พฤติกรรมผู้บริโภคกลุ่มสูงวัยในจังหวัดแพร่ในฐานะเมืองสูงวัยระดับสุดยอดของประเทศไทย

วิกานดา ใหม่เฟย; รัชนีวรรณ คำตัน; กอบลาภ อารีศรีสม; ภาวิณี อารีศรีสม

ผู้แต่ง

วิกานดา ใหม่เฟย มหาวิทยาลัยแม่โจ้หลักสูตรปรัชญาดุษฎีบัณฑิต สาขาการจัดการและพัฒนาทรัพยากร คณะผลิตกรรมการเกษตร มหาวิทยาลัยแม่โจ้
รัชนีวรรณ คำตัน หลักสูตรปรัชญาดุษฎีบัณฑิต สาขาการจัดการและพัฒนาทรัพยากร คณะผลิตกรรมการเกษตร มหาวิทยาลัยแม่โจ้
กอบลาภ อารีศรีสม หลักสูตรปรัชญาดุษฎีบัณฑิต สาขาการจัดการและพัฒนาทรัพยากร คณะผลิตกรรมการเกษตร มหาวิทยาลัยแม่โจ้
ภาวิณี อารีศรีสม หลักสูตรปรัชญาดุษฎีบัณฑิต สาขาการจัดการและพัฒนาทรัพยากร คณะผลิตกรรมการเกษตร มหาวิทยาลัยแม่โจ้

คำสำคัญ:

พฤติกรรมผู้บริโภค, กลุ่มสูงวัย, เมืองสูงวัยระดับสุดยอด

บทคัดย่อ

งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาพฤติกรรมผู้บริโภคกลุ่มสูงวัยในจังหวัดแพร่ในฐานะเมืองสูงวัยระดับสุดยอดของประเทศไทย และวิเคราะห์ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมดังกล่าวเป็นงานวิจัยเชิงปริมาณ เก็บรวบรวมข้อมูลโดยใช้แบบสอบถาม จากกลุ่มตัวอย่างผู้สูงอายุจำนวน 398 คนในพื้นที่ 8 อำเภอในจังหวัดแพร่ การวิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน และค่าสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์

ผลการวิจัยพบว่า ข้อมูลจากกลุ่มตัวอย่างที่เป็นผู้สูงอายุวัยต้น อายุ 68 ปี ส่วนใหญ่ยังทำงานเพื่อหารายได้ และผู้ที่เกษียณแล้วพึ่งพาบำเหน็จ/บำนาญและการสนับสนุนจากบุตร รายได้เฉลี่ยอยู่ที่ 18,325–19,159 บาทต่อเดือน ผู้สูงอายุส่วนมากมีบทบาททางสังคมและเข้าร่วมกิจกรรมชุมชนเป็นประจำ พฤติกรรมการบริโภคของผู้สูงวัยอยู่ในระดับมาก โดยสินค้าที่ได้รับความนิยมสูงสุด ได้แก่ เสื้อผ้า เครื่องมือสื่อสาร และรองเท้า ซึ่งสะท้อนถึงความสำคัญของภาพลักษณ์และการใช้เทคโนโลยีในการดำเนินชีวิต นอกจากนี้ ผลิตภัณฑ์ดูแลสุขภาพ เช่น ผลิตภัณฑ์ดูแลเส้นผม ดวงตา และช่องปาก ก็ได้รับความสนใจในระดับสูง การวิเคราะห์ความสัมพันธ์ระหว่างปัจจัยต่าง ๆ กับพฤติกรรมการบริโภคพบว่า ระดับการศึกษาและการอ่านออกเขียนได้มีความสัมพันธ์สูงมากกับพฤติกรรมการบริโภค (r=0.977**, r=0.636**) ขณะที่รายได้และการออมมีอิทธิพลในระดับปานกลางถึงสูง (r=0.532**, r=0.679**) ด้านสังคมบทบาททางสังคมมีความสัมพันธ์ค่อนข้างสูงกับการบริโภค (r=0.661**, r=0.687**) ส่วนปัจจัยด้านจิตวิทยาพบว่า อายุมีความสัมพันธ์ในระดับค่อนข้างสูงกับพฤติกรรมการบริโภค (r=0.633**)

เอกสารอ้างอิง

ชูชัย สมิทธิไกร. (2558). พฤติกรรมผู้บริโภค. พิมพ์ครั้งที่ 5. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

มหาวิทยาลัยมหิดล. (2561). AWUSO Society 4.0 แก่แต่วัย หัวใจยังเก๋า. นครปฐม: วิทยาลัยการจัดการ มหาวิทยาลัยมหิดล.

วัชรากรณ์ ชีวโศภิษฐ. (2562). สังคมผู้สูงอายุ: ปัจจัยการตลาดที่เปลี่ยนไป. วารสารมหาจุฬานาครทรรศน์. 6(1), 38-54.

สำนักงานสถิติแห่งชาติ. (2565). 2030 สูงวัยครองเมืองมากแค่ไหน?. กรุงเทพฯ: กรมกิจการผู้สูงอายุ.

สำนักงานสถิติแห่งชาติ. (2565). การสำรวจประชากรสูงอายุในประเทศไทย พ.ศ. 2564. กองสถิติสังคม กองสถิติพยากรณ์ สำนักงานสถิติแห่งชาติ. สืบค้นเมื่อ 15 มกราคม 2568, จาก https://www.dop.go.th/th/know/1/2406

เหมือนจิต จิตสุนทรชัยกุล. (2561). พฤติกรรมผู้บริโภคกับธุรกิจค้าปลีก. กรุงเทพฯ: บริษัท ซีเอ็ดยูเคชั่น จำกัด (มหาชน).

อัจฉรา จะนันท์, นฤมล ศราธพันธุ์ และอภิญญา หิรัญวงษ์. (2559). ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมการบริโภคเสื้อผ้าสำเร็จรูปของผู้สูงอายุสตรีในกรุงเทพมหานคร. Kasetsart Journal of Social Sciences, 37(2016), 178–187.

Hawkins, D. I. and Mothersbaugh, D. L. (2010). Consumer. Behavior: Building Marketing Strategy. 11th ed. New York: McGraw-Hill/Irwin.

Kotler, P. (2003). Marketing Management analysis, planning, implementation and control. 9th ed. New Jersey: A Simon & Schuster company.

Muthitacharoen, A., Nuntramas, P., & Chotewattanakul, P. (2015). Rising Household Debt: Implications for Economic Stability. Thailand and The World Economy, 33(3), 43–65.