การพัฒนาสังคมผู้สูงอายุที่มีพฤฒพลังในเขตบริการโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านถ้ำ อำเภอดอกคำใต้ จังหวัดพะเยา

บทคัดย่อ

วิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาบริบทชุมชน วิเคราะห์สถานการณ์และภาวะพฤฒพลังของผู้สูงอายุ 2) เพื่อศึกษาแนวทางในการพัฒนาสังคมผู้สูงอายุที่มีพฤฒพลัง 3) เพื่อศึกษาผลของการดำเนินการในเขตบริการโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านถ้ำ อำเภอดอกคำใต้ จังหวัดพะเยา เป็นการวิจัยเชิงปฏิบัติการ (Action Research) ได้ศึกษาแนวคิดพฤฒพลัง เป็นกรอบการวิจัย กลุ่มตัวอย่าง คือผู้สูงอายุที่มีอายุ 60 ปีขึ้นไป จำนวน 667 คน ใช้การสุ่มกลุ่มตัวอย่างแบบสัดส่วน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยประกอบด้วย 1) แบบสอบถาม 2) แบบสัมภาษณ์เชิงลึก 3) แบบสังเกตการมีส่วนร่วม 4) แบบบันทึกการสนทนากลุ่ม วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติพื้นฐานด้วยความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน สถิติอ้างอิงด้วย Paired t-test ข้อมูลเชิงคุณภาพใช้วิเคราะห์เนื้อหาแล้วเขียนบรรยายเชิงพรรณนา

ผลการวิจัยพบว่า ค่าเฉลี่ยของดัชนีพฤฒพลัง 0.767 และบริบทชุมชนมีทุนศักยภาพของภาคีเครือข่ายเหมาะสมสำหรับการพัฒนาสังคมผู้สูงอายุที่มีพฤฒพลัง การพัฒนาสังคมผู้สูงอายุที่มีพฤฒพลังมี 4 องค์ประกอบ คือ 1) การระดมทรัพยากร 2) การจัดทำแผนปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วม 3) การสร้างสรรค์และทดลองวิธีการแก้ไขปัญหา 4) การติดตามและประเมินผลเพื่อการเรียนรู้และพัฒนาสังคมผู้สูงอายุในลักษณะการมีส่วนร่วมของทุกภาคส่วน ผลของการดำเนินการในเขตบริการโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพ ตำบลบ้านถ้ำ พบว่า ค่าเฉลี่ยของดัชนีพฤฒพลังเพิ่มขึ้นจาก 0.767 เป็น 0.836 ระดับปานกลางไปสู่ระดับสูง มีการเปลี่ยนแปลงเพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05

          องค์ความรู้ที่ค้นพบ คือการใช้แนวทาง อำนาจร่วม (Power-with) ด้วยการเสริมพลังชุมชน การจัดสวัสดิการสังคม และสามารถประยุกต์ใช้รูปแบบดังกล่าวในพื้นที่อื่นที่มีบริบทคล้ายคลึงกัน