การพัฒนาเกณฑ์การประเมินด้านองค์ประกอบศิลปะและทัศนธาตุ รายวิชาทัศนศิลป์ ประเภทการวิเคราะห์ วิจารณ์ผลงานจิตรกรรม สำหรับนักเรียนระดับชั้น มัธยมศึกษาตอนปลาย โรงเรียนวิเชียรมาตุ

บทคัดย่อ

          วิจัยครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อพัฒนาเกณฑ์การประเมินด้านองค์ประกอบศิลปะและทัศนธาตุ รายวิชาทัศนศิลป์ ประเภทการวิเคราะห์ วิจารณ์ผลงานจิตรกรรม 2) เพื่อทดลองใช้เกณฑ์ฯ และ 3) เพื่อประเมินและปรับปรุงเกณฑ์ฯ โดยใช้วิธีวิจัยเชิงปฏิบัติการในชั้นเรียน ดำเนินการ 3 วงจร มีขั้นตอนได้แก่ 1) Plan 2) Do & Check และ 3) Act กลุ่มเป้าหมายมีจำนวน 3 คน ใช้วิธีเลือกแบบเจาะจง เครื่องมือที่ใช้ คือ ประเด็นสนทนากลุ่ม และแบบประเมินการใช้เกณฑ์การประเมินฯ การวิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ เชิงคุณภาพ : วิเคราะห์เนื้อหา ส่วนเชิงปริมาณหาค่าเฉลี่ยและส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ผลการวิจัยพบว่า

วงจรที่ 1 ผลการพัฒนาเกณฑ์การประเมินฯ มีองค์ประกอบ คือ 1) เนื้อหาของผลงาน ได้แก่ ผลงานมีเนื้อหาสอดคล้องและเหมาะสมตามหัวข้อที่กำหนดได้อย่างสร้างสรรค์ 2) ทักษะศิลปะ ได้แก่ หลักทัศนธาตุ หลักการจัดองค์ประกอบศิลป์ และ 3) สุนทรียภาพ ได้แก่ การแสดงออกทางการรับรู้ทางความรู้สึกต่อผลงานตัวเองได้อย่างชัดเจนและมีความสมเหตุสมผล

วงจรที่ 2 ทดลองใช้เกณฑ์การประเมินฯ ผลการประเมินการใช้เกณฑ์การประเมินฯ ในภาพรวม มีค่าเฉลี่ยอยู่ในระดับมากที่สุด

วงจรที่ 3 ผลการประเมินและปรับปรุงเกณฑ์การประเมินฯ พบว่า เนื่องจากเกณฑ์การประเมินบางส่วนในการความหมายในการประเมินยังไม่ชัดเจนเท่าที่ควร จึงต้องมีการปรับปรุงเกณฑ์ให้มีความเหมาะสมและสอดคล้องกับบริบทของการประเมินด้านองค์ประกอบศิลปะและทัศนธาตุ และควรมีการอธิบายขอบเขตการใช้เกณฑ์ดังกล่าวให้กลุ่มเป้าหมายทราบรายละเอียดเกี่ยวแนวทางการใช้เกณฑ์ให้มากกว่านี้

ข้อค้นพบจากงานวิจัย : เกณฑ์การประเมินฯ จะช่วยชี้แจงถึงคุณสมบัติของผลงานนักเรียน และครูผู้สอนสามารถอธิบายผลการประเมินให้กับนักเรียน โดยมีเกณฑ์การประเมินฯ เป็นสื่อกลางเพื่อทำความเข้าใจตรงกันในการให้คะแนน แปลความหมายของคุณภาพผลงานที่เป็นมาตรฐานในการประเมิน