ประติมากรรมช้างงูเมืองเชียงแสน: การวิเคราะห์และเพิ่มคุณค่า

Main Article Content

ธณิกานต์ วรธรรมานนท์
ศิริศักดิ์ อภิศักดิ์มนตรี

บทคัดย่อ

บทความวิชาการนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์และเสนอแนวทางการเพิ่มคุณค่าประติมากรรมช้างงู ผลการศึกษาพบว่า ประติมากรรมช้างงูกลางสี่แยกบายพาสก่อนเข้าสู่เมืองเชียงแสน โดดเด่นด้วยรูปลักษณ์ของสัตว์ประสมระหว่างช้างกับงูขนาดใหญ่ สะท้อนการเป็นสัญลักษณ์การพัฒนาเมืองเชียงแสนในช่วง พ.ศ. 2550-2560 สำหรับการให้ความหมายของช้างกับงูผ่านคติความเชื่อดั้งเดิมตามความเชื่อศาสนาพราหมณ์และพุทธศาสนาเกี่ยวข้องกับน้ำ ฝน มีนัยหมายถึงความอุดมสมบูรณ์ ส่วนการให้ความหมายช้างที่สามารถกายร่างเป็นงูในตำนานสิงหนวัติ หมายถึงการเป็นช้างเผือกคู่บารมีของพระเจ้าพรหมกุมาร มีนัยหมายถึงพลังและอำนาจ การสื่อสัญลักษณ์ตามความหมายทั้งสองข้างต้นไม่ปรากฏในประติมากรรมช้างงู จึงเสนอแนวทางการเพิ่มคุณค่าด้วยการอธิบายประติมากรรมช้างงูในลักษณะของการเป็นสัญลักษณ์แห่งความอุดมสมบูรณ์ และชัยชนะแห่งการต่อสู้กับภัยธรรมชาติ ความยากจน และความแห้งแล้ง

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
วรธรรมานนท์ ธ. ., & อภิศักดิ์มนตรี ศ. (2024). ประติมากรรมช้างงูเมืองเชียงแสน: การวิเคราะห์และเพิ่มคุณค่า. วารสารพุทธศิลปกรรม, 7(1), 82–99. สืบค้น จาก https://so09.tci-thaijo.org/index.php/barts/article/view/4508
ประเภทบทความ
บทความวิชาการ
ประวัติผู้แต่ง

ศิริศักดิ์ อภิศักดิ์มนตรี, มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย วิทยาเขตเชียงใหม่

3 สิงหาคม 2518

เอกสารอ้างอิง

กรมศิลปากร. (2516). ประชุมพงศาวดารภาคที่ 61. กรุงเทพมหานคร: ชวนพิมพ์.

กาญจนา แก้วเทพ. (2552). การวิเคราะห์สื่อ: แนวคิดและเทคนิค. กรุงเทพมหานคร: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

บุญสืบ อินสาร. (2555). พจนานุกรมบาลี-ไทย. กรุงเทพมหานคร: วัดพระรามเก้า.

ราชบัณฑิตยสถาน. (2556).พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน. กรุงเทพมหานคร: อักษรเจริญทัศน์.

ศิริศักดิ์ อภิศักดิ์มนตรี. (2556). เมืองประวัติศาสตร์เชียงแสน. กรุงเทพมหานคร: กรมศิลปากร.

ศิริศักดิ์ อภิศักดิ์มนตรี. (2566). พุทธศิลป์ล้านนา: รูปแบบ แนวคิด และการวิเคราะห์. เชียงใหม่: เชียงใหม่สแกนเนอร์.

สุจิตต์ วงษ์เทศ์. (11 - 17 มกราคม 2562). “พระเจ้าพรหม, พระเจ้าอู่ทอง ตำนานวีรบุรุษพูดภาษาไทย” มติชนสุดสัปดาห์ [ออนไลน์]. แหล่งที่มา https://www.matichonweekly.com/column/article_ 163224#google_ vignette. [1 พฤษภาคม 2567].

แสง มนวิทูร. (2512). ลลิตวิสตระ. กรุงเทพมหานคร: กรมศิลปากร.

อุดม รุ่งเรืองศรี. (2523). เทพบุตรเอราวัณ. เชียงใหม่: มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.

อุดม รุ่งเรืองศรี. (2546). วรรณกรรมล้านนา. กรุงเทพมหานคร: สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย.