โยนิโสมนสิการ : วิถีแห่งปัญญาเพื่อการพัฒนาจิตต้านโควิด-19

บทคัดย่อ

จากสถานการณ์การแพร่ระบาดไปทั่วโลกของเชื้อไวรัสโคโรน่า 2019 นั้น นับว่าเป็นวิกฤติของโลกครั้งใหญ่ที่กระทบต่อวิถีการดำรงชีวิตของมนุษย์ชาติ ทั้งเกิดภาวะทางเศรษฐกิจที่หยุดชะงัก ปัญหาการว่างงาน การขาดรายได้ ประชาชนเกิดอาการป่วยทางจิตเวชเพิ่มมากขึ้น อัตราการฆ่าตัวตายเพิ่มสูงขึ้นร้อยละ 20 จากปัญหาดังกล่าวนี้ ควรใช้หลักโยนิโสมนสิการ ซึ่งเป็นหลักธรรมที่ควรนำไปใช้ในการพัฒนาจิต เป็นหลักวิถีแห่งปัญญา ที่มุ่งเน้นการคิดวิเคราะห์โดยใช้ปัญญาเป็นมูลฐาน ซึ่งการพัฒนาจิตเพื่อต้านโควิด-19 นั้น ควรใช้วิธีคิดใน 2 แบบ คือ 1. วิธีคิดแบบรู้ทันคุณโทษและทางออก คือพิจารณาถึงส่วนดี ส่วนเสีย และทางออก เช่น การที่รัฐกำหนดใช้มาตรการเว้นระยะห่างทางสังคม การสวมใส่หน้ากากอนามัย และการหมั่นล้างมือนั้น ผู้ปฏิบัติตามหลักโยนิโสมนสิการควรพิจารณาถึงส่วนดี ว่าเมื่อปฏิบัติแล้วจะส่งผลดีอย่างไร และหากไม่ปฏิบัติตามจะส่งผลเสียอย่างไร และควรปฏิบัติอย่างไรที่จะเป็นทางออกที่ดีที่สุด 2.วิธีคิดแบบอยู่กับปัจจุบัน เป็นการฝึกคิดให้อยู่กับปัจจุบัน ไม่ฟุ้งซ่าน ใช้ชีวิตด้วยความไม่ประมาท สร้างภูมิคุ้มกันทางใจ ฝึกใจยอมรับและปล่อยวางกับสถานการณ์ที่ตนเองควบคุมไม่ได้ จากแนวปฏิบัติเพื่อพัฒนาจิตตามหลักโยนิโสมนสิการนี้ จึงเป็นวิธีการปฏิบัติตามวิถีแห่งปัญญา คือ “คิดถูกวิธี คิดมีระเบียบ คิดมีเหตุผล คิดด้านกุศล”