำเร็จ ได้แก่ การสื่อสารเชิงรุกผ่านสื่อออนไลน์ การควบคุมภายในวัดอย่างเข้มงวด การเสริมสร้างภาพลักษณ์ของวัดด้วยความโปร่งใส และการสร้างเครือข่ายความร่วมมือกับชุมชนและหน่วยงานรัฐ บทความเสนอข้อเสนอแนะเชิงนโยบายในการพัฒนาแนวทางคู่มือสำหรับเจ้าอาวาส การอบรมพระสงฆ์ด้านการสื่อสารและธรรมาภิบาล และบทบาทเชิงรุกของมหาเถรสมาคมในการสนับสนุนการฟื้นฟูภาพลักษณ์ของวัดให้ยั่งยืนและสอดคล้องกับบริบทสื่อในโลกปัจจุบัน
เอกสารอ้างอิง
พระพรหมคุณาภรณ์. (2541). พจนานุกรมพุทธศาสตร์. กรุงเทพฯ: มหามกุฏราชวิทยาลัย.
พระพรหมบัณฑิต. (2562). พระพุทธศาสนากับสังคมไทยในยุคดิจิทัล. กรุงเทพฯ: มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
พระไตรปิฎก เล่ม 1 วินัยปิฎก มหาวิภังค์. (ม.ป.ป.). กรุงเทพฯ: มหามกุฏราชวิทยาลัย.
พระราชบัญญัติคณะสงฆ์ พ.ศ. 2505 และแก้ไขเพิ่มเติม (ฉบับที่ 4) พ.ศ. 2560. (2560). กรุงเทพฯ: ราชกิจจานุเบกษา.
สำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติ. (2564). รายงานประจำปี 2564. กรุงเทพฯ: สำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติ.
_______. (2566). รายงานการเผยแผ่พระพุทธศาสนาในสังคมไทย. กรุงเทพฯ: สำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติ.
_______. (2567). แนวทางการบริหารวัดอย่างมีธรรมาภิบาล. กรุงเทพฯ: สำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติ.
สุชาติ เถื่อนนาดี. (2563). ธรรมาภิบาลกับการบริหารวัดไทย. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัย.
สุทธิวรรณ พุทธิธรรม. (2565). การมีส่วนร่วมของชุมชนในการพัฒนาวัดในยุคดิจิทัล. กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัย
มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
ไทยรัฐออนไลน์. (2567, กุมภาพันธ์ 12). พระกับข่าวสีกา: วัดรับมือวิกฤตอย่างไร. ไทยรัฐออนไลน์. สืบค้นจาก https://www.thairath.co.th
BBC Thai. (2018, มิถุนายน 15). พระสงฆ์กับข่าวฉาวในสังคมไทย. BBC Thai. Retrieved from https://www.bbc.com/thai
Benoit, W. L. (1995). Accounts, excuses, and apologies: A theory of image restoration strategies. Albany: State University of New York Press.
Coombs, W. T. (2007). Protecting organization reputations during a crisis: The development and application of situational crisis communication theory. Corporate Reputation Review, 10(3), 163–176. https://doi.org/10.1057/palgrave.crr.1550049
Heath, R. L., & Millar, D. P. (2004). Responding to crisis: A rhetorical approach to crisis communication. Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum Associates.
McCombs, M. E., & Shaw, D. L. (1972). The agenda-setting function of mass media. Public Opinion Quarterly, 36(2), 176–187. https://doi.org/10.1086/267990
United Nations Development Programme. (2009). Good governance and sustainable human development. New York: UNDP.
Weber, M. (1963). The sociology of religion. Boston: Beacon Press.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 ราชสีมาปริทัศน์
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
