การศึกษาวิเคราะห์อำนาจของพระเจ้าจักรพรรดิในจักกวัตติสูตร

Main Article Content

พระมหาอำพล ธนปญฺโญ (ชัยสารี)

บทคัดย่อ

บทความนี้มุ่งศึกษาการศึกษาวิเคราะห์อำนาจของพระเจ้าจักรพรรดิในจักกวัตติสูตร ผลการศึกษาพบว่า อำนาจการปกครองของพระเจ้าจักรพรรดิ ควรยึดถือตามแบบของบรรพบุรุษที่สืบทอดกันมาในอดีต การใช้อำนาจและคุณธรรมในการปกครองราษฎร ควรให้สมดุลกันระหว่างอำนาจที่มีอยู่กับคุณธรรมปฏิบัติ เพราะการขยายอำนาจการปกครองโดยแผ่บารมีหรือโดยใช้หลักธรรมเป็นอำนาจนั้น จะเป็นการชนะที่ยิ่งใหญ่ ไม่ใช่ด้วยกำลังอาวุธและกองทัพที่เข้มแข็ง แต่เป็นการใช้ธรรมเข้าต่อสู้ เพื่อเอาชนะจิตใจของผู้ปกครองอื่นๆ เป็นการชนะอย่างเด็ดขาด ผู้แพ้ก็ไม่กลับมาต่อสู้ เพื่อเข้าแย่งอำนาจกลับคืนไปอีก ส่วนการเสื่อมอำนาจของพระเจ้าจักรพรรดิคือการละเลยบกพร่องต่อการประพฤติตนในธรรมและหน้าที่ของตนเอง ได้แก่ ขาดการเอาใจใส่ในสืบต่อราชกิจ การไม่สงเคราะห์ผู้ยากไร้ความขัดสนเกิดขึ้น จึงเกิดการแย่งชิงกันเพื่อความอยู่รอด ราษฎรประพฤติผิดศีลธรรมมากขึ้น จึงนำไปสู่ภาวะการเสื่อมสลายของพระเจ้าจักรพรรดิในที่สุด

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
ธนปญฺโญ (ชัยสารี) พ. (2024). การศึกษาวิเคราะห์อำนาจของพระเจ้าจักรพรรดิในจักกวัตติสูตร. วารสารโพธิศาสตร์ปริทัศน์, 4(1), 31–40. สืบค้น จาก https://so09.tci-thaijo.org/index.php/BRJ/article/view/4733
ประเภทบทความ
บทความวิชาการ

เอกสารอ้างอิง

ปรีชา ช้างขวัญยืน. (2538). ความคิดทางการเมืองในพระไตรปิฎกง กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

พระครูโสภณปริยัติสุธี. (2552). รัฐศาสตร์ในพระไตรปิฎก. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์มหาจุฬาราชวิทยาลัย.

พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ. ปยุตฺโต). (2551). พจนานุกรมพุทธศาสน์ ฉบับประมวลศัพท์. (พิมพ์ครั้งที่ 12). กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ. ปยุตฺโต). (2554). พจนานุกรมพุทธศาสตร์ ฉบับประมวลธรรม. (พิมพ์ครั้งที่ 20). กรุงเทพฯ: สหธรรมิก.

มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2539). พระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

สัญญา สัญญาวิวัฒน์. (2542). สังคมวิทยาการเมือง. กรุงเทพฯ: สุขภาพใจ.