ศูนย์วิจัยชุมชนโดดเด่นศูนย์วิจัยชุมชนวิสาหกิจชุมชนเกษตรเชิงท่องเที่ยว ตำบลแม่หอพระ

บทคัดย่อ

งานวิจัยนี้เป็นการวิจัยแบบผสมผสาน โดยใช้กระบวนการวิจัยและพัฒนาเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วมกับชุมชนตำบลแม่หอพระ อำเภอแม่แตง จังหวัดเชียงใหม่ มีเป้าหมายเพื่อวิเคราะห์ศักยภาพและความต้องการของชุมชน ขยายผลนวัตกรรมการเพาะเห็ดตับเต่าสู่ชุมชนเครือข่ายต่อยอดสู่การสร้างนวัตกรท้องถิ่นผู้เชี่ยวชาญในการเพาะเห็ดตับเต่าบนผืนป่าชุมชนและป่าธรรมชาติ เสริมสร้างความมั่นคงทางอาหาร ส่งเสริมนวัตกรรมเพื่อสังคม และร่วมอนุรักษ์ทรัพยากรป่าไม้โดยลดการเผาทำลายผ่านการเพาะเห็ดในระบบนิเวศธรรมชาติ การเก็บข้อมูลใช้การสัมภาษณ์เชิงลึกและการสนทนากลุ่มย่อย โดยคัดเลือกกลุ่มผู้มีส่วนได้เสียจำนวน 20 คนในพื้นที่ศูนย์วิจัยชุมชนวิสาหกิจเกษตรเชิงท่องเที่ยวตำบลแม่หอพระ การวิเคราะห์ข้อมูลด้วยการเชิงพรรณนา

ผลการวิจัยพบว่า ชุมชนมีจุดแข็งหลากหลาย ทั้งในด้านความเชื่อ ศาสนา ศิลปวัฒนธรรม วิถีการท่องเที่ยวโดยชุมชน เกษตรกรรม และการอยู่ร่วมกันในสังคมพหุวัฒนธรรม บนฐานของทรัพยากรธรรมชาติที่มีการจัดการอย่างเป็นระบบ อย่างไรก็ตาม ชุมชนยังเผชิญข้อจำกัดในการรวมพลังขับเคลื่อนงานพัฒนาร่วมกัน อันเนื่องมาจากปัจจัยด้านความสามัคคี เศรษฐกิจ ความเชื่อมโยงระหว่างกลุ่ม และความเป็นปัจเจก ศูนย์วิจัยชุมชนได้พัฒนาแนวทางการเรียนรู้ร่วมกันผ่านกิจกรรมฝึกอบรมและลงมือปฏิบัติจริงในการเพาะเห็ดตับเต่าในพื้นที่ป่าชุมชน โดยมุ่งเน้นการฟื้นฟูสิ่งแวดล้อมไปพร้อมกับการสร้างรายได้และเพิ่มโอกาสทางเศรษฐกิจให้กับคนในพื้นที่อย่างยั่งยืน ทั้งนี้ ผลการดำเนินงานสะท้อนให้เห็นถึงพลังของชุมชนในการพลิกฟื้นทรัพยากรธรรมชาติด้วยนวัตกรรมที่ตอบโจทย์ทั้งด้านเศรษฐกิจ สังคม และสิ่งแวดล้อมอย่างสร้างสรรค์และมีส่วนร่วม