การพัฒนาผลิตภัณฑ์ท่องเที่ยวชุมชนคนสองแผ่นดินสู่การจัดการท่องเที่ยวเชิงนิเวศวัฒนธรรม ตำบลขะเนจื้อ อำเภอแแม่ระมาด จังหวัดตาก

บทคัดย่อ

       การวิจัยเรื่อง “การพัฒนาผลิตภัณฑ์ท่องเที่ยวชุมชนคนสองแผ่นดินสู่การจัดการท่องเที่ยวเชิงนิเวศวัฒนธรรม ตำบลขะเนจื้อ อำเภอแม่ระมาด” มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อสร้างภาคีเครือข่ายที่จะเข้าร่วมพัฒนา    2)  เพื่อศึกษาศักยภาพนิเวศวัฒนธรรมของเครือข่ายชุมชนตำบลขะเนจื้อ 3) เพื่อพัฒนาผลิตภัณฑ์ทางการท่องเที่ยวเชิงนิเวศวัฒนธรรมชุมชนตำบลขะเนจื้อที่จะนำไปสู่การสร้างมูลค่าเพิ่มให้กับชุมชน และ 4) เพื่อศึกษาขีดจำกัดการรองรับของการท่องเที่ยวในพื้นที่ตำบลขะเนจื้อ วิธีสำหรับการวิจัยเป็นการวิจัยแบบผสม (Mixed Method)  ใช้วิธีวิจัยเชิงปริมาณเป็นตัวตั้งและตามด้วยวิธีวิจัยเชิงคุณภาพ  ใช้กระบวนการงานวิจัยเพื่อท้องถิ่นเป็นเครื่องมือในการศึกษา   และพัฒนาผลิตภัณฑ์ท่องเที่ยวชุมชนคนสองแผ่นดินสู่การจัดการท่องเที่ยวเชิงนิเวศวัฒนธรรม ที่เน้นคนในพื้นที่ให้มีส่วนร่วมทุกขั้นตอน โดยมีเครื่องมือการวิจัย ประกอบด้วย แบบสัมภาษณ์แบบไม่มีโครงสร้าง  แบบสังเกต แบบสอบถามกึ่งทางการ แบบบันทึกภาคสนาม กล้องถ่ายรูป และเครื่องบันทึกเสียง  กลุ่มตัวอย่าง ได้แก่ กลุ่มภาคีเครือข่าย กลุ่มแกนนำชุมชน กลุ่ม   ปราชญ์ท้องถิ่นตำบลขะเนจื้อ อำเภอแม่ระมาด จังหวัดตาก และสถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ ค่าเฉลี่ย ค่าร้อยละ ค่าส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และการพรรณนาโวหาร ผลการวิจัยพบว่า   1) ผลจากการสร้างภาคีเครือข่ายชุมชนที่จะเข้าร่วมพัฒนามีการสร้างเครือข่ายจากประชาชนในตำบลขะเนจื้อ อำเภอแม่ระมาด จังหวัดตาก และหน่วยงานภาครัฐ คือ   องค์การบริหารส่วนตำบลขะเนจื้อ ได้ทีมวิจัยชุมชน จำนวน  21  คน มีคณะที่ปรึกษา จำนวน  8 คน และหน่วยงานที่เกี่ยวข้องจำนวน 9 แห่ง มีการแต่งตั้งคณะกรรมการบริหารงานกลุ่มการท่องเที่ยวโดยชุมชน และได้แบ่งหน้าที่รับผิดชอบอย่างชัดเจน 2) ผลการศึกษาศักยภาพนิเวศวัฒนธรรมของเครือข่ายชุมชนตำบลขะเนจื้อทำให้ทราบว่าพื้นที่ตำบลขะเนจื้อที่โดดเด่น มีทรัพยากรที่เกิดขึ้นเองตามธรรมชาติ ในหมู่ที่ 6 บ้านหม่องวา และหมู่ที่ 12  บ้านห้วยปลากอง  มีทรัพยากรที่เกิดจากภูมิปัญญาท้องถิ่นในหมู่ที่ 6 บ้านหม่องวา มีประเพณี วัฒนธรรม วิถีชีวิต ความเชื่อและความผูกพันของคนสองแผ่นดินในหมู่ที่12 บ้านห้วยปลากอง 3) ผลการพัฒนาผลิตภัณฑ์ทางการท่องเที่ยวเชิงนิเวศวัฒนธรรมชุมชนตำบลขะเนจื้อ ที่จะนำไปสู่การสร้างมูลค่าเพิ่มให้กับชุมชนได้อัตลักษณ์    " มาวันเดียวเที่ยวสองแผ่นดินเรียนรู้วิถีถิ่นชาวปกาเกอะญอ " กำหนดเส้นทางท่องเที่ยวได้ 2 เส้นทางดังนี้เส้นทางที่ 1" วิถีคนสองแผ่นดินกับธรรมชาติแม่น้ำเมย " เส้นทางที่ 2  " เสน่ห์ภูมิปัญญาวิถีปกาเกอะญอ "   4)  ผลการศึกษาขีดจำกัด     การรองรับของการท่องเที่ยวในพื้นที่ตำบลขะเนจื้อ ได้ดำเนินการอบรมนักสื่อความหมายการอบรมเป็นเจ้าบ้านที่ดี  การศึกษาดูงานทำให้ขีดความสามารถของทีมวิจัยชุมชนได้รับการพัฒนาขึ้นชาวบ้านเห็นคุณค่ามีกระบวนการคิดในการร่วมอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมและมรดกวัฒนธรรมส่งผลให้นิเวศวัฒนธรรมจะยังคงยั่งยืนมั่นคง