แนวทางการพัฒนาสำนักปฏิบัติธรรมของวัดพระธาตุช้างค้ำวรวิหาร สาขาหนองเจริญจังหวัดน่าน

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาประวัติและพัฒนาการของสำนักปฏิบัติธรรมวัดพระธาตุช้างค้ำวรวิหาร สาขาหนองเจริญ จังหวัดน่าน 2) เพื่อศึกษารูปแบบการปฏิบัติธรรมของสำนักปฏิบัติธรรมวัดพระธาตุช้างค้ำวรวิหาร สาขาหนองเจริญ จังหวัดน่าน 3) เพื่อเสนอแนวทางการพัฒนาสำนักปฏิบัติธรรมของวัดพระธาตุช้างค้ำวรวิหาร สาขาหนองเจริญ จังหวัดน่าน เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ ศึกษาข้อมูลจากเอกสารและภาคสนาม สัมภาษณ์ผู้ให้ข้อมูลสำคัญ 25 รูป/คน ประชุมกลุ่มย่อยโดยผู้เชี่ยวชาญ 10 รูป/คน วิเคราะห์ข้อมูลโดยวิธีการพรรณนาเนื้อหา 

ผลการวิจัยพบว่า 1) สำนักปฏิบัติธรรมของวัดพระธาตุช้างค้ำวรวิหาร สาขาหนองเจริญ เริ่มแรกมีการปฏิบัติแนวสัมมาอะระหัง ต่อมาปี 2554 จนถึงปัจจุบัน เปลี่ยนเป็นแนวสติปัฏฐาน 4 จากสมถกรรมฐานเป็นวิปัสสนากรรมฐาน 2) รูปแบบการปฏิบัติธรรมของสำนักปฏิบัติธรรมวัดพระธาตุช้างค้ำวรวิหาร สาขาหนองเจริญ มีต้นแบบมาจากวัดพระธาตุศรีจอมทองวรวิหารจังหวัดเชียงใหม่ ปรับรูปแบบการปฏิบัติให้เข้ากับบริบทสำนักปฏิบัติและผู้ปฏิบัติ 3) แนวทางการพัฒนาสำนักปฏิบัติธรรมของวัดพระธาตุช้างค้ำวรวิหาร สาขาหนองเจริญ มี 4 ด้านคือ (1) พื้นที่ดูแลจิตใจ ควรมีความปลอดภัย เรียบง่าย สงบ เป็นส่วนตัว (2) พื้นที่สวน ควรออกแบบอิงหลักธรรมชาติ ร่มรื่น สะอาด (3) พื้นที่การเรียนรู้ ควรมีสิ่งสนับสนุนการเรียนรู้อยู่ทั่วบริเวณ ยืดหยุ่นและปรับเปลี่ยนได้ เพื่อรองรับกิจกรรมที่หลากหลาย (4) พื้นที่การเกษตรแบบใหม่ ควรนำเทคโนโลยีมาช่วยจัดการ เช่น การทำระบบน้ำอัตโนมัติ การทำสวนผักออแกนิค เพื่อสร้างสำนักปฏิบัติธรรมให้เป็นอุทยานการศึกษา บูรณาการการเกษตรกับการปฏิบัติธรรม