การศึกษาแนวทางในการพัฒนาเศรษฐกิจชุมชนกรณีศึกษา ชุมชนคลองบางหลวง หมู่ 9 ตำบลคูบางหลวง อำเภอลาดหลุดแก้ว จังหวัดปทุมธานี

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาบริบทชุมชน สภาพปัญหาและความต้องการของชุมชน รวมถึงวางแผนการดำเนินงานพัฒนาเศรษฐกิจชุมชนคลองบางหลวง หมู่ 9 ตำบลคูบางหลวง อำเภอลาดหลุดแก้ว จังหวัดปทุมธานี การวิจัยครั้งนี้ศึกษาในพื้นที่ชุมชนคลองบางหลวง หมู่ 9 ตำบลคูบางหลวง อำเภอลาดหลุมแก้ว จังหวัดปทุมธานี กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการวิจัยครั้งนี้ ได้แก่ ผู้ใหญ่บ้าน ผู้ช่วยผู้ใหญ่บ้าน และสมาชิกชุมชนคลองบางหลวง หมู่ 9 ตำบลคูบางหลวง อำเภอลาดหลุดแก้ว จังหวัดปทุมธานี โดยวิธีการวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วม เครื่องมือที่ใช้ในการสำรวจความต้องการของชุมชน ได้แก่ ต้นไม้ชุมชน ต้นไม้ปัญหา ตุ๊กตาชุมชน SWOT Analysis และ TOWS Matrix Model

            ผลการวิจัยพบว่า บริบทชุมชนมีลักษณะของความเป็นชนบทผสมผสานกับความเป็นเมือง กล่าวคือ สมาชิกมีความผูกพันกันอย่างญาติพี่น้อง สภาพแวดล้อมในชุมชนมีทั้งที่นาหลายไร่และมีโรงงานอุตสาหกรรมหลายแห่งอยู่ในพื้นที่ ทุนทรัพยากรของแต่ละครัวเรือนมีทั้งพืชผักผลไม้หลากหลาย โดยส่วนใหญ่จะปลูกเพื่อรับประทานหากเหลือจะแบ่งขาย สภาพปัญหาในชุมชนที่พบ คือ บางครัวเรือนมีปัญหาหนี้สิน โดยส่วนใหญ่กู้ยืมเงินเพื่อลงทุนในอาชีพ ซึ่งเป็นเหตุให้บางครัวเรือนเกิดรายจ่ายมากกว่ารายได้ หรือรายจ่ายเท่ารายได้ ทำให้ไม่มีเงินออมเก็บสะสม ความต้องการของชุมชนที่พบหลังการจัดเวทีประชาคม เพื่อระดมความคิดเห็นถึงความต้องการของชุมชน พบว่า ชุมชนต้องการสร้างอาชีพเสริม เพิ่มรายได้และลดรายจ่ายในครัวเรือน โดยใช้ทรัพยากรที่มีอยู่ในครัวเรือนเพื่อลดต้นทุนในการผลิต เช่น กล้วย มะนาว มะกรูด มะพร้าว ที่ปลูกไว้ โดยการนำมาแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์ใหม่เพื่อขายเพิ่มรายได้ หลังจากสำรวจแล้วเสร็จผู้วิจัยได้ร่วมกับชุมชนวางแผนการดำเนินงานพัฒนาเศรษฐกิจชุมชน โดยเริ่มจากเก็บข้อมูลและสำรวจทุนทรัพยากร ติดต่อประสานวิทยากร เพื่อให้ความรู้และทักษะในการแปรรูป และออกแบบบรรจุภัณฑ์ รวมทั้งการวางแผนการค้นหาตลาดที่รองรับผลิตภัณฑ์ของชุมชน