การเรียนการสอนสาขาวิชาดนตรีพื้นบ้าน (หมอลำ) กรณีศึกษาวิทยาลัย ดุริยางคศิลป์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม

บทคัดย่อ

บทความเรื่อง “การเรียนการสอนสาขาวิชาดนตรีพื้นบ้าน (หมอลำ ) กรณีศึกษาวิทยาลัยดุริยางคศิลป์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม” มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาหลักสูตรและรูปแบบการสอนปฏิบัติวิชาเอกหมอลำของวิทยาลัยดุริยางคศิลป์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม ใช้ระเบียบวิธีการศึกษาเชิงคุณภาพ
โดยศึกษาเอกสาร สังเกตุ และสัมภาษณ์ ผู้ให้ข้อมูลประกอบด้วย กลุ่มอาจารย์ผู้สอน จำนวน 3 คนได้แก่ 1) ผู้เชี่ยวชาญด้านดนตรีพื้นบ้าน 2) รองคณบดีฝ่ายวิชาการ และ 3) หัวหน้าหลักสูตร อย่างละ 1 คน และนิสิตสาขาหมอลำ จำนวน 4 คน ผลการศึกษา พบดังนี้

การเรียนการสอนสาขาวิชาเอกดนตรีพื้นบ้าน (หมอลำ) ของวิทยาลัยดุริยางคศิลป์มหาวิทยาลัยมหาสารคามนับว่าเป็นสถาบันการศึกษาที่แรกที่เปิดการเรียนการสอนในสาขาวิชาเอกดนตรีพื้นบ้าน (หมอลำ) ในระดับปริญญาตรี ซึ่งการจัดโครงสร้างหลักสูตรนั้น เป็นไปตามโครงสร้างของมหาวิทยาลัย และสำนักงานคณะกรรมการการอุดมศึกษา (สกอ.) ซึ่งมีการจัดรายวิชาปฏิบัติทุกภาคเรียนการศึกษา และมีรายวิชาที่ช่วยเสริมทักษะความรู้ในเรื่องของดนตรีอีสาน ดนตรีตะวันตก ดนตรีไทย ทั้งที่เป็นรายวิชาทฤษฎี และปฏิบัติ

รูปแบบการเรียนการสอนใช้ 2 รูปแบบหลักคือ 1) การสอนแบบรวมกลุ่ม โดยแบ่งตามชั้นปี สอนตามเนื้อหาที่ได้กำหนดไว้ในบทเรียน ครูทุกคนจะแจกกลอนลำ ให้นิสิตไปท่องก่อนที่จะเข้าเรียนล่วงหน้าในการสอนครูจะลำ ให้ฟังก่อน 1 รอบ จากนั้นครูจะต่อให้นักเรียนทีละประโยค โดยครูลำ ก่อนแล้วนิสิตลำตาม มีการทบทวนเป็นระยะ ให้นิสิตฝึกฝนและทบทวนกันเอง ก่อนจะหมดเวลา ครูและนิสิตจะร้องทบทวนกันอีกครั้ง ซึ่งจะมีการบันทึกเสียงไว้ เพื่อนิสิตสามารถนำ กลับไปฟังเพื่อฝึกลำ และทบทวนได้ด้วยตัวเอง และ 2) การสอนแบบตัวต่อตัว เป็นการนัดเวลาให้นิสิต มาเรียนกับครูเป็นรายบุคคล เพื่อทำการปรับเทคนิควิธีการร้อง แก้ไขข้อบกพร่อง และเสนอแนะวิธีการ หรือเทคนิคที่เหมาะสมให้กับผู้เรียน โดยในห้องเรียนครูใช้การสังเกต พฤติกรรมการเรียนและพัฒนาการของผู้เรียน ในการให้คะแนน

นอกจากนี้ยังมีการวัดผลกลางภาคและปลายภาคโดยใช้รูปแบบในการนำ เสนอการแสดงต่อหน้ากรรมการ และหน้าสาธารณชน มีการเชิญผู้ทรงคุณวุฒิภายนอกมาร่วมประเมินด้วย ซึ่งผลวิจัยพบว่าทำให้นิสิตได้นำคำชี้แนะจากกรรมการไปปรับใช้ทำ ให้เกิดพัฒนาการสำหรับการแสดงที่ดี