รูปแบบการพัฒนาอุตสาหกรรมแปรรูปอาหารสู่อุตสาหกรรมสีเขียวอย่างยั่งยืน

Main Article Content

ปิยะศิริ ก้องวิริยะไพศาล
รองศาสตราจารย์ ดร.สมนึก วิสุทธิแพทย์
ศาสตราจารย์ ดร.ธีรวุฒิ บุณยโสภณ
ศาสตราจารย์ ดร.สุชาติ เซี่ยงฉิน

บทคัดย่อ

    การวิจัยนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาองค์ประกอบการพัฒนาอุตสาหกรรมแปรรูปอาหารสู่อุตสาหกรรม
สีเขียวอย่างยั่งยืน 2) สร้างรูปแบบการพัฒนาอุตสาหกรรมแปรรูปอาหารสู่อุตสาหกรรมสีเขียวอย่างยั่งยืน และ 3) จัดทำคู่มือแนวทางการพัฒนาอุตสาหกรรมแปรรูปอาหารสู่อุตสาหกรรมสีเขียวอย่างยั่งยืน การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยแบบเดลฟาย ผู้เชี่ยวชาญ มี 2 กลุ่ม คือ กลุ่มที่ 1 เป็นผู้เชี่ยวชาญที่ให้ข้อมูลในการสัมภาษณ์เชิงลึกและตอบแบบสอบถาม จำนวน 20 คน กลุ่มที่ 2 คือ กลุ่มผู้ทรงคุณวุฒิในการประชุมสนทนากลุ่ม เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูล คือ แบบสัมภาษณ์เชิงลึกแบบกึ่งโครงสร้าง แบบสอบถามเดลฟาย และแบบประเมินรูปแบบและคู่มือ


          ผลการวิจัย พบว่า องค์ประกอบการพัฒนาอุตสาหกรรมแปรรูปอาหารสู่อุตสาหกรรมสีเขียวอย่างยั่งยืน  ประกอบด้วย 4 องค์ประกอบหลัก คือ 1. ด้านการวางแผน (Plan) มี 4 องค์ประกอบย่อย คือ P1 บริบทองค์กรและความมุ่งมั่น P2 การวางแผนงานด้านกฎหมายและมาตรฐานการจัดการสิ่งแวดล้อม P3 การวางแผนการปฏิบัติงานสู่อุตสาหกรรมสีเขียว และ P4 การวางแผนด้านการสนับสนุนการดำเนินงาน  2. ด้านการปฏิบัติการ (Do) มี 5 องค์ประกอบย่อย คือ D1 การปฏิบัติการเตรียมความพร้อมทรัพยากรดำเนินงาน
D2 การกำหนดระเบียบปฏิบัติด้านสิ่งแวดล้อม D3 การดำเนินงานตามแผนงาน D4 การปฏิบัติการส่งเสริมสนับสนุน และ D5 การปฏิบัติตามกฎหมายและข้อกำหนด  3. ด้านการติดตามประเมินผล (Check) มี
4 องค์ประกอบย่อย คือ C1 การตรวจสอบการจัดทำขั้นตอนการติดตามประเมินผล C2 การปฏิบัติการแก้ไขและมาตรการป้องกัน C3 การตรวจสอบผลการดำเนินงาน และ C4 การทบทวนประเมินผล และ 4. ด้านการปรับปรุงพัฒนา (Act) มี 4 องค์ประกอบย่อย คือ A1 การจัดทำขั้นตอนดำเนินการปรับปรุงพัฒนา A2 การปรับปรุงพัฒนาด้านสิ่งแวดล้อม A3 การพัฒนาให้ได้ตามมาตรฐานและเป้าหมาย และ A4 การส่งเสริมสู่ความยั่งยืน โดยผลการประเมินความเหมาะสมของรูปแบบและคู่มือแนวทางการพัฒนาอุตสาหกรรมแปรรูปอาหารสู่อุตสาหกรรมสีเขียวอย่างยั่งยืน โดยผู้เชี่ยวชาญ พบว่า มีความเห็นชอบด้วยมติเอกฉันท์ว่ามีความเหมาะสม สามารถนำไปประยุกต์ใช้ในการพัฒนาอุตสาหกรรมแปรรูปอาหารและอุตสาหกรรมอื่น ๆ สู่อุตสาหกรรม
สีเขียวอย่างยั่งยืนได้

