การพัฒนาศักยภาพของเกษตรกรผู้ปลูกข้าวไก่น้อยเชิงพาณิชย์ในจังหวัดเชียงขวาง สาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาศักยภาพการผลิต แนวโน้มการตลาดของข้าวไก่น้อย และแนวทางการพัฒนาศักยภาพการผลิตข้าวไก่น้อยในแขวงเชียงขวาง สาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว โดยทำการสำรวจข้อมูลจากเกษตรกรผู้ปลูกข้าวไก่น้อยในอำเภอแปก อำเภอคำ อำเภอคูน อำเภอผาไซ และ อำเภอภูกูด ในแขวงเชียงขวาง สาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว จำนวน 400 ราย ด้วยแบบสอบถามและจัดเวทีสนทนากลุ่ม จากตัวแทนเกษตรกร เจ้าหน้าที่เกษตรอำเภอ และ ผู้ประกอบการด้านผลิตภัณฑ์ข้าวไก่น้อย จำนวนทั้งสิ้น 45 คน และวิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนาและการวิเคราะห์เนื้อหา
ผลการศึกษาพบว่า 1) เกษตรกรมีจำนวนแรงงานเฉลี่ย 3.56 คนต่อครัวเรือนมีประสบการณ์การทำเกษตรเฉลี่ย 8.46 ปี และมีพื้นที่ถือครองเฉลี่ย 0.86 เฮกตาร์ ส่วนใหญ่ใช้ดินเหนียวและน้ำชลประทานในการผลิต โดยเกษตรกรนิยมใช้รถไถเดินตามและเมล็ดพันธุ์ข้าวไก่น้อยเหลือง เนื่องจากคุณภาพดีและเป็นที่ต้องการของตลาด ส่วนใหญ่ใช้ทุนส่วนตัวในการผลิตและปลูกข้าวแบบนาดำ ซึ่งช่วยเพิ่มผลผลิตและลดต้นทุน ปัญหาที่พบคือโรคพืช ผลผลิตต่ำ และความยากลำบากในการดูแลพื้นที่ สำหรับวิถีทางการตลาด พบว่าเกษตรกรส่วนใหญ่ขายผลผลิตให้พ่อค้าในชุมชน รองลงมาคือขายให้หน่วยงานรัฐวิสาหกิจและโรงสี ข้าวไก่น้อยเมื่อแปรรูปแล้วจะถูกจัดจำหน่ายไปยังตลาดท้องถิ่น นครหลวงเวียงจันทน์ และผู้ประกอบการที่ใช้ในการผลิตเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ ผลการวิเคราะห์ความต้องการเสริมการตลาดตามปัจจัย 4P พบว่า เกษตรกรมุ่งเน้นการพัฒนาผลิตภัณฑ์มากที่สุด รองลงมาคือการกำหนดราคา สถานที่จำหน่าย และการส่งเสริมการตลาด โดยต้องการพัฒนาคุณภาพข้าว เพิ่มมูลค่าและสร้างช่องทางจำหน่ายที่สะดวกและมีประสิทธิภาพ 2) แนวทางการพัฒนาศักยภาพการผลิตและการตลาดข้าวไก่น้อยประกอบด้วย 3 มิติหลัก ได้แก่ 1. การสนับสนุนองค์ความรู้และปัจจัยการผลิต เช่น การฝึกอบรม การใช้เทคโนโลยีและนวัตกรรม และการแปรรูปผลิตภัณฑ์ 2. การสนับสนุนจากหน่วยงานภาครัฐ เช่น การรวมกลุ่มเกษตรกร พัฒนาระบบชลประทาน และส่งเสริมการวิจัยพันธุ์ข้าว 3. การบริหารจัดการผลผลิตและตลาดอย่างมีประสิทธิภาพ เช่น การประกันราคา ขยายตลาดภายในและต่างประเทศ และพัฒนาช่องทางการตลาดเชิงสร้างสรรค์
Article Details

อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เอกสารอ้างอิง
ชมภูนุช หุ่นนาค. (2563). แนวทางการพัฒนาการผลิตและการตลาดข้าวไทย. วารสารผู้ตรวจการแผ่นดิน, 13(1), 91–115.
ณัฐวัฒน์ ทองคำ. (2556). เศรษฐกิจการผลิตและการตลาดข้าวเปลือกในจังหวัดพัทลุง. (วิทยานิพนธ์หลักสูตรบริหารธุรกิจมหาบัณฑิต). มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์, สงขลา.
พรแก้ว อานุศักดิ์, พุฒิสรรค์ เครือคำ, สายสกุล ฟองมูล และกังสดาล กนกหงส์. (2566). ปัจจัยที่มีผลต่อสืบสานการผลิตข้าวเหนียวพันธุ์ไก่น้อยตามวัฒนธรรมพื้นบ้านของเกษตรกร แขวงเชียงขวาง สาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว. วารสารบัณฑิตแสงโคมคำ, 9(1), 90–107.
พรแก้ว อานุศักดิ์, พุฒิสรรค์ เครือคำ, สายสกุล ฟองมูล และกังสดาล กนกหงส์. (2567). ปัจจัยที่มีผลต่อสืบสานการผลิตข้าวเหนียวพันธุ์ไก่น้อยตามวัฒนธรรมพื้นบ้านของเกษตรกร แขวงเชียงขวาง สาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว. วารสารบัณฑิตแสงโคมคำ, 9(1), 90–107.
พิชญ์สินี เสรีโรจนกุล และปิยากร หวังมหาพร. (2565). การพัฒนาความร่วมมือระหว่างภาครัฐ ภาคเอกชน และภาคประชาสังคม ในการดำเนินงานพัฒนาคุณภาพชีวิตผู้สูงอายุในเขตเทศบาลเมืองพนัสนิคม. วารสารมานุษยวิทยาเชิงพุทธ, 7(4), 277–297.
วรดา นาคเกษม และศศิรดา พันธ์วิเศษศักดิ์. (2568). การออกแบบสื่อประชาสัมพันธ์ส่งเสริมการท่องเที่ยวชุมชน โดยการมีส่วนร่วมของชุมชน : กรณีศึกษาพื้นที่ ต. นกออก อ. ปักธงชัย จ. นครราชสีมา. วารสารสถาปัตยกรรม การออกแบบและการก่อสร้าง, 7(1), 143–153.
ศูนย์สถิติแห่งชาติ กระทรวงแผนการและการลงทุน. (2564). การสำรวจสถิติกสิกรรมทั่วประเทศ ครั้งที่ 3. นครหลวงเวียงจันทน์: ศูนย์สถิติแห่งชาติ กระทรวงแผนการและการลงทุน.
อัจจิมา จันทวี. (2564). ยุทธศาสตร์ข้าวไทย (ปี 2563 - 2567) : ด้านการตลาดต่างประเทศ.
(สารนิพนธ์หลักสูตรปริญญารัฐประศาสนศาสตรมหาบัณฑิต). จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, กรุงเทพฯ.
อัมพร วิชาสาร และชัยชาญ วงศ์สามัญ. (2558). ความต้องการการส่งเสริมการผลิตและการตลาดของเกษตรกรผู้ผลิตข้าวหอมมะลิในจังหวัดกาฬสินธุ์. แก่นเกษตร, 43(พิเศษ 1), 1039–1044.
Champagne, E. T. (2008). Rice aroma and flavor: A literature review. Cereal Chemistry, 85(4), 445–454.
FAO. (2021). Assessment report on the national agricultural innovation system in Lao PDR. Lao PDR: FAO. hutrakun, p., suksan, b., & sanposh, k. (2022). strategy for the development of the modern organic rice market of organic rice farmers in udon thani province. journal of buddhist anthropology, 7(8), 41–54.
Kim, S., Kim, D., Cho, S. W., Kim, J., & Kim, J. S. (2014). Highly efficient RNA-guided genome editing in human cells via delivery of purified Cas9 ribonucleoproteins. Genome Research, 24(6), 1012–1019.
Ministry of Agriculture and Forestry. (2017). Profile of Lao Agro-Biodiversity Products: Profile No. 1: Khao Kai Noi. Department of Planning and Cooperation, Vientiane, Lao PDR.
Thepnikorn, E., Meenongwah, S., & Pakdeejit, R. (2024). Guidelines for Human Resource Development for Migrant workers. SSRU Journal of Public Administration, 7(1), 1–11.
Vilayheuang, K., Machida-Hirano, R., Bounphanousay, C., & Watanabe, K. N. (2016). Genetic diversity and population structure of ‘Khao Kai Noi’, a Lao rice (Oryza sativa L.) landrace, revealed by microsatellite DNA markers. Breeding Science, 66(2), 204–212.
Yamane, T. (1970). Statistics: An introductory analysis. (2nd ed.). New York: Harper & Row.