คติการสร้างพระพุทธรูปทรงเครื่อง
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
การสร้างพระพุทธรูปทรงเครื่อง มีแนวคิดมาจากคติของพระพุทธศาสนามหายาน ซึ่งเชื่อว่าสมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้ามีพระกายต่าง ๆ มากมาย จึงยกย่องพระสัมมาสัมพุทธเจ้าให้ทรงมีฐานะเป็นจักรพรรดิราชตามคติจกฺรวรฺตินฺ คือ ความเป็นจักรพรรดิราชของจักรวาล การสร้างตามคติพระศรีอาริยเมตไตรย และคติคัมภีร์ชมพูบดีสูตร การสร้างพระพุทธรูปทรงเครื่องในสังคมไทยมีอิทธิพลอย่างยิ่งต่อแนวคิดการสร้างพระพุทธรูปทรงเครื่องในยุคสมัยอยุธยา โดยมีคติความเชื่อการสร้างพระพุทธรูปตามคติพระศรีอาริยเมตไตรย การสร้างพระพุทธรูปทรงเครื่องในยุคสมัยอยุธยาสืบมาจากคติความเชื่อการสร้างพระพุทธรูปตามคติพระศรีอาริยเมตไตรย ซึ่งเป็นพระเมตไตรยโพธิสัตว์อนาคตพุทธเจ้า นอกจากนี้ยังมีการสร้างพระพุทธรูปทรงเครื่องตามคติพุทธศาสนานิกายมหายาน โดยเฉพาะอย่างยิ่งนิกายวัชรยาน ดังนั้น การสร้างพระพุทธรูปทรงเครื่องไม่เพียงเป็นการสร้างศิลปะที่งดงามเท่านั้น แต่ยังเป็นการเผยแพร่คติและความเชื่อของศาสนาพุทธ การสร้างพระพุทธรูปทรงเครื่องเป็นการแสดงถึงความเคารพและความสำคัญของพระพุทธศาสนา
Article Details
เอกสารอ้างอิง
ชัชวาล อัชฌากุล. (2560). “คติการสร้างพระพุทธรูปทรงเครื่องในสังคมไทย.” ดุษฏีนิพนธ์พุทธศาสตรดุษฎีบัณฑิต. สาขาวิชาพระพุทธศาสนา บัณฑิตวิทยาลัย: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกกรราชวิทยาลัย.
ณัฐา คุ้มแก้ว. (2552). “การศึกษาเชิงวิเคราะห์วรรณกรรมภาคใต้เรื่อองพระยาชมพู.” วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต. สาขาวิชาจารึกภาษาไทย บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยศิลปากร.
ธนภัทร์ ลิ้มหัสนัยกุล. (2558). “ชมพูบดีสูตรในจิตรกรรมฝาผนังช่วงพุทธศตวรรษที่ 24 – 25.” วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต. บัณฑิตวิทยาลัย: มหาวิทยาลัยศิลปากร.
ผาสุข อินทราวุธ. (2530). พุทธศาสนาและประติมานวิทยา. นครปฐม: โรงพิมพ*มหาวิทยาลัยศิลปากร.
ผาสุข อินทราวุธ. (2543). พุทธปฏิมาฝ่ายมหายาน. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์อักษรสมัย.
พระมหาขนบ สหายปญฺโญ. (2560). “การวิเคราะห์วรรณกรรมลายลักษณ์เรื่องท้าวชมพูฉบับภาคใต้.” วิทยานิพนธ์พุทธศาสตรดุษฎีบัณฑิต, สาขาวิชาพระพุทธศาสนา บัณฑิตวิทยาลัย: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
พระมหาขนบ สหายปญฺโญ. (2560). “การวิเคราะห์วรรณกรรมลายลักษณ์เรื่องท้าวชมพูฉบับภาคใต้.”ดุษฎีนิพนธ์พุทธศาสตรดุษฎีบัณฑิต. สาขาวิชาพระพุทธศาสนา บัณฑิตวิทยาลัย: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
พระราชวรมุนี. (2529). ไตรภูมิพระร่วง-อิทธิพลต่อสังคมไทย. พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพมหานคร: มูลนิธิโกมลคีมทอง.
ศานติ ภักดีคํา. (2549). “จิตรกรรมฝาผนังเรื่อง “ท้าวมหาชมพู” พระอุโบสถ วัดนางนองวรวิหาร.” เมืองโบราณ. 32(3), 33.
สมเด็จพระเจ้าบรมวงค์เธอ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ. (2545). ตำนานพุทธเจดีย์, กรุงเทพมหานคร : มติชน.
แสง มนวิทูร, แปล. (2512). คัมภีร์ลลิตวิสตระ พระพุทธประวัติฝ่ายมหายาน. กรุงเทพมหานคร: กรมศิลปากร.
สมเด็จฯ กรมพระยาดํารงราชานุภาพ. (2464). “อธิบายเรื่องท้าวมหาชมพู.” เรื่องท้าวมหาชมพู. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์โสภณพิพรรฒธนากร.
เสถียร โพธินันทะ. (2516). ชุมนุมพระสูตรมหายาน. กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์ บรรณาคาร.
สุมาลี มหณรงค์ชัย. (2547). พระชินพุทธะทั้งห้า. กรุงเทพมหานคร: ศูนย์ไทยธิเบต..หม่อมเจ้าสุภัทรดิศ ดิศกุล. (2519). ศิลปะอินเดีย. พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพมหานคร: องค์การค้าของคุรุสภา.
หม่อมหลวงสุรสวัสดิ์ สุขสวัสดิ์. (2528). “การศึกษาพระพิมพ์ภาคใต้ของประเทศไทย.” วิทยานิพนธ์ศิลปะศาสตรมหาบัณฑิต. สาขาวิชาโบราณคดีสมัยประวัติศาสตร์ มหาวิทยาลัยศิลปากร.
หอพระสมุดวชิรญาณ หลวงภัณฑลักษณวิจารย์ (โป๊ กิติโกเศศ). (2464). เรื่องท้าวมหาชมพู. พระนคร: โสภณพิพรรฒธนากร.
อรพินท์ พงษ์ภักดี และคณะ. (2521). อารยธรรมตะวันออก. กรุงเทพมหานคร: คณะมนุษย์ศาสตร์รามคำแหง.
Alexander B. Griswold. (1961). “Notes of the Art of Siam, No. 5 The Convention of Jambupati.” Artibus Asiae. XXIV, 3-4.A.K. Warder. (1970). Indian Buddhism. Delhi: Motitae Banarsidass.
Dorothy H.Fickle. (2517). “Crowned Buddha Images In Southeast Asia.” ศิลปะและโบราณคดีใน ประเทศไทย เล่ม 1. ปราณบุรี: โรงพิมพ์ศูนย์กลางมหารราบค่ายธนะรัขต์.
Paul Mus. (1928). “Le Buddha Pare, Son Origine Indienne, Cakyamuni dans Ie Mohayaniame Miyen.” Bulletin de I’Ecole Francaise d’Extreme-Orient, Bulletin de l’Ecole Francaise d’Extreme-Orient.
Paul Mus, Le Buddha Pare, Son Origine Indienne. (1928). Cakyamunidans le Mohayanisme Moyen. Bulletin de l’Ecole Francaise d’Extreme-Orient.
Rowland, Benjammin. (1961). “Bejewelled Buddha in Afghanistam.” Artibus Asiae. 24(1), 23.
Thiripyanchai U Mya. (1959). “The Origin of the Jumbupati Image.” Report of the director of archaeology survey for the year ending. 30 September
Warder A.K.. (1970). Indian Buddhism. Delhi: Motilal Banarsidass.