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
ก้องวิริยะไพศาล ป., วิสุทธิแพทย์ ส., บุณยโสภณ ธ., & เซี่ยงฉิน ส. (2025). รูปแบบการพัฒนาอุตสาหกรรมแปรรูปอาหารสู่อุตสาหกรรมสีเขียวอย่างยั่งยืน. วารสารพัฒนาเทคนิคศึกษา, 37(135), 67–78. สืบค้น จาก https://so09.tci-thaijo.org/index.php/jted/article/view/7501
ประเภทบทความ
บทความวิจัย
ประวัติผู้แต่ง

ปิยะศิริ ก้องวิริยะไพศาล, มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าพระนครเหนือ

นักศึกษาดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาการพัฒนาธุรกิจอุตสาหกรรมและทรัพยากรมนุษย์ คณะพัฒนาธุรกิจและอุตสาหกรรม มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าพระนครเหนือ กรุงเทพมหานคร   

รองศาสตราจารย์ ดร.สมนึก วิสุทธิแพทย์, มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าพระนครเหนือ

รองศาสตราจารย์ ดร.ประจำหลักสูตร สาขาวิชาการพัฒนาธุรกิจอุตสาหกรรมและทรัพยากรมนุษย์ คณะพัฒนาธุรกิจและอุตสาหกรรม  มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าพระนครเหนือ

ศาสตราจารย์ ดร.ธีรวุฒิ บุณยโสภณ, มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าพระนครเหนือ

ศาสตราจารย์ ดร.ประจำหลักสูตร สาขาวิชาการพัฒนาธุรกิจอุตสาหกรรมและทรัพยากรมนุษย์ คณะพัฒนาธุรกิจและอุตสาหกรรม มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าพระนครเหนือ

ศาสตราจารย์ ดร.สุชาติ เซี่ยงฉิน, มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าพระนครเหนือ

ศาสตราจารย์ ดร.ประจำหลักสูตร สาขาวิชาการพัฒนาธุรกิจอุตสาหกรรมและทรัพยากรมนุษย์ คณะพัฒนาธุรกิจและอุตสาหกรรม มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าพระนครเหนือ

เอกสารอ้างอิง

กระทรวงอุตสาหกรรม. (2556). คู่มืออุตสาหกรรมสีเขียว: แนวทางส่งเสริมและพัฒนาโรงงานอุตสาหกรรมสู่อุตสาหกรรมสีเขียว. พิมพ์ครั้งที่ 4. กรุงเทพมหานคร : สำนักงานปลัดกระทรวงอุตสาหกรรม.

กรมโรงงานอุตสาหกรรม กระทรวงอุตสาหกรรม. (2566). จำนวนโรงงานที่ได้รับการรับรองอุตสาหกรรมสีเขียวจำแนกตามระดับอุตสาหกรรมสีเขียว. กรุงเทพมหานคร : สำนักงานปลัดกระทรวงอุตสาหกรรม.

Deming W. E. (2018). Out of the crisis. [Retrieved on 12 August 2022]. from https://search.ebscohost.com/login .aspx?direct=true&db=edsbvb& AN=edsbvb.BV047147654&site=eds-live.

A. Taufik, D., & Purba, H. (2020). PDCA Cycle Method Implementation in Industries: A Systematic Literature Review. IJIEM (Indonesian Journal of Industrial Engineering and Management). 1 (3), 157-166. doi:10.22441/ijiem.v1i3.10244.

