รูปแบบกระบวนการจัดการเรียนรู้แบบมีส่วนร่วมโดยใช้แหล่งเรียนรู้ ภูมิปัญญา ในท้องถิ่นเป็นฐานเพื่อการเรียนรู้ตลอดชีวิตทุกช่วงวัย ในจังหวัดสุโขทัย

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ  1) ศึกษารูปแบบการจัดการเรียนรู้ที่เหมาะสมโดยใช้แหล่งเรียนรู้ภูมิปัญญาท้องถิ่นเป็นฐาน เพื่อการเรียนรู้ตลอดชีวิตทุกช่วงวัย ในจังหวัดสุโขทัย 2) พัฒนารูปแบบการจัดการเรียนรู้แบบ มีส่วนร่วมโดยใช้แหล่งเรียนรู้ภูมิปัญญาในท้องถิ่นเป็นฐานเพื่อการเรียนรู้ตลอดชีวิตทุกช่วงวัย  ในจังหวัดสุโขทัย ผู้วิจัยใช้วิธีการวิจัยและพัฒนา (The Research and Development) โดยเก็บข้อมูลด้วยวิธีผสมผสานคือ การเก็บข้อมูลเชิงคุณภาพเสริมด้วยข้อมูลเชิงปริมาณ โดยมีเครื่องมือรวบรวมข้อมูลคือ วิเคราะห์เอกสาร สำรวจพื้นที่ สัมภาษณ์เชิงลึก สังเกต สนทนากลุ่ม และ  แบบประเมินความรู้ วิเคราะห์ข้อมูลด้วยการวิเคราะห์เชิงเนื้อหา สถิติพรรณนา คือ ความถี่ ค่าเฉลี่ย 

ผลการศึกษา พบว่า 1) การวิเคราะห์คุณค่าและกระบวนการจัดการเรียนรู้ของภูมิปัญญา  ได้เกิดความสูญหายไปจากวิถีชีวิตในด้านการจัดการเรียนรู้ของภูมิปัญญาสืบทอดกันรุ่นต่อรุ่นโดยการลงมือ โดยมีข้อสรุปของการอนุรักษ์คุณค่าภูมิปัญญาควรบรรจุในหลักสูตรสถานศึกษา 2) รูปแบบการจัดการเรียนรู้ของสถานศึกษาสร้างหลักสูตรฐานสมรรถนะที่มีความเชื่อมโยงกับพัฒนาการตั้งแต่ระดับปฐมวัยไปจนถึงผู้สูงอายุจากการศึกษาในระบบ การศึกษานอกระบบ และการศึกษาตามอัธยาศัย  โดยใช้แหล่งเรียนรู้ในชุมชน ซึ่งมีผลการทดลองหลักสูตรพบว่าการเรียนรู้ของผู้เรียนที่เข้าร่วมกิจกรรมหลังเรียนสูงกว่า ก่อนเรียนอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ.05 3) ผู้เชี่ยวชาญด้านการศึกษาและ ด้านสังคมตรวจสอบความถูกต้อง เหมาะสม เป็นไปได้ของรูปแบบการจัดการเรียนรู้แล้วมีความถูกต้อง เหมาะสมและเป็นไปได้