การจัดการการท่องเที่ยวเชิงนิเวศโดยการมีส่วนร่วมของชุมชนในอุทยานแห่งชาติน้ำแอดภูเลย สาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษา 1) ศักยภาพและรูปแบบการจัดการการท่องเที่ยวเชิงนิเวศ 2) ปัจจัยที่มีผลต่อการจัดการการท่องเที่ยวเชิงนิเวศโดยการมีส่วนร่วมของชุมชน  3) ปัญหา อุปสรรค และข้อเสนอแนะ เป็นงานวิจัยเชิงปริมาณและคุณภาพ กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการศึกษา คือ ประชาชนที่อาศัยและประกอบอาชีพในเขตอุทยานแห่งชาติน้ำแอดภูเลย จำนวน 289 ราย เก็บรวบรวมข้อมูลโดยใช้แบบสอบถาม วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนาเพื่อหาค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และสถิติเชิงอนุมาน ส่วนวิจัยเชิงคุณภาพเป็นการสัมภาษณ์เชิงลึกกับกลุ่มผู้ให้ข้อมูลสำคัญ จำนวน 14 คน วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้เทคนิควิเคราะห์เชิงพรรณนา

ผลการศึกษาพบว่า 1) ศักยภาพแหล่งท่องเที่ยวเชิงนิเวศโดยการมีส่วนร่วมของชุมชนในอุทยานแห่งชาติน้ำแอดภูเลย สาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว โดยภาพรวมทุกด้านระดับมาก และรูปแบบการจัดการท่องเที่ยวเชิงนิเวศ ประกอบด้วย 7 ด้าน 1. ลักษณะทางกายภาพ 2. การรักษาคุณภาพสิ่งแวดล้อม 3. เศรษฐกิจและสังคม 4. ศิลปวัฒนธรรม 5. ธรรมชาติของอุทยานแห่งชาติ 6. ความปลอดภัยต่อชีวิตและทรัพย์สิน และ 7. การให้ความรู้และสร้างจิตสำนึกโดยภาพรวมทุกด้านอยู่ระดับมาก 2) ปัจจัยที่มีผลต่อการจัดการการท่องเที่ยวเชิงนิเวศ พบว่า มีค่า Sig.F เท่ากับ 0.000 เมื่อพิจารณาตัวแปรอิสระ พบว่ามีตัวแปรที่มีผลทางบวก คือ อายุ การศึกษา รายได้ และศักยภาพด้านการท่องเที่ยว ซึ่งตัวแปรอิสระทั้งหมด 8 ตัวแปรสามารถพยากรณ์ 81. 87 (R2=0.8187) 3) ปัญหา อุปสรรค คือ เส้นทางคมนาคม สิ่งอำนวยความสะดวก และปริมาณน้ำที่ใช้ไม่เพียงพอต่อการใช้ในชุมชนละแวกอุทยานแห่งชาติ ส่งผลให้เกิดปัญหาขาดแคลนน้ำ จึงชี้ให้เห็นว่าแนวทางการพัฒนาการจัดการการท่องเที่ยวเชิงนิเวศ ประกอบด้วย 1) การรักษาและส่วนร่วมของชุมชน 2) การพัฒนาทรัพยากรระบบนิเวศ 3) การสร้างกิจกรรมการท่องเที่ยว 4) การส่งเสริมการศึกษาและการอบรม 5) การตลาดและการโฆษณา 6) การปรับปรุงระบบขนส่ง 7) การสนับสนุนการเรียนรู้และความร่วมมือ