กรมโรงงานอุตสาหกรรม. (2563). คู่มืออุตสาหกรรมสีเขียว. พิมพ์ครั้งที่ 10. กรุงเทพมหานคร : กรมโรงงานอุตสาหกรรม.

ณัฐพร ยงวงศ์ไพบูลย์. (2563). รูปแบบการจัดการอุตสาหกรรมเหล็กไทยสู่การเป็นอุตสาหกรรมสีเขียวอย่างยั่งยืน. กรุงเทพมหานคร : มหาวิทยาลัยสยาม.

ไชยยศ ร่มรื่นบุญกิจ. (2556). การพัฒนาสมรรถนะของผู้ประกอบการใหม่ในอุตสาหกรรมการผลิตอาหาร. กรุงเทพมหานคร : มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกลาพระนครเหนือ.

รัตนฤทัย อุดมศรี. (2548). การมีสวนรวมในการจัดการปญหาดานสิ่งแวดลอมจากโรงงานอุตสาหกรรมแปรรูปอาหาร. วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต. มหาวิทยาลัยเชียงใหม.

สรวงอัยย์ อนันทวิจักษณ์. (2558). การพัฒนาพลังเสริมสร้างศักยภาพในการปฏิบัติงานของผู้บริหารสายการผลิตอุตสาหกรรมอาหารแปรรูปของประเทศไทย. กรุงเทพมหานคร : มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกลาพระนครเหนือ.

ภัทรภร โอบอ้อม. (2563). อุตสาหกรรมสีเขียวและโรงงานสีเขียวในประเทศไทย. ปทุมธานี : มหาวิทยาลัยรังสิต.

Chen. (2011). นวัตกรรมการเรียนการสอนเพื่อพัฒนาคุณภาพของเยาวชน. กรุงเทพมหานคร : อักษรเจริญทัศน์.

พิศาล โพธิ์ทองแสงอรุณ. (2555). การพัฒนารูปแบบภาวะผูนําที่มีความรับผิดชอบต่อสังคมของกลุ่มโรงงานอุตสาหกรรมน้ำตาล. กรุงเทพมหานคร : มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกลาพระนครเหนือ.

จารีนทร์ เอี่ยมสุภาษิต. (2564). แนวทางการจัดการสู่การเป็นอุตสาหกรรมสีเขียวในกลุ่มโรงไฟฟ้าพลังความร้อน. กรุงเทพมหานคร : มหาวิทยาลัยนอร์ทกรุงเทพ.

ภัทรธมนต์ พลรงค์ จิตพนธ์ ชุมเกตุ และ เกิดศิริ เจริญวิศาล. (2565). การประยุกต์ใช้แนวคิดเศรษฐกิจชีวภาพ เศรษฐกิจหมุนเวียน และเศรษฐกิจสีเขียวกับการจัดงานอีเวนต์. วารสารศิลปการจัดการ. 6 (3), 1406-1422.

ธนันธร มหาพรประจักษ์.(2562) ธนาคารแห่งประเทศไทย: ทางออกของปัญหาสิ่งแวดล้อม. กรุงเทพมหานคร : ธนาคารแห่งประเทศไทย.

Lewandowski, I., Gaudet, N., Lask, J., Maler. J., Tchouga, B., & Vargas-Carpintero, R. (Eds). (2018). Bioeconomy Springer Nature. [Retrieved on 14 August 2022]. from

https://doi.org/10.1007/978-3-319-68152-8.

องค์การสหประชาชาติ. (2566). เป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน. [สืบค้นเมื่อ 22 ตุลาคม 2565]. จาก https://thailand.un.org/th/sdgs

สํานักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ. (2563). BCG in Action: The New Sustainable Growth Engine โมเดลเศรษฐกิจสู่การพัฒนาที่ยั่งยืน. กรุงเทพมหานคร: กระทรวงอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม.

สภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. (2565). แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติฉบับที่ 13 (พ.ศ. 2565-2569). กรุงเทพมหานคร: สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ.