ประติมากรรมช้างงูเมืองเชียงแสน: การวิเคราะห์และเพิ่มคุณค่า
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทความวิชาการนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์และเสนอแนวทางการเพิ่มคุณค่าประติมากรรมช้างงู ผลการศึกษาพบว่า ประติมากรรมช้างงูกลางสี่แยกบายพาสก่อนเข้าสู่เมืองเชียงแสน โดดเด่นด้วยรูปลักษณ์ของสัตว์ประสมระหว่างช้างกับงูขนาดใหญ่ สะท้อนการเป็นสัญลักษณ์การพัฒนาเมืองเชียงแสนในช่วง พ.ศ. 2550-2560 สำหรับการให้ความหมายของช้างกับงูผ่านคติความเชื่อดั้งเดิมตามความเชื่อศาสนาพราหมณ์และพุทธศาสนาเกี่ยวข้องกับน้ำ ฝน มีนัยหมายถึงความอุดมสมบูรณ์ ส่วนการให้ความหมายช้างที่สามารถกายร่างเป็นงูในตำนานสิงหนวัติ หมายถึงการเป็นช้างเผือกคู่บารมีของพระเจ้าพรหมกุมาร มีนัยหมายถึงพลังและอำนาจ การสื่อสัญลักษณ์ตามความหมายทั้งสองข้างต้นไม่ปรากฏในประติมากรรมช้างงู จึงเสนอแนวทางการเพิ่มคุณค่าด้วยการอธิบายประติมากรรมช้างงูในลักษณะของการเป็นสัญลักษณ์แห่งความอุดมสมบูรณ์ และชัยชนะแห่งการต่อสู้กับภัยธรรมชาติ ความยากจน และความแห้งแล้ง
Article Details
เอกสารอ้างอิง
กรมศิลปากร. (2516). ประชุมพงศาวดารภาคที่ 61. กรุงเทพมหานคร: ชวนพิมพ์.
กาญจนา แก้วเทพ. (2552). การวิเคราะห์สื่อ: แนวคิดและเทคนิค. กรุงเทพมหานคร: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
บุญสืบ อินสาร. (2555). พจนานุกรมบาลี-ไทย. กรุงเทพมหานคร: วัดพระรามเก้า.
ราชบัณฑิตยสถาน. (2556).พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน. กรุงเทพมหานคร: อักษรเจริญทัศน์.
ศิริศักดิ์ อภิศักดิ์มนตรี. (2556). เมืองประวัติศาสตร์เชียงแสน. กรุงเทพมหานคร: กรมศิลปากร.
ศิริศักดิ์ อภิศักดิ์มนตรี. (2566). พุทธศิลป์ล้านนา: รูปแบบ แนวคิด และการวิเคราะห์. เชียงใหม่: เชียงใหม่สแกนเนอร์.
สุจิตต์ วงษ์เทศ์. (11 - 17 มกราคม 2562). “พระเจ้าพรหม, พระเจ้าอู่ทอง ตำนานวีรบุรุษพูดภาษาไทย” มติชนสุดสัปดาห์ [ออนไลน์]. แหล่งที่มา https://www.matichonweekly.com/column/article_ 163224#google_ vignette. [1 พฤษภาคม 2567].
แสง มนวิทูร. (2512). ลลิตวิสตระ. กรุงเทพมหานคร: กรมศิลปากร.
อุดม รุ่งเรืองศรี. (2523). เทพบุตรเอราวัณ. เชียงใหม่: มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.
อุดม รุ่งเรืองศรี. (2546). วรรณกรรมล้านนา. กรุงเทพมหานคร: สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย.