การพัฒนารูปแบบการบริหารความปลอดภัยในสถานศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษามหาสารคามเขต 1

ขนิษฐา กำเนิดทอง; ชยากานต์ เรืองสุวรรณ; ปองภพ ภูจอมจิตร

ผู้แต่ง

ขนิษฐา กำเนิดทอง นักศึกษาหลักสูตรครุศาสตรดุษฎีบัณฑิต สาขาการบริหารจัดการการศึกษา คณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏมหาสารคาม
ชยากานต์ เรืองสุวรรณ อาจารย์สาขาการบริหารจัดการการศึกษา คณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏมหาสารคาม
ปองภพ ภูจอมจิตร อาจารย์สาขาการบริหารจัดการการศึกษา คณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏมหาสารคาม

คำสำคัญ:

ความปลอดภัย, การบริหารความปลอดภัย, ความปลอดภัยในสถานศึกษา

บทคัดย่อ

การวิจัยในครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษา 1) องค์ประกอบและตัวชี้วัด 2) สภาพปัจจุบัน สภาพที่พึงประสงค์และความต้องการจำเป็น และ 3) การสร้างและทดลองใช้รูปแบบการบริหารความปลอดภัยในสถานศึกษา กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการวิจัย คือ ผู้บริหารสถานศึกษาและครูในสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษามหาสารคามเขต 1 ตัวอย่าง จำนวน 302 คน ประกอบด้วย ผู้บริหารสถานศึกษา 35 คน และครู 267 คน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ แบบสัมภาษณ์กึ่งโครงสร้าง แบบประเมินองค์ประกอบและตัวชี้วัด แบบสอบถาม และแบบประเมินผลการทดลองใช้รูปแบบ สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ ค่าเฉลี่ย ร้อยละ ความถี่ และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน

ผลการวิจัยพบว่า 1) องค์ประกอบการบริหารความปลอดภัยมี 4 ด้าน 20 ตัวชี้วัด ได้แก่ อุบัติเหตุ (5 ตัวชี้วัด) อุบัติภัย (4 ตัวชี้วัด) ปัญหาทางสังคม (7 ตัวชี้วัด) และสุขภาพอนามัยของนักเรียน (4 ตัวชี้วัด) โดยมีความเหมาะสมในระดับมากที่สุด 2) สภาพปัจจุบันอยู่ในระดับปานกลาง สภาพที่พึงประสงค์อยู่ในระดับมากที่สุด และค่าความต้องการจำเป็นอยู่ระหว่าง 0.38–0.45 3) รูปแบบที่พัฒนาประกอบด้วย 5 หน่วย มีความเหมาะสม ความเป็นไปได้ และความเป็นประโยชน์ในระดับมากที่สุด 4) การทดลองใช้พบว่า ผลหลังทดลองมีค่าเฉลี่ยสูงกว่าก่อนทดลอง ด้านปัญหาทางสังคมเป็นลำดับแรกที่ต้องพัฒนา ดังนั้น ผู้บริหารและครูควรให้ความสำคัญกับแนวทางบริหารด้านนี้เพิ่มขึ้น

เอกสารอ้างอิง

กนกอร อุ่นสถานนท์. (2563). การบริหารด้านความปลอดภัยของสถานศึกษาสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 2 กรุงเทพมหานคร. วารสารวไลยอลงกรณ์ปริทัศน์ (มนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์), 10(2), 1-14.

ณัฐวัฒน์ ศุภลักษณ์พิทยา. (2560). ฉบับแปลไทย, ความปลอดภัยรอบด้านในโรงเรียน: กรอบแนวคิดระดับโลกเพื่อสนับสนุน. ม.ป.ท.: Unicef for Every Child.

ปราณี อินทรักษา. (2554). การศึกษาการดำเนินการรักษาความปลอดภัยของสถานศึกษาระดับมัธยมศึกษา สังกัดสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน (วิทยานิพนธ์ปริญญาครุศาสตร์มหาบัณฑิต). จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, กรุงเทพฯ.

พร้อมพิไล บัวสุวรรณ. (2551). กรอบแนวคิดการบริหารแบบมีส่วนร่วมในการจัดการความปลอดภัยในสถานศึกษา. เอกสารการประชุมทางวิชาการของมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ครั้งที่ 46. วันที่ 29 มกราคม - 1 กุมภาพันธ์. หน้า 160-171.

สำนักการศึกษากรุงเทพมหานคร. (2564). รายงานสถิติการศึกษา ปีการศึกษา 2564. กรุงเทพฯ: สำนักการศึกษากรุงเทพมหานคร.

สำนักการศึกษากรุงเทพมหานคร. (2565). มาตรการความปลอดภัยในโรงเรียนสังกัดกรุงเทพมหานคร. กรุงเทพฯ: สำนักการศึกษากรุงเทพมหานคร.

สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน. (2564). คู่มือการดำเนินงานความปลอดภัยสถานศึกษา. กรุงเทพฯ: สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน.

สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน. (2565). คู่มือการดำเนินงานความปลอดภัยสถานศึกษา. กรุงเทพฯ: สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาชั้น กระทรวงศึกษาธิการ.

สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน. (2567). นโยบายและจุดเน้นสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษามหาสารคาม เขต 1. กรุงเทพฯ: สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาชั้นกระทรวงศึกษาธิการ.

สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา. (2560). แผนการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2560 – 2579. กรุงเทพฯ: พริกหวานกราฟฟิค จำกัด.

สำนักงานเลขานุการของคณะกรรมการยุทธศาสตร์ชาติ. (2561). ยุทธศาสตร์ชาติ พ.ศ. 2561 –2580. สำนักงานเลขานุการของคณะกรรมการยุทธศาสตร์ชาติ สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ.

สุกัญญา พรน้อย, ณัฐกฤตา งามมีฤทธิ์ และสมโภชน์ อเนกสุข. (2563). การพัฒนาตัวบ่งชี้ความปลอดภัยในโรงเรียนประถมศึกษาสังกัดสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน. วารสารดุษฎีบัณฑิตทางสังคมศาสตร์, 10(3), 733-744.